Verslag vanuit de frontlinie van zelfsturing

Columns

Vorige week was ik op het Festival of Connecting in Leuven, een congres waarvoor een aantal organisaties op het gebied van sociale innovatie en organisatieontwerp de handen ineen hadden geslagen. Het resultaat was een erg interessante uitwisseling van perspectieven rond thema’s zoals zelfsturing door een brede groep geïnteresseerden: van vakbondsbestuurders tot topmanagers en van professoren tot organisatieadviseurs.

Vooraf keek ik erg uit naar de keynote door Frederic Laloux op donderdagochtend. Zijn boek Reinventing Organizations  brengt behoorlijk wat discussie teweeg in de wereld van organisatieontwerpers en ik was benieuwd wat zijn nieuwste inzichten waren, een jaar na publicatie. Die nieuwe inzichten bleven echter uit. Zijn presentatie was een boeiende samenvatting van zijn boek, maa...

Erwin Van Waeleghem
Lid sinds 2019
Beste Jeroen,

dank voor het mooie verslag omtrent het event waar ik helaas niet zelf kon aanwezig zijn. Ik wil graag even reageren op je misschien wel terechte opmerkingen. Het lijkt me logisch dat er nog heel wat vragen zijn, vooral bij eventuele transformatietrajecten die in bestaande, vrij 'oranje' organisaties zouden kunnen opgestart worden. Het spreekt voor zich dat een dergelijke transitie niet evident is, dat het loslaten van 'controle', titels, graden, status en misschien nog het meest van al Ego, voor veel mensen op leidinggevend niveau met de nodige weerstand gepaard gaat. We zijn immers al meer dan 120 jaar op 'command en control' geconditioneerd, ook als 'uitvoererders', vanuit alle mogelijke maatschappelijke instellingen die volledig op het Taylorisme geënt is (ook al zijn daar sinds de jaren '30 wel de nodige aanpassingen aan gebeurd). We starten elke mogelijke discussie hierover nog steeds vanuit de polarisatie beleid vs. uitvoerend niveau, hïerarchische meerderen vs. 'ondergeschikten (vrij denigrerend toch?), managers (denkers) en bedienden vs. 'arbeiders' (doeners). Binnen de meeste organisaties geldt nog steeds de overheersende visie die gebaseerd is op Mc Grergor's X-theorie. En net daar dienen we dus misschien eerst werk van te maken om een echte paradigma-shift, een evolutie in de richting van Teal, proberen te bewerkstelligen. Daar is geen duidelijk 'plan' voor, en gaat initieel vooral gepaard met een trial en error-periode, zeker op macro-niveau. Dat die vragen dus nog een tijd zullen blijven aanhouden is logisch en zeker wel een stuk terecht. Ook bij de vorige paradigmashift van het agrarische naar het industriële tijdperk werden initieel veel vragen gesteld, die we de dag van vandaag zelfs grotendeels vergeten zijn, omdat die in de loop van de tijd ook antwoorden hebben gekregen. Ook bij deze paradigmashift zal het uiteraard niet anders verlopen. Mij stemt het alvast gelukkig dat er op zijn minst een start gemaakt wordt en dat die stapje per stapje, met lange termijnvisie, maar anderzijds toch steeds sneller, meer en meer ingang vindt in de diverse sectoren van onze organisaties. Laloux poneert ook nergens in zijn boek dat hij DE oplossing zomaar klaar heeft maar geeft vooral, aan de hand van zijn voorbeelden, aan hoe het anders KAN. Het positieve gevolg is dat het nu ook echt de aandacht krijgt die het verdient, wat met de Teal-gerichte denkers avant la lettre (zoals Semler, Kolind, Townsend, e.a.) in hun tijd veel minder het geval was. De evolutiestap is ingezet en het is fijn dat we in de turbulente tijden die we nu kennen, waar over heel andere zaken vragen kunnen gesteld worden, er voldoende mensen zijn die ook zichzelf en hun manier van denken en doen in vraag durven stellen, en uitkijken naar manieren van hoe het anders KAN.

hartelijke groet,

Erwin Van Waeleghem.

Meer over Innovatief organiseren