Slimme verkeersfilters: effectieve toegang voor schonere en veiligere steden

Gemeenten kijken naar ‘intelligente toegang’. Gemeenten en wegbeheerders kunnen hiermee autoluwe gebieden, milieu- en zero-emissiezones en meer realiseren. Dit gebeurt door slimme camera’s, gekoppeld aan verkeersmanagement en handhaving. Met intelligent toegangsbeheer bepaal je vooraf wie wel en niet toegang krijgt de buurt: bewoners, mantelzorgers, doelgroepenvervoer, taxi's en natuurlijk de nooddiensten. Simpel, toch? De praktijk blijkt weerbarstig.

Het succes ligt in de combinatie van geavanceerde technologie, doordacht beleid en een sterke organisatie. Royal HaskoningDHV presenteerde onlangs een white paper over slimme verkeersfilters.

Hoe werken slimme verkeersfilters?

Slimme verkeersfilters maken gebruik van ANPR-kentekencamera’s, automatische handhaving en eventueel beweegbare barrières. Alleen voertuigen die aan vooraf gestelde eisen voldoen, krijgen toegang. Dit systeem is breed toepasbaar, zoals bij:

• Het weren van gemotoriseerd verkeer in voetgangersgebieden.
• Het stimuleren van zero-emissievoertuigen door speciale privileges.
• Het beschermen van kwetsbare infrastructuur, zoals grachten, kades en bruggen.
• Het reguleren van verkeersstromen met tijdvensters en verplichte reserveringen voor vrachtverkeer.
• Het krijgen van inzicht in verkeersstromen, zoals stadslogistiek.

In Utrecht worden bijvoorbeeld 19 slimme camera’s ingezet om milieuzones te handhaven, te zware vrachtwagens zonder ontheffing te beboeten en doorgaand verkeer in specifieke straten te weren.

Succesfactoren: voorbereiding en samenwerking

Een succesvolle implementatie vraagt volgens Royal HaskoningDHV om goede voorbereiding en samenwerking:

• Juridische waterdichtheid: De toegangscriteria moeten helder en uitvoerbaar zijn.
• Actueel beheer: Uitzonderingslijsten en software moeten up-to-date blijven.
• Balans in kosten: De focus verschuift van initiële investeringen naar structurele beheer- en handhavingskosten.
• Samenwerking tussen afdelingen: Verkeersmanagement, vergunningverlening en technische diensten moeten goed op elkaar zijn afgestemd.

Heldere communicatie richting inwoners en ondernemers is cruciaal voor draagvlak en het minimaliseren van bezwaren. Ook de samenwerking met het Openbaar Ministerie (OM), dat boetes int, is een belangrijke schakel.

Toekomstige mogelijkheden

De mogelijkheden zijn nog lang niet uitgeput. Zo kunnen verkeersfilters in de toekomst gekoppeld worden aan parkeerrechten of realtime logistieke dashboards. Gemeenten zoals ’s-Hertogenbosch en Utrecht experimenteren al met deze technologieën om verkeersstromen en overtredingen direct inzichtelijk te maken en beleid bij te sturen.

Slimme verkeersfilters zijn een middel om steden leefbaarder, veiliger en toekomstbestendiger te maken. Door technologie, beleid en samenwerking slim te combineren, kunnen gemeenten inspelen op uitdagingen zoals de groeiende mobiliteitsvraag en de transitie naar duurzame steden.

Lees ook: Intelligent toegangsbeheer? Dat gaat nog jaren duren!