10 jaar Kennismanagement; er is nog veel te winnen

Cover stories

Over Kennismanagement (KM) is in Nederland de afgelopen tien jaar vooral veel gepraat en geschreven. Consultants hebben er goed geld aan verdiend, maar heeft het bedrijven ook wat opgeleverd? Drie adviseurs van het eerste kennismanagement-uur blikken terug.

Kennismanagement kán wat opleveren ...
  • Sinds 1992 50% stijging in nieuwe productgerelateerde opbrengsten door het invoeren van een systeem voor kennisoverdracht en best practices bij Buckm...
Miriam Fuchs
Lid sinds 2019
Werken in teams en projecten wordt bij een van onze klanten ook ervaren als een goede manier om kennis te delen. Wel voeg ik hieraan toe, dat een veel gehoorde klacht het delen van kennis over projecten heen niet of nauwelijks wordt toegepast.

Verder denk ik dat smeeroliekennis snel is op te bouwen door medewerkers met bepaalde persoonlijke eigenschappen hiervoor in te zetten. Malcom Gladwell (auteur van o.a. "The Tipping point") spreekt over 3 noodzakelijke karakteristieken voor het verspreiden van een boodschap en creeeren van een "hype", welke ook in de situatie hier van toepassing zijn: de "Connector", welke de juiste mensen samenbrengt; de "maven" die graag kennis doorgeeft, en "salesmen" welke de andere mensen graag overtuigt.
Jurg van Vliet
Jullie analyse is de spijker op z'n kop. De vraag is echter hoe dat kan en of er initiatieven zijn die wel renderen! Ik wil mezelf de vrijheid permiteren om aan de hand van jullie tekst een aantal korte essenties te isoleren. Ik zal hierna een alternatieve route schetsen die die essenties addresseert.

<i>Kennis management moet toch opleveren, maar wat dan?</i> Wat is het <b>doel</b>? Wat is er mee te winnen? En welk <b>middel</b>

<i>Kennismanagement is veel meer dan ICT: langzame integratie met mens en organisatie.</i> Waarom <b>delen</b> we we niets als we werken maar msnen, smsen, bellen, mailen we ons suf? Waarom geven we onze populatie (de leden van de community) niet de <b>middelen</b> om haar eigen kennis te managen? Welke <b>vraag</b> moet worden gesteld om kennismanagement te implementeren?

<i>Een kennismanager is geen garantie voor succes.</i> Waarom is het in de ene kroeg druk en beregezellig en in de andere niet? Hoe kan het dat op die verjaardag wel wordt gedanst en op die ander niet?

<i>Aandacht voor omgevingskennis en verbindingen met partners essentieel.</i>
De dingen waar het dan om gaat zijn: doel en middel, reputatie en zelfstandigheid, de juiste vraag, gezelligheid en noodzaak. Met andere woorden hoe ziet een (digitale) omgeving eruit waar een groep mensen uit vrije wil de juiste vragen stelt en zelfstandig (als groep) antwoorden zoekt?

Voor iedere omstandigheid ziet die omgeving er anders uit. Maar in onze kennis intensieve maatschappij zijn er tegenwoordig hele goedkope middelen die helpen bij het faciliteren van een groepsgesprek. Er is heel veel resultaat te boeken zonder document management! Er is ook veel resultaat te boeken zonder custom made formulieren! Alles wat er nodig is een omgeving waar je gelezen kunt worden en waar je ook je mening mag geven. Een omgeving is niet duur. Een weblog voor een groep mensen is een begin. De juiste cultuur is vaak ingewikkelder! Net als een succesvolle kroeg heeft de community een <b>kroegbaas</b> nodig!

Een <b>weblog voor een groep mensen</b> biedt ook andere voordelen. De weblog kan worden gekoppeld aan andere (interne) weblogs. Hierdoor onstaat kennisdeling over groepen. De weblog kan worden gekoppeld aan externe bronnen (automatisch relevante boeken bij amazon zoeken). Hierdoor ontstaat inspiratie en uitdaging. En de content in een weblog wordt gecategoriseerd en gearchiveerd. De content kan bestaan uit tekst, audio, video, plaatjes, powerpoints, etc.

Het is nu haalbaar om de eerste stap voor minder dan 10000 euro te zetten. Door de modulaire indeling en de opkomst van RSS als content uitwisselings dialect zijn de vervolg stappen klein (financieel.) Er ontstaat een organische groei van kennisdeling in een netwerk van weblogs waar groepen mensen samen komen. De mens ontsluit haar eigen, noodzakelijke, kennis bron; zichzelf. Mits de juiste vraag wordt gesteld en de juiste cultuur wordt gecreeerd.
Gijs Walraven
Jurg van Vliet stelde een aantal interessante vragen:

(1) Waarom delen we we niets als we werken maar msnen, smsen, bellen, mailen we ons suf? (2) Waarom geven we onze populatie (de leden van de community) niet de middelen om haar eigen kennis te managen? en (3) Welke vraag moet worden gesteld om kennismanagement te implementeren?

Als antwoord op de eerste vraag:
De nieuwe media zijn dan wel snel, maar het geheel mist een aantal belangrijke elementen van communicatie. Feedback bestaat namelijk niet, of loopt via grote omwegen. Daarnaast gaat het bij deze media alleen om de overdracht van geëxpliceerde kennis. Tussen de regels lezen heeft bij twitteren geen zin. Als tussen deze regels iets te lezen valt, dan heeft dit doorgaans niets te maken met de bedoeling die de zender er bij had. Kennis delen zonder te weten wie deze kennis gaat gebruiken, komt bovendien per definitie niet van de grond. (Wederom een feedback probleem)

Als antwoord op de tweede vraag:
Mensen hebben de neiging om te experimenteren en grenzen op te zoeken. Omdat het management van deze community ervaring heeft met het feit dat veel vrije initiatieven uit de hand zijn gelopen, zijn ze bang dit nogmaals te laten gebeuren. Het vertrouwen in en van community leden is hiermee onder de maat. Medewerkers twitteren bovendien alleen als zij weten dat zij volgers hebben.

Welke vraag dus moet worden gesteld: - Wie betaald het eerste biertje?
Dit klinkt als een grapje, maar het is in mijn ogen heel serieus. Een digitale community kan geen vervanging zijn voor persoonlijk contact. De digitale community moet in mijn ogen de Wikipedia zijn waar kennis op wordt opgeslagen, terwijl deze kennis op ieder moment (dus ook in de kroeg en bij de koffiemachine) beschikbaar wordt gemaakt.

Meer over Innovatie