Hoe teams je verleiden om hard te werken

Cover stories

“Moet je kijken? Daar word ik nu moedeloos van.” De leidinggevende laat me een appje zien dat ze van een teamlid kreeg. “De printer is weer stuk en de helpdesk reageert niet! Zo kunnen we niet werken”

“Ze weten prima wat ze moeten doen om een strafrechtelijke procedure te starten, maar hoe ze een printer weer in werking krijgen, ho maar… Als ze nou eens een goed gesprek aan zouden gaan met de helpdesk… Want hier lopen ze steeds tegen aan. En het erge is. Ik ga het nog oplossen ook. Want het is druk. Ik wil dat ze hun werk kunnen doen.”

Vrijwel elke leidinggevende die wij spreken heeft de ambitie om zijn of haar team zelfstandiger te laten worden. Meestal vanuit de noodzaak om sneller te acteren op veranderingen, signalen en kansen. Maar o...

Martin Waaijer
Pro-lid
Zeer herkenbaar verhaal. Voor de lezers van dit artikel heb ik een tip. Lees het boek 'De luie manager'. Daarin komt deze problematiek uitgebreid aan de orde.
Annemieke Figee
Auteur
Jouw eigen boek neem ik aan, Martin ;-)?
Han Oei
Lid sinds 2019
Zeer herkenbaar en pakkend geschreven. 'Luie' interventie die ik zelf vaak gebruik: "Wat gebeurt hier eigenlijk...? En wat is hier nodig...?"

Deze vragen nodigen uit om het patroon te zien en legt de verantwoordelijkheid bij betrokkenen zonder deze zelf over te nemen...
Paul Verburgt
Beste Annemieke, beste Léonie,

Jullie snijden echt een interessant fenomeen aan: medewerkers die hun ongemak of ongerief bij hun leidinggevende neerleggen en voor van alles en nog wat toestemming blijven vragen ondanks de hen toegekende autonomie..

Mooie voorbeelden ook, handige tips.

Maar toch...
Het staat er niet met zoveel woorden, maar los van de ijdelheid die jullie managers (terecht) toeschrijven, ligt het probleem vooral bij de medewerkers volgens jullie. Ze proberen hun leidinggevenden te 'verleiden', teams blijven 'afwachtend' en zijn 'reactief' en meer van die dingen.

Ik zie dat anders en heb ook een geheel andere ervaring. Het hoofdprobleem zit bij de managers en de besturingscultuur van de meeste organisaties.

In de eerste plaats is het kenmerk van de meeste managers dat ze ontzettend actiegericht zijn. Daar worden ze op geselecteerd. Ze staan te springen om op te treden. Je hoeft niet eens op de 'aan-knop' te drukken, ernaar wijzen is al voldoende. Dat maakt zelfs het meest vrijheidslievende team kopschuw. Is de span of control geheel volgens het boekje beperkt, dan hoef je niet lang te wachten op ongelukken.

In de tweede plaats is de autonomie van teams en medewerkers veelal sterk geconditioneerd. Vaak wordt het met grote woorden en gebaren gelanceerd, maar in de praktijk is de armslag veel kleiner dan tevoren verkondigd. Zeker als zaken niet helemaal gaan zoals de leidinggevende zich had voorgesteld. Dan volgen ofwel verwijten ('ik had gedacht dat jullie etc.') ofwel ingrepen ('dan doe ik het wel weer.'). Dat hoeft zich maar een paar keer voor te doen en iedereen kent zijn plaats weer en vraagt om het minste of geringste de instemming of steun van de baas.

Onderschrijf ik daarmee met iets andere argumenten jullie pleidooi voor een luie manager? Nee! Het is wellicht een woordenspel, maar ik heb een aartshekel aan luie managers. Het doet me denken aan een voormalige soortgenoot van me die vond dat 'wij' eigenlijk met onze voeten op een stoel zouden moeten zitten om na te denken over ... nou ja, bedenk maar iets abstracts. De verhevenheid die meneer voelde, getuigt van een tranentrekkende zelfoverschatting en idem neerbuigendheid naar medewerkers. Hoe denk je dat medewerkers zich voelen als hun manager 'in hun belang' zich afficheert als lui?

In plaats van lui gelieve de leidinggevende principieel te zijn en de autonomie van teams en medewerkers royaal te omschrijven en onbekommerd te praktiseren. Dat laatste kan het beste door de span of control van de leidinggevende enorm op te rekken: een flink aantal teams en medewerkers is voor beide partijen de beste remedie om zich voornamelijk met zichzelf bezig te houden.

Mochten zich dan toch nog een keer de problemen voordoen die jullie beschrijven, dan kan altijd nog worden geput uit de tips die jullie geven.

Paul Verburgt

Meer over Leidinggeven