De noodzaak van het toch maar vooral verzamelen van bergen aan informatie om tot een kwalitatief goede beslissing te komen wordt m.i. zwaar overschat. Vaak spelen de individuele belangen van betrokkenen; de vooringenomen (al aanwezige) visie die beslissers hebben op het te nemen besluit alsmede onvoorspelbare politieke en andere machtsfactoren de doorslaggevende rol bij het te nemen besluit. Zeker als er sprake is van een groepsproces. Mijn inziens speelt intuitie daarbij wel degelijk een wezenlijke rol. Echter, 'intuitie' moet daarbij gezien worden als een puur RATIONEEL begrip en niet worden verward met 'gevoel'. Een voorbeeld is de antiekhandelaar die binnen een oogopslag weet of het aangeboden kastje wel of niet authentiek is; als je hem vraagt naar het 'waarom' volgt er een rationele verklaring (het hang- en sluitwerk of de constructie klopt niet, et cetera). Intuitie is met andere woorden de optelsom van kennis, ervaring en talent. Waarom dan toch die verzamelwoede waar het informatie betreft? Het belang ervan zit 'm vooral in het feit dat managers een 'baas' hebben waaraan ze verantwoording moeten afleggen en 'medewerkers' die om uitleg vragen; informatie helpt hierbij.

Frans Damen
Directeur Phobos Groep bv

Met verwondering heb ik de eenzijdigheid van het artikel over intuitie en besluitvorming gelezen. De kracht van intuitie wordt in het artikel als een trend neergezet die zijn nut nooit bewezen heeft. Behalve het gegeven dat uit onderzoek blijkt dat intuitie een grote rol speelt in het bereiken van succes, worden besluiten nooit volstrekt rationeel genomen. En dat is maar goed ook, want in dat geval zou de organisatieadviseur geen bestaansrecht meer hebben. De techniek van 'goed' management zoals wordt beschreven in het artikel mist een belangrijke menselijk factor, die van het gevoel. Er wordt geschreven over Karma, maar wat verstaat de auteur onder Karma ?

Ik pleit voor de gulden middenweg tussen inuitie en intellect. Mijn visie is dat besluiten intuitief naar buiten komen en ze getoetst moeten worden aan het ratio. Laat daar nou een uitstekende rol liggen voor de adviseur. Het klankbord voor het toetsen van intuitieve belissingen op kwaliteit en consequenties. Bij deze toetsstap spelen ratio en feiten een belangrijke rol. Een goed managementinstrument ligt genuanceerder dan in het artikel wordt gesuggereerd.

wanneer houden we nu eindelijk eens op met dit soort van tegenstellingen te creeren? Intuitie versus "harde" informatie. Gevoel versus analyse. Lichaam versus geest.
Of moeten we afspreken dat dit alleen is toegestaan voor collega 's van onder de 40?

Laten we maar eerst beginnen met een analyse/definitie van wat intuitie eigenlijk is alvorens er over te discussieren.

Daarbij gaat men steeds uit van de Westerse denktrant.
In Zuid-Oost Azie (vnl. Chinezen) bijvoorbeeld denken zakenmensen anders en ik weet vrij zeker dat intuitie/gevoel en empathie aldaar bij het zaken doen een belangrijke rol spelen.
Uiteraard zijn intuitie gevoel en empathie verschillende dingen. maar ze liggen m.i. dicht bijelkaar.

Ik sluit mij aan bij de mening van Frans Damen. Intuitie is inderdaad een verzameling van kennis, ervaring en talent (en wil daarbij ook vaardigheid aan toevoegen) dat men onbewust gebruikt bij het beoordelen van een situatie. Het is net zoals fietsen, eerst moet je er nog over nadenken, dan gaat het vanzelfsprekend.

Intuitie kan daardoor als leiddraad worden gebruikt bij het onderzoeken naar een oplossingsrichting. Het steld je in staat gerichter naar een oplossingsrichting te zoeken, waardoor je meer tijd hebt om de oplossing/ besluitvoering rationeel te overdenken. Intuitie mag nooit een argument voor besluitvorming wezen aangezien de mens te gevoelig is voor misleiding, danwel door buitenaf (bijv. marketingtrucjes) danwel door jezelf (bijv. self-fulfilling profecy).

