Empathisch vermogen heeft een duistere kant

Columns

Empathie wordt gezien als een zeer belangrijke eigenschap voor leidinggevenden. Een rondje internet doet je struikelen over de hoeveelheid artikelen die over de voordelen van empathische leidinggevenden gaan. Al lezend zou je haast gaan denken, dat als een leidinggevende empathisch is het wel goed komt.
Als iets te mooi is om waar te zijn dan klopt er iets niet. Of je dient tenminste alert en waakzaam te zijn.

Empathie wordt ten goede maar ook ten kwade gebruikt!

Empathie is inlevingsvermogen

Empathie is inlevingsvermogen, de kunde of vaardigheid om zich in te leven in de situatie en gevoelens van anderen. Het zichzelf kunnen verplaatsen in anderen draagt bij tot het kunnen begrijpen van emoties van anderen en tot de communicatie met je medemens. Zonder empathie praat je langs elkaar hee...


Marian Adriaansen
Lid sinds 2019
Empathie kan worden beschouwd als een cognitieve eigenschap (en is dus meer dan 'invoelend vermogen'), waar je bewust voor kunt kiezen of niet. Het is een misverstand dat leiders altijd empathisch zouden moeten zijn; datzelfde geldt overigens voor hulpverleners. Via empathie (zich kunnen verplaatsen in de ander) leg je wel verbinding met diegene. Vanuit die verbinding is het alsnog mogelijk diverse soorten gesprekken te voeren (bijvoorbeeld een confronterend gesprek). Zonder verbinding komt de boodschap slecht aan en wordt niet gehoord en begrepen, laat staan dat die ook de bedoelde gevolgen heeft.
Karen Walthuis
Beste Sybren,

Dank voor je inzichtgevende artikel.
Empathie is nuttig voor leiders, maar zeker niet voldoende. Daar ben ik het helemaal mee eens. Emotionele volwassenheid is absoluut wenselijk. En het is een veelomvattend begrip.
Als leiders in ieder geval wat meer compassie zouden ontwikkelen en tonen, gaan we ook in de goede richting.
Of is compassie voorbehouden aan emotioneel volwassenen?

Hartelijke groeten,
Karen Walthuis
Sybren van der Schaar
Auteur
Dag Karen,

Dankjewel voor je mooie feedback. Goede vraag van jou.

Compassie hoort bij emotioneel volwassen. Medelijden hoort bij emotioneel onvolwassen. Zodra je medelijden hebt met iemand dan staat je eigen pijn centraal. Heb je compassie voor iemand dan staat de pijn van de ander centraal. Iemand die medelijden heeft verliest de realiteit uit het oog dit in tegenstelling tot met iemand met compassie. Leiders met compassie zijn daardoor effectief en succesvol.

Hartelijke groet,

Sybren van der Schaar

Meer over Leidinggeven