Cradle2Cradle: de innovatieve droom van McDonough en Braungart

Had Al Gore ooit kunnen vermoeden wat hij zou losmaken met zijn film An inconvenient truth? Na jaren van schijnbare afwezigheid staat milieu weer stevig op de politieke agenda. Ook consumenten maken zich in toenemende mate zorgen om stijgende zeespiegels, hete zomers en fijnstof uit dieselmotoren. Een goed momentum dus voor bedrijven om zich ook van hun beste kant te laten zien. Op deze golf van maatschappelijk verantwoord ondernemen vaart ook het zogeheten Cradle2Cradle concept van de Amerikaanse stedebouwkundige William McDonough en de Duitse chemicus Michael Braungart mee. De VPRO besteedde onlangs een interessante documentaire/reclamefilm aan de twee. De regio Venlo heeft het concept inmiddels geadopteerd en profileert zich nu als de eerste regio ter wereld die de principes van ultraduurzaamheid in praktijk wil brengen. Wat is Cradle to Cradle, en waarom is het zo populair? 

Cradle to Cradle (zie voor een korte uitleg Wikipedia) gaat uit van het principe Afval = Voedsel (waste equals food). In de natuur gaat niets verloren, als het materiaal wordt weer hergebruikt voor nieuw leven. Alleen mensen produceren nutteloos en schadelijk afval. McDonough en Braungart zijn in 1991 tot de conclusie gekomen dat al het afval weer omgezet moet worden in voedsel, dat willen zeggen een nuttige biologische of technische bestemming moet krijgen. Inmiddels zijn de twee uitgegroeid tot managementgoereoes van niveau en hebben ze dit idee ingezet bij bedrijven als Rohner, Nike, Ford, Herman Miller en Unilever. De principes van Cradle2Cradle:

* Ontwerp producten en processen zo dat de waardevolle materialen en de investeringen van triljarden dollars die gebruikt worden om ze te produceren beschikbaar blijven voor de mens en zijn natuurlijke omgeving;

* Ontwerp alle producten zodanig dat ze volledig kunnen worden hergebruikt uitgaande van het principe: Afval is voedsel;

* Een product moet volledig afbreekbaar zijn in de biosfeer en daar als voedsel dienen voor natuurlijke organismen;

* Alle niet afbreekbare stoffen moeten beschouwd worden als een hoogwaardige grondstof voor nieuwe producten in de technosfeer;

* Zorg ervoor dat er tijdens de fabricage van een product op geen enkele wijze schadelijke afvalstoffen ontstaan. 

Veel van de voorbeelden zijn winstgevend. Er bestaan nu bijvoorbeeld gebouwen die meer energie leveren dan ze gebruiken. Omdat Rohner nu alleen nog maar natuurlijke kleurstoffen gebruikt is waterzuivering overbodig geworden. Voor Unilever bedachten McDonogh en Braungart een ijsverpakking die snel en volledig afbreekbaar is en vloeibaar wordt bij kamertemperatuur.

China heeft Cradle2Cradle ook omarmd. Binnen 15 jaar moet het land ongeveer 400 miljoen huizen bouwen. Als China deze huizen op de traditionale manier bouwt dan betekent dat ongeveer 25% van de toplaag van de landbouwgrond gebruikt moet worden voor bakstenen en de gehele steenkolenvoorraad verbrand dient te worden om de stenen te fabriceren. De noodzaak voor een meer milieuvriendelijke aanpak is dus evident. Als het aan de Chinese overheid ligt komen er straks complete Cradle to Cradle steden.

Cradle2Cradle lijkt een lot uit de loterij. Geen afval meer, milieumaatregelen die winstgevend zijn, een compleet circularie economie. En erg belangrijk voor topvervuiler de Verenigde Staten: binnen Cradle2Cradle filosofie is het niet nodig minder te consumeren, want consumeren geeft meer afval en dus meer voedsel. Heerlijk toch? Geen schuldgevoel meer. De tijd zal leren of dit nieuwe concept een blijvertje is of een hype. Dingen die te mooi lijken om waar te zijn, die zijn dan meestal ook. Maar tot die tijd juichen we de groene innovatie van de heren McDonough en Braungart natuurlijk van harte toe.

Voor meer informatie over dit thema: zie de documentaire van VPRO Tegenlicht, lees het volledig recyclebare Cradle to Cradle boek, bekijk het artikel "Nieuwe industriele revolutie: leven zonder afval" in de NRC van 4 augustus, of bezoek de websites van McDonough, Braungart of hun bedrijf MBDC.