Concessies doen bij het onderhandelen?

Cover stories

Tijdens een recente bijeenkomst van 'The Netherlands Negotiation Network' kwam een enquête onder Europese diplomaten aan de orde. Volgens Europese diplomaten zijn hun Engelse collega’s de beste onderhandelaars. De Fransen bezetten de tweede plaats en de Belgen eindigen als derde. Nederland staat op een verdienstelijke vierde plaats. De Nederlandse onderhandelaar wordt geprezen om zijn dossierkennis, betrouwbaarheid en resultaatgerichtheid. Maar aan die resultaatgerichtheid zit ook een keerzijde. We zijn te veel gericht op het snel bereiken van een compromis. Omwille van het compromis tonen we al vroeg in de onderhandeling onze concessiebereidheid. In sommige landen –Amerika bijvoorbeeld- wordt een compromis echter niet gezien als een redelijke uitkomst voor beide partijen maar als een verl...

Arend Ardon
Hoi George, goed artikel! Compact en zeer bruikbaar voor de praktijk!
Bas Swinkels
Interessant en zeker bruikbaar, maar alle tactieken lijken gericht op het onderhandelen met een partij die per definitie een andere uitkomst wil zien dan jij. Intuïtief voel ik een aantal van de hierboven beschreven punten absoluut aan (alsmede andere onderhandelingstechnieken op deze site en elders beschreven), maar zou het niet interessanter zijn om deze technieken grotendeels overbodig te maken en te focussen op de beste mogelijke uitkomst voor alle betrokkenen? Bijvoorbeeld, als de pianoleraar werkelijk goed is (of op zijn minst een waardevolle eigenschap bezit), kan de hele nieuwe gemeenschap waarschijnlijk van hem kunnen profiteren, en zou hij nooit een deel van een concessie moeten zijn.

Eenzelfde fenomeen is meer te vragen dan je eigenlijk wilt of nodig hebt, omdat het uiteindelijke bod toch bijna altijd lager uitvalt en met deze techniek dichter bij het door jou gewenste bod ligt. Dit is inderdaad logisch (ik pas deze techniek zelf dagelijks toe in verschillende omstandigheden), maar zou het voor professionele onderhandelingen niet interessanter zijn alles op eerlijkheid te kunnen baseren?

In een (semi-)vijanige omgeving zijn dit soort technieken uiterst handig, maar maken we het onszelf niet te moeilijk door beiden willens en wetens (dezelfde) technieken te gebruiken om tot een uitkomst te komen die waarschijnlijk meer gekant is naar degene die de betere onderhandelaar is dan naar wat daadwerkelijk de beste oplossing is? Het voelt ietwat aan als het Nash equilibrium bij de game theory: het hele proces kost meer moeite, de onderhandelen zijn vervelender, er wordt minder gefocussed op op de inhoud, en de uitkomst is meer in het voordeel van de sterkere speler dan van het optimum. Is er een manier om dit proces van onderhandelen te optimaliseren?

Meer over Onderhandelen