Amsterdam laat horeca-ondernemers duur zitten

Ik ben dol op een biertje op het terras met vrienden. Wie niet? De horeca geeft de stad reuring, is goed voor je sociale contacten, levert leuk werk op en wie geniet er niet van onze prachtige stad met al die mooie mensen. Koninklijke Horeca Amsterdam slaat alarm over nog duurder bier, minder terrassen en een mogelijke kaalslag onder horeca-ondernemers. Dat is volgens hun het gevolg van de ‘schandalige’ verhoging van de terrasbelasting. Dat schrijft Parool vandaag.

Terrasbelasting

Bij 2500 terrasuitbaters in Amsterdam valt nu de aanslag voor terrasbelasting (precario) op de mat. Zodra het terras met vergunning in de openbare ruimte is geplaatst, ontvangen ondernemers deze belastingaanslag. Horeca-ondernemers zijn boos over de enorme verhoging van de terrasbelasting. De gemeente is blij met de ‘meevaller’ van 5 miljoen die daardoor ontstaat.

Dat de terrasbelasting stapsgewijs zou stijgen, was al in 2019 bekend. Volgens het stadsbestuur weerspiegelden de oude tarieven niet langer ‘de commerciële waarde’ van de gebruikte gemeentegrond. Maar, wat is er aan de hand met het horeca- en terrasbeleid na de coronajaren? We weten het niet...

Horeca- en terrasbeleid

De gemeente werkt aan plannen voor nieuwe regels voor horeca en terrassen. Al jarenlang. In maart 2022 heeft het college een concept stedelijk beleidskader horeca en terrassen vrijgegeven voor inspraak. Hierop zijn 630 inspraakreacties ontvangen. In de toekomst wil het college de vestiging van horeca vooraf beter kunnen toetsen. Dit betekent dat er meer samenhang moet komen tussen de ruimtelijke en de leefbaarheids- en veiligheidsaspecten die de horeca met zich meebrengt. Maar, het is volledig stil geworden rond dit nieuwe beleid. Intussen is wel de precario verhoogd.

De plannen rammelen overigens. Als horeca-ondernemer die de afgelopen jaren geïnvesteerd heeft in een mooi terras zou ik me afvragen over er wel een gelijk speelveld komt; heeft straks iedereen een terras. De plannen laten niet zien waar er meer ruimte voor de horecasector moet komen. Zijn er niet buurten waar de balans zoek is en de horeca vooral bezoekers van buiten de eigen buurt trekt? Hoe gaat de gemeente hiermee om bij nieuwe gebieden als Schinkelkwartier, Zuidoost en Havenstad? De vraag is ook of aanvullende horeca vanuit winkels echt nodig is. En wat zijn de gevolgen van de plannen voor de gezondheid van de Amsterdammers. We eten teveel, we drinken teveel en roken teveel. Op elke straathoek en elke stoep lokken straks de terrassen. Ondernemers, bewoners en stadsdelen kunnen niet gelukkig zijn met de plannen.

Horecaruimteonderzoek

Waar in Nederland een op de acht ondernemers, vooral in de horeca, twijfelt over de voortzetting van het bedrijf, ligt dat percentage in Amsterdam op veertig procent. Er is een samenhangend beleid nodig; geen hapsnap beleid.

Het succes van binnensteden, woonbuurten en winkelgebieden (en daarmee ook de koopkrachtbinding en koopstromen) op lange termijn wordt niet alleen door winkels bepaalt. Een aantrekkelijk winkelgebied, of binnenstad of woonbuurt, heeft een fijne mix van winkelen, ontspannen, werken, genieten en slenteren. Horeca hoort daarbij. Een lekkere lunch of ontbijt, borrelen na een middag shoppen en een ontmoetingsplek voor de bewoners en werkenden uit de buurt.

Er is wel marktruimte-onderzoek voor winkels, maar niet voor de horeca en andere functies in de winkelgebieden. Dat is vreemd. Die horeca 'concurreert' wel om dezelfde ruimte met het risico van verdringing. Als een goede balans van functies belangrijk is dan zou het vanzelfsprekend zijn dat er ook marktruimte-onderzoek is voor de horecafuncties. Waaraan hebben bezoekers behoefte? Ontbreken bepaalde horecaformules? Versterkt het aanbod van horeca, fastfood en winkels elkaar? En is er voldoende ruimte voor de ondernemers (en voor hun terrassen)? Wat doet terrasuitbreiding met de bereikbaarheid van de winkels? De onderbouwing met feiten en afwegingen ontbreekt. Mijn studenten zouden hiervoor een onvoldoende krijgen. 

Uit de plannen van de gemeente blijkt dat er geen inzicht is in de behoefte van de bewoners en bezoekers (en ondernemers). Dan is het niet mogelijk om een goed advies te geven over de toekomstige ruimte die ondernemers met elkaar moeten delen. Een leuke buurt vraagt om een juiste mix van de juiste functies. Er moet dus ook (en eerst) marktruimte-onderzoek voor de horeca komen.

Vooralsnog moeten bewoners en ondernemers eindeloos lang wachten op goed beleid. Tot dan? Betalen pannenkoek! Helaas...

Walther Ploos van Amstel.