Fear the clusterfuck ...

Met een glimlach lees ik de artikelen van Japke-D. Bouma. Ze trekt ten strijde tegen het jargon binnen het bedrijfsleven. Haar benaming ‘jeukwoorden’ past precies. Toch blijven sommige woorden aan mijn nieuwsgierigheid krabbelen. Een voorbeeld hiervan is ‘clusterfuck’. Het woord zie ik voor het eerst in de MOOC van Sutton & Rao. ‘Scaling up your venture without screwing up’ neemt je mee richting opschaling van het bedrijf. Tevens is het leerzaam om vaak voorkomende valkuilen te vermijden. Een clusterfuck komt regelmatig voorbij in de reis naar uitbreiding van de activiteiten.

Wat betekent het woord precies? Bob Sutton: ”Fear the clusterfuck - those debacles and disasters caused by a deadly brew of  impatience, illusion and incompetence that afflicts too many decision-makers, especially those in powerful, confident, and prestigious groups."

Sutton en Rao schuiven de drie Engelse I’s naar voren als reden van ontstaan:

Impatience: Een minder idee leidt niet direct tot een mislukkeling. Wat wel een risico is, is het feit dat een idee doorgedrukt wordt vanwege tijdsdruk zonder de bezwaren van de kennisdragers in overweging te nemen.

Illusion: De geboorte van een clusterfuck start met een beslissing in de overtuiging dat een doel makkelijker te halen lijkt dan het in werkelijkheid is. De verwachting dat twee bedrijven met verschillende culturen moeiteloos kunnen samengaan in 1 onderneming leidt vaak tot de opmaat van een clusterfuck.

Incompetence: Als de aangeleverde informatie hiaten blijkt te bevatten en deze samenkomt met een verkeerde timing lijkt een clusterfuck onvermijdbaar.

Als we de puntjes op de I zetten, welke lessen reiken de auteurs ons aan? De drie I’s bevatten een gemene deler. Beslissingsbevoegden die geen oog hebben voor de realiteit van de omgeving waarin ze verkeren. Vaak heerst er euforie als een nieuw project aanklopt. Niemand wil die trilling van energie verbreken. Ook zal niet gelijk duidelijk zijn wat onderweg naar opschaling mis kan gaan.

Sutton en Rao dragen hiervoor een oplossing aan: wees je bewust wat mis kan gaan en houd hier rekening mee. Ze leunen hierbij op Kahneman. Hij is bekend van zijn boek ‘Ons Feilbare Denken’ waarin hij beschrijft dat de mens vaak niet rationeel handelt. In zijn boek geeft hij het advies om een premortem te houden om valkuilen zo veel mogelijk te ontwijken. Een premortem is de tegenhanger van een postmortem. Bij een postmortem is de patiënt overleden en de artsen kijken terug wat er misging. De patiënt heeft hier niks meer aan. Bij een premortem, Kahneman is schatplichtig aan de psycholoog Gary Klein, probeer je dit te voorkomen. Een premortem nodigt ook de anders zwijgzamen uit om vrijuit hun bedenkingen te uiten over het op stapel staande project. Voor een belangrijke beslissing splits je de deelnemers in twee groepen. De ene groep beschrijft uitgebreid de situatie na de beslissing in de toekomst als een groot succes. U raadt het al: de andere groep beschrijft de situatie na een totaal falen van het project.

“People make better decisions when they look into the future and they imagine that they already failed, and they tell a story about what happened”, aldus Bob Sutton!