Besluitvorming dient altijd primair op basis te wezen van rationele argumenten. Daarna is intuitie het tweede aangewezen besluitvorming argument. Het is immers niet op niks berust.

Paul Perdijk

“Case” 1
Ga even op de stoel van de CEO zitten. Voor je ligt een businessplan. Eerst laat je het plan voorbij fladderen van achter naar vóór: Hmmmm, geen plaatjes, alleen woorden. Wat heet: een echte “Woordensalade”. Je gaat lezen. Na de derde pagina valt je iets op: het boekwerk staat bol van een bepaald soort woorden. Dan gaan je plaag-klieren zwellen, toch? Even turven in de kantlijn? Nee! Je drukt op de knop van de intercom en je vraagt: “Juffrouw Bakema, als je even tijd hebt, kun je een knalrode marker brengen, alsjeblieft?. . . . . Ja, ja, de roodste die we hebben”

En dan ga je strepen en turven: “voelen” (23x), “geloven” (12x), “schatten” (15x), “vermoeden” (3x), “intuïtie” (25x) . . . OK, je stopt ermee. Uiteraard meldt het plan “ambitieuze doelstellingen”. Onder de streep: of er even 35 Mln op tafel kan komen en, oh ja, “We gááán ervoor”. Prullebak dus!

“Case” 2
Het plan is herschreven door een jonge academicus. Afgestudeerd Economische bedrijfswetenschappen, specialisatie Industriële marketing. Jezus, wat een pil. Even bladeren van achter naar voren. Nou, die heeft er ècht werk van gemaakt. Honderden piecharts, radars, balkgrafieken, scatters etc. Zozo, zeker Excel 2007 op z’n lappietoppie.
5 pagina’s literatuurverwijzing, 2 pagina’s bronnen en onderzoeken en een heusche begrippenlijst (15 pagina’s). Even de eerste pagina: Ja, hoor, opgesteld door een projectgroep van 4 mensen met samen 7 titels. Oeps, dat wordt uitkijken met commentaar.
Na éénmaal koppensnellen en vluchtig lezen (1 uur), éénmaal goed lezen (3 uur) en éénmaal lezen met aantekeningen in de kantlijn (7 uur) ben je klaar. Het stuk besluit met een aantal voorzichtige aanbevelingen en een verzoek om aanvullende studie en veldonderzoek samen goed voor 4 ton euri. Als je alleen de voetnoten leest zijn er 47 opmerkingen over voorbehoud. Het stuk mist gevoel, ambitie en vooral: kloten. Hier winnen we de oorlog net mee. Prullebak dus.

Beide kerels staan de volgende morgen met hun petje in de hand voor je bureau. Nee, je hoeft niet te gaan zitten. Leg even uit wat je in Godesnaam aan het doen bent. Toch?

Ik geef toe, ik ben een neurotische matrix maniak. Cijfers en vooral grafieken vertellen mij héle verhalen. Maar ik ben ook (en vooral) een gevoelsmens. Mijn vriendin zegt “chaotische wereldverbeteraar”. Dan nog wat lichte ADHD trekjes, best wel creatief, behoorlijk dyslectisch en . . . ik kan vooruit zien. Vaak jaren. Absoluut ongeschikt om leiding te geven, maar een uitstekende 2e viool speler. Zo kijk ik naar de beschreven fenomenen in bovenstaand stuk.

Linker- en rechter hersenhelft
De linker noemen we intellect, slim, ervaring, logica, datamining of onderzoek: noem maar op. De rechterkant noemen we gutfeeling, fingerspitzengefühl, buikgevoel (niet onderbuik, da’s wat anders) of gewoon feeling. Maar ze moeten er beiden zijn. En of je dat nou bereikt door hardlopen, meditatie of bungyjumpen, dat interesseert alleen de redacteur van het personeelsblad. We hebben niets aan Jeckyll’s and Hide’s. Ook niet aan rekenwonders, numbercrunchers. Ook niet aan paranormaalbegaafden, wichelroedelopers en ullusionisten.
Gewoon je werk goed doen: maar WÉL met hart en ziel. Dáár word je voor betaald.

