De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) heeft Stichting OPEN eind februari 2025 onder verscherpt toezicht gesteld. Stichting OPEN, sinds maart 2021 verantwoordelijk voor de inzameling van afgedankte elektrische en elektronische apparaten (e-waste), haalt al jaren de wettelijke inzamelnormen niet. Nederland voldoet met een inzamelpercentage van minder dan 50% niet aan de Europese normen voor e-waste; er komt te weinig Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparatuur (AEEA) terug van consumenten en bedrijven. 

Hoewel Stichting Open maatregelen heeft genomen en in december 2024 een verbeterplan heeft ingediend na een eerdere waarschuwing van de ILT, verwacht de toezichthouder dat deze inspanningen nog niet voldoende zijn.

Betere registratie van export, tegengaan van lekstromen en een intensievere samenwerking binnen de keten. Dit zijn enkele hoofdlijnen uit het uitgebreide actieplan van Stichting Open. Het toezicht stopt als het verbeterplan effectief blijkt en de inzamelnormen alsnog worden gehaald. Jaarlijks blijft er echter een groot volume apparaten buiten de officiële inzameling, wat leidt tot milieuschade en verlies van herbruikbare grondstoffen. De ILT benadrukt dat als de uitvoering van het verbeterplan tekortschiet, verdere stappen zoals een dwangsom mogelijk zijn, al is daar nu nog geen sprake van vanwege de constructieve houding van Stichting OPEN.

De topsector logistiek en CoE City Net Zero van de Hogeschool van Amsterdam hebben Metabolic in 2024 gevraagd om een analyse te maken van de e-waste stromen en verwerkingsmethoden, regelgeving en stakeholders in de Metropoolregio Amsterdam. Daaruit kwam veel knelpunten.

Samenwerken tussen de publieke en private partijen bij inzameling en verwerking is nodig. Die samenwerking kan zich richten op de harde aspecten van de logistiek; inzamelsystemen en techniek, schone voertuigen, containerisatie en het netwerk van lokale reparatie- en retourpunten. De samenwerking gaat ook over het delen van data over de te verwachten e-waste stromen, het betrekken van de consument bij de recycling en de juiste verwerking van e-waste.

Naast een betere inzameling en verwerking van e-waste, is het reduceren van gebruik door beperken consumptie en het verlengen van de productlevensduur, hergebruik en reparatie belangrijk voor een circulaire economie bij elektrische apparaten.

Walther Ploos van Amstel.

Lees ook het actieplan van Stichting OPEN

Lees ook: Wat zijn de kansen voor logistieke bedrijven bij e-waste?