Financieel wanbeleid bij profclubs

Rob Cohen, schoonvader en zaakwaarnemer van de broertjes De Boer, vertelde eens dat zijn snackbars beter werden gerund dan clubs in het Nederlandse betaalde voetbal. Dat zal ruim 10 jaar geleden zijn geweest. Zijn woorden hebben meer geldigheidswaarde dan ooit. Bijna alle Nederlandse profclubs hebben het momenteel moeilijk en de KNVB meldt dat slechts twee (2!) eredivisieclubs gezond zijn. In een prima artikel in de Voetbal International, Competitie als Casino, worden de financiële feiten keurig op een rij gezet. Het gaat niet goed met de sector, maar de salarissen blijven stijgen. Waar is het financieel geweten bij de clubs?

Het is al bijna geen nieuws meer. Profclubs komen financieel in de problemen en gemeenten moeten bijspringen. Het faillissement van Haarlem was onontkoombaar. RBC vraagt surseance aan. Maar ook topclubs als Feyenoord en PSV worstelen met verplichtingen uit het verleden en tegenvallende inkomsten. Veel clubs branden inmiddels dagelijks een kaarsje voor Sint Johan, hopend verlost te worden van dure spelers die op de bank zitten. Er wordt weliswaar hard geroepen om sanering van de sector, de salarissen blijven tot op de dag van vandaag stijgen tot een gemiddelde van  € 355.000 -jaar, liefst vijfmaal meer dan in 1995 werd betaald. Prima, maar wel als je je eigen broek kan ophouden. En dat is dus niet meer het geval.

Veel clubs hebben daarbij een Raad van Toezicht, een Raad van Bestuur of een Raad van Commissarissen. Die zouden toch beter (hebben) moeten weten. Prachtig, al die beleidsnota's die clubs in het linkerrijtje proberen te krijgen, maar met 16 van de 18 clubs dus niet goed. Het slechte financieel beleid verrast mij daarbij niet want dit beleid is vaak het stiefkindje van de bestuursvergadering. Daarvoor is de penningmeester verantwoordelijk. Die roept wat over cash-flow en de balans die hem wat zorgen baart, de rest luistert geamuseerd toe en gaat over tot de orde van de dag: het maken van beleid en het kiezen van de strategie. Binnen drie jaar Europacupvoetbal, roept de secretaris, een idee dat met gejuich wordt ontvangen. Na een wedstrijd tegen de Letse kampioen blijkt het Europees avontuur echter van korte duur te zijn geweest en de financiële blaren waarop men dan moet zitten, werken vaan jarenlang door.

Dat valt mij dus nu ook op bij de samenstelling van de nieuwe RvC van Ajax. Op zich een prima samengesteld geheel. Een erkende naam uit de consultancy als voorzitter, hoogleraar strategie ook nog eens. Mooi. Een juriste. Prima. Gelukkig, ook twee topvoetballers. Geweldig! En een mediaman. Ook nooit weg. Toch blijft er een vraag open: waar is het financiële geweten? Een commissaris die zegt dat 17 miljoen uitgeven voor een spits wellicht iets teveel van het goede is? Die een planning kan opstellen waarbij geen rekening wordt gehouden met plaatsing voor de Champions League? Die de risico's van het transferbeleid kent en doorrekent, evenals spelerssalarissen die jarenlang blijven drukken op de begroting? Er zal vast wel enige financiële kennis rondlopen in de nieuwe RvC van Ajax, maar een specialist zie ik er niet tussen zitten.

De financiële functie is de laatste jaren zwaar onderschat in het voetbal. Er is flink aangerommeld en gemeenten mogen nu de problemen gaan oplossen. Stadions worden verkocht of gekocht (PSV/Vitesse), spelerssalarissen betaald uit subsidies (Roda JC) of men is in onderhandeling over een reddingsplan. En die mallemolen draait maar door, terwijl de kwaliteit van het vertoonde voetbal tegelijkertijd met rasse schreden achteruit holt.

Mijn advies aan profclubs: neem die financiële functie eens serieus. Iedereen kan geld uitgeven. Niet iedereen beseft waar de risico's in de voetbalbusiness liggen, weet dit helder te communiceren en dit ook over meerdere jaren vooruit (en dus niet achteraf) vast te stellen. Een verplichtingenregistratie en liquiditeitsprognose over meerdere jaren had veel clubs voor grote problemen kunnen behoeden.

Wellicht leeft nog altijd de overtuiging dat voetbal een sociale functie heeft en dat men altijd wel gered zal worden door de stad. Een bezoekje aan het oude Haarlem stadion zou naar mijn mening een prima begin kunnen zijn voor een nieuw aangetreden bestuur.