Innovatief organiseren krijgt een doorstart

Het is nu bijna zes jaar geleden dat Eric Alkemade aangaf te zullen stoppen als redacteur van dit platform, innovatieforganiseren.nl. Vandaag maakt de site een doorstart onder de bezielende leiding van Leon Dohmen en Ben Kuiken. We stellen onszelf en onze plannen graag even aan u voor.

In zijn laatste blog uit 2018 voor dit platform deelde Eric Alkemade nog een keer de kern van zijn gedachtegoed over innovatief organiseren. Die lag volgens hem in de menselijke energie in organisaties. Hij schreef daarover:

‘De rode draad […] is dat we meer menselijke energie in organisaties kunnen krijgen door meer te vertrouwen op de kracht van zelfsturing en zelforganisatie. Menselijke energie is namelijk de belangrijkste factor die het succes of het falen van organisaties verklaart. Medewerkers maken het grootste verschil, niet de strategie, niet de processen en niet de systemen.’

Urgentie

De urgentie voor deze oproep is in de tussenliggende jaren niet kleiner geworden. In tegendeel. Hoewel er veel aandacht is voor thema’s als zelfsturing en zelforganisatie, zien we toch nog veel hiërarchische organisatievormen waarin mensen als inwisselbare human resources worden gezien. Ook lijkt de systeemwereld eerder aan kracht te hebben gewonnen dan verloren, mede door de alsmaar verder toenemende digitalisering en bureaucratisering.

Mede daarom zullen wij, Leon Dohmen en Ben Kuiken, het deels over een andere boeg gooien. We geloven nog steeds dat de mens de ultieme bron is van creativiteit en vindingrijkheid. Maar tegelijkertijd geloven we wat minder in de ‘one size fits all’-benadering waarbij hiërarchie per definitie fout is en zelforganisatie goed. Daarbij kiezen we beide voor onze eigen aanpak en invalshoek.

Leon Dohmen: beschaafd digitalisering

Als informatica-specialist zal Leon Dohmen zich vooral richten op het thema van digitale innovatie. Hierbij is het volgens hem niet de vraag of we bepaalde digitalisering willen, maar vooral hoe beschaafd die digitalisering zal zijn. In zijn recent verschenen boek, Beschaafd digitalisering, onderzoekt hij samen met anderen de ethische dilemma’s rond digitalisering en het soort samenleving dat we voor ons zien.

In de symbiotische relatie tussen mens en digitalisering ontvouwt zich een fascinerend schouwspel van innovatief organiseren binnen organisaties. Hier vloeien menselijke creativiteit en digitale mogelijkheden samen, waarbij traditionele grenzen vervagen en nieuwe paden worden verkend. Organisaties fungeren als broedplaatsen van evolutie, waar menselijke ambitie en technologische vooruitgang elkaar ontmoeten.

Toch blijven existentiële vragen hangen in de digitale lucht. Wie stuurt wie aan? Is digitalisering slechts een verlengstuk van menselijke heerszucht of markeert het een nieuw tijdperk waarin scheidslijnen vervagen en mensen, organisaties en digitalisering opgaan in moreel verantwoorde kunstmatig intelligente gemeenschappen?

Ben Kuiken: anders kijken naar organisaties

Ben promoveerde onlangs op het thema ‘sensemaking’, een begrip uit de organisatiekunde dat onder meer bekend is van het werk van Karl Weick. Kort gezegd: organisaties zijn geen dingen, maar worden gevormd in en door processen van betekenisgeving. Als organisatiefilosoof onderzoekt en bevraagt Ben deze processen en de sociale constructen die daardoor ontstaan, zoals de organisatie, de doelen van de organisatie, de afdeling, de manager et cetera. Wat betekenen ze, en wat doet deze betekenisgeving met het gedrag van mensen?

Zo zien we bijvoorbeeld dat door hun beelden van organisatie mensen het lastig vinden om over de grenzen van de eigen organisatie heen te kijken en samen te werken met mensen van ‘andere’ organisaties. Dit terwijl de complexe vraagstukken van vandaag alleen opgelost kunnen worden door die organisatie-overschrijdende samenwerking. Maar ook thema’s als verandering, innovatie, leiderschap zullen door Ben kritisch worden bevraagd.

Andere perspectieven

Wij realiseren ons dat wij niet de wijsheid in pacht hebben. We zien er daarom naar uit om met de lezers van dit platform in gesprek te gaan over de thema’s die wij aanstippen. Dus reageer vooral, en als je de behoefte voelt om zelf wat te posten, dan kun je ons altijd benaderen.