Groet,
Jos Steynebrugh
Change Enhancement, Zoetermeer

Frans Damen: spijker op zijn kop. Intuitie is de optelsom van je voorgeschiedenis. En mensen besluiten NIET op basis van rationele argumenten, maar op basis van het GEVOEL dat ze bij iets hebben.

"Deze auto kan 145km/h rijden en heeft een verbruik van 16 km/liter, en een wielbasis van slechts 3,8 mtr" haalt niemand over de streep, het feit dat het een Ferrari is die zo exclusief is dat er maar 1000 van gemaakt worden, dat geeft de doorslag. Of je nieuwste mobieltje nou 5 of 10 Megapixel camera heeft, of 100 ringtones, dat doet er ook niet toe, maar het feit dat jij een van de eersten bent die dat nieuwe model heeft, dat is van belang. Van de 40 shampoos die er op de schappen staan, ga ik ook niet de chemische samenstelling vergelijken, maar ik koop degene die ik me herinner van de reclame, of waarvan de verpakking me wel aanspreekt. De prijs? Misschien ook wel.

Fabrikanten die iets nieuws op de markt brengen kunnen dat op geen enkele rationele manier verantwoorden, je bent de eerste tenslotte, waarmee vergelijk je dat? Altijd doen wat je klanten vragen? Henry Ford zei het zo: "als ik naar mijn klanten had geluisterd, dan had ik een sneller paard moeten bouwen". Gevolg is natuurlijk wel, dat als het mis gaat, iedereen roept: zie je wel. Maar als het wel goed uitpakt, dan zegt men: wat een lefgozer.

Basisbesluiten zijn ALTIJD op gevoel. Binnen 7 seconden besluiten U en ik of we iemand mogen of niet. Daar helpt niets aan. Als het namelijk allemaal uit te rekenen was,
dan kon iedereen wel fabrieksdirecteur of manager worden en succes hebben, je hoeft toch alleen maar alle gegevens in een formuliertje in Excel te stoppen en voila .... daar is het juiste antwoord.

Als een maal het besluit genomen is, dan moet je daarna natuurlijk wel op rationele gronden afwegen hoe je het gaat verwezenlijken, en dat is kil cijferwerk.

Vroeger....
Had ik een baas bij KPMG, had je een rapport geschreven van tig kantjes, ging zijn priemende vinger vrijwel rechtstreeks naar de ene pagina waar dat kleine foutje stond. Hij had zich niet tevoren zwaar geinformeerd opw elke pagina het meest waarschijnlijk....
Toen ik zelf een bedrijf had bleek ik datzelfde ook ineens te doen aldus mijn medewerkers.
Het was inderdaad de combinatie van kennis, ervaring, en vooral de vaardigheid om zonder over-betrokkenheid of te veel distantie de dingen te wegen, te doordenken te analyseren en te doorvoelen. En aldus te besluiten. Of meer eigenlijk dat gevoel te verwoorden dat is ontstaan op basis van die bonte mix van informatie en de interpretatie van die informatie op basis van jouw persoonlijke historie van kennis, vaardigheden, aanleg en alles wat dies meer zij.

Het bombardement aan informatie dat moderne organisaties kenmerkt lijkt mij een belangrijke oorzaak van de "vlucht" naar intuitief besluiten. Misschien is de aandacht voor intuitie wel voor een belangrijk deel ontstaan door het accent op informatie-voorziening? Maar met denken en rationaliteit lijkt me niks mis hoor. Het is alleen zo jammer om anderssoortige beslissingsstrategieen daar zo diametraal tegenover te zetten en zo tegenstellingen te creeren tussen in principe aanvullende mechanismen.