Waarom het werken met rollen de wendbaarheid van organisaties verhoogt

In een dynamische omgeving is een organisatie steeds bezig met het afstemmen van de samenstelling van het personeelsbestand op de gewijzigde omstandigheden. Dit artikel laat zien hoe het werken met rollen bijdraagt aan het aanpassingsvermogen (wendbaarheid of ‘agility’) van een organisatie.

Traditioneel

Een organisatie wil output (producten of diensten) leveren en heeft daar capaciteit voor nodig in de vorm van mensen en middelen. Afhankelijk van het soort output zijn daarvoor medewerkers nodig met bepaalde competenties. De vraag wordt vastgelegd in functie- en taakbeschrijvingen.

Mensen hebben van nature bepaalde kwaliteiten en talenten en ontwikkelen deze door opleiding en ervaring tot competenties. Met hun aanbod kunnen zij resultaten leveren in een bepaalde functie- of taak binnen de organisatie.

Werken met rollen

Traditioneel gaan organisaties uit van hun vraag. Steeds meer organisaties gaan (ook) uit van het aanbod van talenten van hun medewerkers (‘talentmanagement’). De koppeling tussen talent en functies vindt daarbij plaats in ‘rollen’. Als de rollen goed zijn gedefinieerd, herkennen medewerkers hun eigen kwaliteiten en drijfveren in de rollen. Rollen die dicht staan bij de identiteit van de individuele medewerkers. Een organisatie die werkt met rollen stel zich primair de vraag: ‘Wie kan wat op welk moment bijdragen vanuit welke rol?’ in plaats van: ‘Wat moet je kunnen om een vaststaande functie te kunnen vervullen?’ Vraagstukken en opgaven die op de organisatie afkomen, worden dan beantwoord vanuit het gegeven dat de medewerkers die nú bij de organisatie werken ook degenen zijn die het werk kunnen en willen oppakken.

Een andere omslag is het besef dat eindeloos sleutelen aan achterblijvende competenties van individuele medewerkers zonde van de energie is. Investeren in sterke punten en medewerkers inzetten in rollen die beter bij hun talenten passen, gaat veel meer rendement opleveren.

De omgeving van organisaties verandert waardoor andere producten of diensten worden gevraagd en dus andere competenties. De reflex is nu vaak dat we medewerkers vervangen, door uitstroom gevolgd door nieuwe instroom, of dat we functies aanvullen met nieuwe competenties en gaan investeren in het ontwikkelen daarvan. Door te werken met rollen kunnen vraag en aanbod flexibeler op elkaar worden afgestemd. In plaats van inzetten op vaak lastig of niet te ontwikkelen competenties kunnen we er namelijk ook voor kiezen om de al aanwezige talenten op specifieke vraagstukken in te zetten.

Rollen zijn een moderne kijk op werk en werkprocessen. Rollen staan voor logische combinaties van kennis en kunde die veel houvast bieden bij leren en ontwikkelen. Het uitganspunt is beter worden in wat je al kunt in plaats van voldoen aan een minimum norm die hoort bij een bepaalde functie. Nieuwe rollen zijn gemakkelijk toe te voegen en te koppelen aan een medewerker. Vooral omdat een rol veel compacter is dan een functie en sneller in de vingers is te krijgen.

Het werken met rollen vergroot daardoor de wendbaarheid van organisaties en biedt medewerkers de kans om zich te ontwikkelen binnen hun organisatie. Daardoor wordt het beschikbare menselijk kapitaal beter ingezet.

Wilco van Gelderen is partner bij www.livingstonepartners.nl en ondersteunt organisaties bij wendbaar organiseren met www.werkeninrollen.nl.