12 gedragsreacties op Corona: tot welk type behoor jij?

Teams worden niet alleen bepaald door de teamleden, maar ook door de invloeden die via die teamleden binnenkomen van buitenaf. Dat ‘buitenaf’ is niet altijd helder, maar ondertussen behoorlijk sfeerbepalend, en daardoor ook bepalend voor de samenwerking. Nu tijdens de corona pandemie krijg je een goed beeld van de dingen die ‘buiten’ leven.

In tijden van nood leer je volgens mij namelijk de mensen kennen. Niet alleen je vrienden, maar ook je teamleden. Meestal sla je collega’s en managers gade op de werkvloer. Hun drijfveren ken je niet, tenzij je een training hebt gevolgd over het onderwerp, maar nu heb je een hulpmiddel. Kijk eens rond naar de reacties die je ziet op de corona pandemie, en let op de gedragsverschijnselen die je ziet. Misschien herken je het gedrag van een collega. Hier volgen 12 types die je tijdens de corona pandemie kunt waarnemen. Er zijn er ongetwijfeld meer, dus vul de lijst rustig aan.

-De doemdenker (1). Hij (overal waar hij staat kan zij gelezen worden) ziet de toekomst heel donker in. Het wordt allemaal niets, het zal van kwaad tot erger gaan. Telt de negatieve informatie op. ‘De economie gaat totaal inzakken…’ wordt bijvoorbeeld opgeteld bij andere ellende ‘Plus dat het virus ook nog kan muteren, waardoor het nog gevaarlijker wordt’ Doemdenkers herken je aan hun neiging om te negeren wat er goed gaat.

-De sensatiezoeker (2). Beleeft een groot genoegen aan spectaculaire weetjes, liefst met emotionele lading. Grote getallen doen het goed bij hem. Het aantal doden of IC-opnames hebben zijn voortdurende aandacht. Sensatiezoekers zijn dol op complottheorieën, maar zijn niet per se complotbedenkers. Als de complottheorie niet spectaculair is, dan is de sensatiezoeker niet geïnteresseerd.

-‘Nieuwe tijd kinderen’ (3). De corona pandemie kondigen in hun ogen een nieuwe tijd aan. Het einde van machtsmisbruik en verkeerde leiders. Liefde gaat het winnen van angst. Het corona virus zal ervoor zorgen, dat we eindelijk dingen gaan doen die goed zijn voor de mens en de aarde. Nieuwe tijd kinderen zijn vaak spiritueel gemotiveerd, en duiken altijd weer op in dit soort periodes, om na zo’n pandemie allerlei feitjes te benadrukken die de nieuwe tijd zouden bewijzen.

-Natuurliefhebbers en klimaatactivisten(4). Zij genieten enorm van deze periode, waarin de natuur opleeft. Voor het klimaat is het goed, dus wat zeuren we?

-Complotdenkers (5). Lijken op sensatiezoekers, maar hoeven dat niet te zijn. Soms zijn ze gewoon angstig en geloven ze echt in de complotten die ze menen waar te nemen. Zo geloven complotdenkers, dat de overheden van deze aarde het virus aangrijpen om mensen van hun vrijheden te beroven. Alsof er een soort overkoepelende overheid bestaat in de wereld, die de wereld bewust in een lockdown zet. Complotdenkers leggen vaak de nadruk op een deel van de feiten die hun ideeën bevestigen, en negeren feiten die hun ideeën tegenspreken. Ze denken dat ze dingen weten die anderen niet weten of ‘niet willen zien’ uit angst. In hun redeneringen zit vaak een onbewijsbare aanname.

-Politiseerders (6). Politiseerders maken alles tot politiek. Wilders greep de corona crisis aan om samen met Baudet hard om een lockdown te gaan roepen. Maar ook andere politici begonnen gelijk politieke statements te maken over het virus. Ze doen dit vaak met uitspraken als ‘Het is verschrikkelijk wat hier gebeurt, maar als wij aan de macht zouden zijn dan…’ Het politiseren van crises is iets dat vaak gebeurt. Ook 9/11, de Val van de Berlijnse Muur, de crisis van 2008 en Tsjerbnobyl werden gepolitiseerd.

