De ‘catch-22’ van Het Nieuwe Werken

Cover stories

Onderzoek HNW

Afgelopen jaar heeft Tjerk Potma voor zijn MBA studie onderzoek gedaan naar de effecten van Het Nieuwe Werken op de managementstijl, het performancemanagement en de organisatie. Hij heeft hiervoor interviews & enquêtes afgenomen bij Deloitte, HP, IBM, Interpolis, KPN, Logica, Philips, Rabobank, RDW en TNO. Dit artikel behandelt de uitkomsten van zijn onderzoek.

De invoering van HNW leidt tot een ‘catch-22’ achtige situatie als we kijken naar enerzijds het veranderen van de organisatie om nieuw leiderschap te creëren en anderzijds het hebben van leiderschap om tot een nieuwe organisatie-inrichting te komen. De HNWbeginselen verdragen zich slecht met de kernstructuur van de 20e eeuwse ingerichte organisatie. Hierdoor blijft de managementstijl gekoppeld aan 20e eeuwse organi...

simon de Wit
Een perfect overzicht en inzicht.
Matty
En hoe zit het met de werkplek van de leidinggevende bij HNW? Heeft dit ook invloed op de organisatie?
Bert Leibbrand (ITRI)
Een heel herkenbaar stuk.

Bij de Agile / Lean awareness en coaching trajecten laat ik de organisatie aspecten de revue passeren met behulp van de Bridge Development metafoor. Aan deze kapstok hang ik dan steevast de HRM vraagstukken. Voor de meeste organisaties zijn dit echte eye openers.
Frans Uytterhoeven
Helder stuk, beknopt.
Sluit goed aan op mijn ervaring dat voor succesvol HNW nog veel moet gebeuren op het terrein van HR en leiderschap.
Tjerk
Dank Simon!

Matty, ja dit heeft zeker invloed. Zoals de hierarchische structuur van de 20e eeuwse organisatie 'moet worden afgebroken' dient ook de daaraan gekoppelde werkplek cultuur mee te bewegen. De invulling van de werkplekken binnen een organisatie is vaak een uiting van de cultuur van de organisatie en het gedachtengoed van het management. Een organisatie met aparte (grotere) vaste kamers voor de leidinggevenden is in mijn ogen al op de 20e eeuwse beginselen gebaseerd. Wel is het vind ik van belang dat een leidinggevende over een ruimte kan beschikken om vertrouwelijke gesprekken met medewerkers te voeren of externen te ontvangen voor vertrouwelijke gesprekken. Maar dit kunnen gemeenschappelijke ruimtes zijn.

Sowieso is de hele werkplek functionaliteit en inrichting een interessante ontwikkeling. Kantoren worden mijns inziens steeds meer ontmoetingsplaatsen ipv pur sang werkplaatsen. Ook worden de werkplekken steeds meer multi-functioneel ingericht; met aandacht voor stilte, inspiratie en (tele)overleg. In de woonomgeving kunnen werknemers (dus niet alleen ZP'ers) voor bijv. 1 of meerdere dagen per week steeds beter terecht bij 'werk-hubs'.
Hetty van Rijswijk
Een helder verhaal, nog vaak onderbelicht en toepasbaar op kennismedewerkers. En hoe zit het met de medewerkers zelf? Gaat nu een steeds grotere groep medewerkers die wel behoefte hebben aan sturing, buiten de boot vallen? Hoe zit het met de thuissituatie indien vanuit huis gewerkt wordt? Een werkomgeving is meer dan een omgeving waarin een netto resultaat wordt behaald. Duidelijk is dat er een omslag gaat komen naar andere organisatiestructuren, nu de technologie dit mogelijk maakt. De belichting vanuit het netto resulaat van een onderneming alleen is echter te beperkt.
Henriette Vingerling
Na het lezen van dit artikel ben ik er van overtuigd dat Het Nieuwe Werken wel eens meer perspectief kan bieden aan vrouwen om topfuncties te bereiken. In organisaties- veelal overheid- die hiërarchisch worden gestuurd raken de beoogde resultaten nogal eens ondermijnd door machtspelletjes. Door resultaatgericht leiderschap zal hier hopelijk minder voedingsbodem voor zijn.
In relatie tot dit zou verwijs ik naar een recent artikel in de Volkskrant:

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/5273/Werk/article/detail/3249135/2012/05/01/Leider-m-worstelt-met-vrouw.html
Tjerk Potma
Hetty, dank je!

Ja, in de laatste alinea van 'Uitkomst 1' in het artikel heb ik hier even kort aandacht aan besteed.

In mijn onderzoek kwam inderdaad vrij sterk naar voren dat er ook een hele groep medewerkers is (ook een groot deel van de kenniswerkers!) die het juist fijn vindt om meer inhoudelijk te worden aangestuurd. Ook voor deze mensen is er natuurlijk plaats; het voornamelijk zelfstandig en taakvolwassen kunnen acteren binnen je werk is lang niet aan iedereen voorbehouden. Dit heeft denk ik ook te maken met het gegeven dat een groot deel van de medewerkers niet het werk doet dat aansluit bij hun talenten/passie/intrinsieke motivatie. Het is ook wel 'veilig' om een manager te hebben die dan verteld wie, wat, wanneer en hoe moet doen. Wel denk ik dat de toekomst meer ligt bij professionals die zich hiervan weten los te maken en een eigen invulling kunnen en durven geven.

De rol van een manager/leidinggevende wordt daarmee dus eigenlijk uitgebreid; niet alleen meer volgens de 'huidige' invulling van taakinhoudelijke aansturing voor de groep medewerkers die hier behoefte aan heeft, de manager. Maar ook het vermogen kunnen hebben om de andere groep 'HNW' medewerkers los te laten en te sturen en inspireren op afstand, de leider.

De thuissituatie is voor iedereen verschillend, dus dat is lastig aan te geven. Mijn 'thuissituatie' is bijv. dat ik overdag niet per se thuis zit te werken (zeker als ik niet bij een klant zit), maar in een netwerk, werk-hub voor allerlei professionals (zp'ers of vaste medewerkers) in mijn woon-omgeving. 's Avonds en in het weekend zit ik dan wel thuis te werken, als mijn dochters dit toelaten ;-)
Nienke van der Deen
Krachtig en helder stuk. Sluit aan bij de beleving zoals HNW in de praktijk functioneert.

Vooral onderstaand wordt vaak vergeten bij de invoering:

Het aanpassen van de organisatiestructuur aan de 21e eeuwse realiteit, zoals het werken in netwerkverbanden, de toegenomen flexibiliteit en empowerment, lijkt daarmee een voorwaarde voor het effectief invoeren van HNW.
Mark Sleijser
Erg interessant en herkenbaar artikel. Zelf ben ik ook bezig met een afstudeerscriptie op het gebied van leiderschap en HNW en dit artikel biedt weer verschillende nieuwe aanknopingspunten. Bedankt voor het inzicht in je onderzoek!

Meer over Innovatief organiseren