Zero-emissie zones: hoe zit het nu precies met ontheffingen en vrijstellingen?

Vrijstellingen

Bestelauto’s

Uw bestelauto is vrijgesteld als u aan een van onderstaande voorwaarden voldoet:

• Uw voertuig is 40 jaar of ouder (oldtimer).
• U heeft een rolstoeltoegankelijk voertuig met een carrosseriecode SH of een bijzonderheidscode 70, 145, 146, 147 of 149.
• Bent u in bezit van een bestelauto zonder een bijzonderheidscode, die u vanwege uw handicap heeft aangepast voor meer dan €500, en wilt u een stad inrijden met een ZE-zone voor bestelauto’s? Dan heeft u te zijner tijd recht op een ontheffing.

Vrachtauto’s

Uw vrachtauto is vrijgesteld als u aan een van onderstaande voorwaarden voldoet:

• Uw voertuig is 40 jaar of ouder (oldtimer).
• Uw voertuig heeft carrosseriecode 15, 16, 19, 23, 26, 27, 31 of aanduiding voor speciale doeleinden SB of SF en uw voertuig is jonger dan 13 jaar.

Ontheffingen

Voor bestel- en vrachtauto’s die niet zijn vrijgesteld komen de volgende ontheffingen:

• 12 dagontheffingen per voertuig, per gemeente, per kalenderjaar
• Ontheffing wegens lange levertijden
• Ontheffing op basis van bijzondere financiële omstandigheden
• Ontheffing op basis van de hardheidsclausule
• Ontheffing als er geen emissieloze alternatieven zijn voor uw voertuig  (geld alleen voor vrachtauto’s)

Dagontheffingen 

De dagontheffing zal worden verleend voor de duur van één kalenderdag, startend om 00:00 en eindigend om 06:00 de volgende dag. Er worden maximaal 12 dagontheffingen uitgegeven per voertuig, per gemeente en per kalenderjaar.

Het kan zijn dat een gemeente een ondergrens gaat hanteren voor de emissieklasse van uw voertuig, bijvoorbeeld emissieklasse 5. In dat geval moet uw voertuig minimaal die emissieklasse hebben. Dit doen gemeenten om heel oude en vervuilende voertuigen buiten de stadskern te houden. Gemeenten die nu al een milieuzone hebben, doen dit al en zullen dit naar verwachting ook voor de ZE-zones invoeren.

Ontheffing wegens lange levertijden

De wachttijd voor het leveren van nieuwe voertuigen loopt op. In sommige gevallen tot 18 maanden. Daarom kan je een ontheffing krijgen als je een nieuw voertuig besteld hebt met de bevestiging van je order. Zo overbrug je de wachttijd en kan je gerust de stad in blijven rijden.

Ontheffing op basis van bijzondere financiële omstandigheden

In het geval van dat u in directe financiële problemen komt, bijvoorbeeld een dreigend faillissement, bij het vervangen van uw voertuig door een emissieloos alternatief kan een ontheffing worden verleend. Om in aanmerking te komen voor een ontheffing zult u dit te zijner tijd aan moeten tonen met recente jaarrekeningen en de Btw-aangifte.

Ontheffing op basis van hardheidsclausule

Gemeenten kunnen aanvullend maatwerk leveren in de vorm van een ontheffing op grond van een hardheidsclausule. Zij kunnen dit inzetten voor gevallen waarin een voortijdige investering niet proportioneel is (denk aan pensioen of ziekte) en ondernemers meer tijd wordt gegund.

Ontheffing als er geen emissieloze alternatieven zijn voor uw voertuig

Het kan voorkomen dat een voertuig nog niet in een zero-emissie variant verkrijgbaar is. In dat geval kan er een ontheffing worden verleend. De voorwaarden hiervoor worden op dit moment nader onderzocht om een zo transparant en eerlijk mogelijk afweging te kunnen maken.

Extra ontheffingen

Bestelauto van particulieren:

De Rijksoverheid bekijkt met gemeenten hoe particulieren die een bestelauto bezitten voor privégebruik ontheven kunnen worden. In de kamerbrief uitvoeringsagenda Stadslogistiek schrijft de staatssecretaris dat particulieren via het Centraal Loket een ontheffing kunnen aanvragen voor hun bestelauto, mits zij aan kunnen tonen dat het voertuig niet bedrijfsmatig gebruikt wordt. Het Rijk onderzoekt op dit moment hoe deze groep ontheven kan worden.

Bijzondere voertuigen:

De volgende vrachtauto’s komen in aanmerking voor een ontheffing tot ze de leeftijd van 13 jaar hebben bereikt (gelden tot 1 januari 2030):

• kermis- of circusvoertuig
• bedrijfsauto met zware laadkraan (een vrachtauto met een kraan van 35 tonmeter of meer hefvermogen)
• verhuisauto (vrachtauto die gebruikt wordt door een verhuisonderneming en bestemd voor het vervoeren van inboedels)
• opleggertrekker met 4 of meer assen

Plug-in hybride vrachtwagen:

Een plug-in hybride vrachtwagen kan met een externe stekker opladen. Deze voertuigen kunnen een ontheffing krijgen, mits ze aantoonbaar elektrisch rijden in de zone. Hiervoor dient u aan te kunnen geven bepaalde ritgegevens op te slaan en deze desgevraagd te delen met gemeenten.

Aanvragen ontheffing

Om het aanvragen van een ontheffing zo eenvoudig mogelijk te maken wordt er gewerkt aan een digitaal Centraal Loket Ontheffingen voor ZE-zones. Het is de bedoeling dat bij dit loket ontheffingen kunnen worden geregeld voor alle deelnemende gemeenten met een ZE-zone. Naar verwachting is dit Centraal Loket medio 2024 gereed.

Nog wel wat onduidelijkheden

De motie kwam van het kamerlid Haga. Hij stelt dat dat er tussen 2025 en 2030 in veel Nederlandse gemeenten emissievrije zones worden ingevoerd en dat dit nadelige gevolgen heeft voor het bedrijfsleven, omdat:

• ondernemers steden niet meer in kunnen;
• het vervangen van bedrijfsvoertuigen (te) grote investeringen zal vergen van ondernemers;
• er te weinig oplaadpunten zijn waar ondernemers hun broodnodige wagenpark kunnen opladen.

De uitzonderingsmogelijkheden voor zero-emissiezones liggen al langer op tafel. Zo houdt het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat er rekening mee dat bepaalde categorieën ook na 2030 toegang tot zero-emissiezones houden.

In de nationale Uitvoeringsagenda Stadslogistiek is afgesproken om in 2024 twee evaluatiemomenten te houden waarin beoordeeld wordt of de toegangseisen nog wel haalbaar zijn en indien nodig worden deze aangepast.

Conclusie: wordt vervolgd...

Bron: OpwegnaarZES