-De familie fatsoen (7). De grote groep mensen, die keurig doet wat er gevraagd wordt en dat ook uitdraagt. In hun kringen kom je niet veel kritiek tegen op beleidsmakers. Toch is dat wel een positieve kant van complotdenkers, sensatiezoekers, politiseerders en doemdenkers. Ze leggen de zwaktes van beleidsmakers bloot. Alleen zouden ze zich tot de feiten moeten beperken.

-Anarchisten en wereldverbeteraars (8). Vind je onder sensatiezoekers en complotdenkers, maar dat hoeft niet. Deze mensen vinden het systeem waarin we leven helemaal niets. Ze zoeken een Umwertung aller Wertenen vinden dat alles anders moet. Ze zijn vaak a priori tegen alles wat beleidsmakers voorstellen, omdat die deel uitmaken van het systeem, en dat systeem moet eerst weg. Wereldverbeteraars grijpen de situatie aan om hun idealen te verkondigen over dat wat we kunnen doen na het corona tijdperk. Eigenlijk passen deze groepen ook in de categorie ‘politiseerders’, maar ik noem ze apart omdat ze niet binnen maar buiten het systeem willen werken.

-Apocalytici (9). Fundamentalistische christenen geloven in het einde der tijden, en zien telkens weer een vinger van God in de gebeurtenissen die nu plaatsvinden. Het coronavirus is een teken dat de komst van de Messias onderweg is, en zoals iedere bijbelvorser weet gaan aan die komst een aantal afschuwelijke rampen vooraf.

-De nonchalanten (10). ‘Het zal mijn tijd wel duren’ is een uitspraak die je uit de mond van de nonchalanten hoort, en dit zijn bepaald niet alleen jongeren, hoewel een deel van hen zeer onverschillig om kan gaan met de afspraken.  Maar er zijn ook heel veel mensen uit de genoemde andere typen, die de afspraken maar onzin vinden en zich er dan ook niet aan houden. Ook veel ouderen van 70 plus trouwens, die schouderophalend opmerken ‘dat je toch ergens aan dood moet gaan’.

-De nuchteren (11). Zij die alleen maar willen luisteren naar de deskundigen, die geen toekomstvoorspellingen doen, geen sensatieverhaal serieus nemen, de maatregelen accepteren vanuit het idee dat ze dat beter kunnen doen, zolang we niets anders hebben, en bovendien relatief gelaten accepteren dat het virus mensenlevens zal kosten en veel problemen geeft, die we dan met zijn allen zo goed mogelijk moeten oplossen. Enerzijds relativeren ze, maar ze spreken ook onzin tegen.

-De opportunisten (12). Deze groep ziet overal geld in, dus ook in het virus. Je vindt ze onder de producenten van mondkapjes, onder online verkopers, die trainingen aanbieden om mensen online te leren vergaderen, en onder mensen die middelen verkopen om je weerstand te verhogen, alsof dit zou helpen.

Een aparte groep opportunisten is de groep die in reclames medeleven toont, en de nabestaanden succes wensen, of zeggen dat ze zo graag iets zouden doen, terwijl ze alleen maar een betere marktpositie willen.

Begrijp me goed, ik voel me niet beter dan wie dan ook. Ikzelf val ook onder een type. Het zijn manieren om om te gaan met onzekerheid. En daarom nemen we volgens mij onze toevlucht tot dit gedrag.

Bert Overbeek is trainer, coach en interim-manager; dit kan in het Coronatijdperk ook online. Momenteel voltooit hij zijn boek over modern leiderschap. In de zomer en het najaar komen daar trainingen over. Vier van zijn managementboeken haalde de top 5. Vrijblijvend informatie via mail bert_overbeek@hotmail.com