Afhaalpunten en pakketkluizen voor pakjes?

Er zijn meer dan tienduizend pakket- of afhaalpunten in Nederland. Veel gemeenten zien dit als de oplossing voor de 'vele' bezorgbusjes in de woonwijken. Maar wat is er nu werkelijk waar en niet waar? Het afhaalgedrag is in de afgelopen 10 jaar niet veranderd.

Bijna 90 procent van de klanten laat het pakket nog steeds aan huis (of bij de buren) bezorgen. Pakketbezorgers komen steeds vaker op afspraak. Dan is afhalen overbodig. Een kleine groep consumenten kiest bewust voor afhalen en is bereid hiervoor te betalen.

In 2025 zijn alle pakketbezorgers zero emissie. Steeds meer pakjes worden bezorgd met vrachtfietsen. Pakketbezorging is duurzaam en zelfs duurzamer dan kopen in een winkel, leren recente onderzoeken. 

Zorgwekkend is dat 60 procent van de Europese consumenten hun pakket ophalen met de auto. Afhaalpunten leiden ook niet tot minder bestelbusjes in de buurt. 

Pakketbezorgers blijven hun reguliere bezorgrondes uitvoeren, twee tot drie keer per dag voor de klanten die niet willen afhalen. Bovendien worden de meeste bestelbusjes ingezet voor thuisbezorging van voedsel en tweemanslevering van witgoed en meubels. Die passen niet in de afhaalpunten en pakketkluizen. Wat wel werkt, is als pakketbezorgers samen bezorgen.

Is het financieel haalbaar?

Het is duurder. De last-mile kost 0,80 tot 1,20 euro per pakje, terwijl een afhaalpunt al snel 1,00 euro per pakje kost (ondanks dat het afhaalpunt slechts 0,30 tot 0,50 cent ontvangt). 

Onbemande pakketkluizen zijn kostbaar als de afhaler een pakje twee of drie dagen laat liggen. Met de enorme schommelingen in pakketvolumes moeten bemande en onbemande afhaalpunten (over)capaciteit hebben tijdens piekperiodes zoals kerst, Sinterklaas en Moederdag.

Is iedereen er blij mee? 

Niet iedereen zit te wachten op een afhaalpunt in de buurt of een pakketkluis op de stoep. Afhaalpunten zorgen voor extra bestelverkeer en overlast van geparkeerde fietsen en auto’s van de honderden afhalers ‘s avonds. 

Dit geeft net als de flitsbezorgers bezwaren van omwonenden.

Doen de grote pakketbezorgers mee? 

De meeste pakketbezorgers doen er alles aan om rechtstreeks contact met de consument te behouden. Dat is hun onderscheidende vermogen. PostNL is een uitzondering. Zij stellen hun afhaalnetwerk open voor concurrenten. Je wilt geen pakketkluizen voor elke pakketbezorger.

Afhaalpunten zijn kansrijk als ze voldoen aan de gemakseisen van consumenten, met als voorwaarden nabijheid, ruime openingstijden en 'white label'.

Het gebruik van winkels als afhaalpunten is wellicht niet zo gek. Ook kunnen afhaalpunten succesvol zijn in de zakelijke markt waar gebruikers bereid zijn extra te betalen voor service en veilige bezorging, zoals servicemonteurs. De gebruiker kan ook een verhuurder zijn van appartementen, kantoren of een VVE die het als service voor de bewoners aanbiedt. 

De toekomst van pakketbezorging vraagt om veel meer dan alleen de inzet van afhaalpunten en pakketkluizen. De aanpak van bezorgverkeer in woonwijken vereist een holistische benadering, waarbij gemeenten eerst maar eens moeten zorgen voor een doordachte en veilige inrichting van buurtlogistiek.

Walther Ploos van Amstel op Stadszaken.