Cultuurverschillen: Duitsland-Nederland

Ter ere van de voetbalinterland Duitsland - Nederland een herplaatsing van een van de populairste artikelen op deze site, al 5 jaar onafgebroken in de top 10 van meest bezochte postings.

Duitsland is weer populair bij de Nederlandse vakantieganger. Terecht. Nu ik enige tijd in het Duitse oosten verblijf, vallen natuurlijk de verschillen tussen Duitsers en Nederlanders des te meer op. Ik zet er een aantal op een rijtje.

Een ding is zeker, aan de Duitse hoffelijkheid kunnen Nederlanders niet tippen. Iedereen, jong of oud wordt met U (Sie) aangesproken, het zogenaamde Sietzen. Twee meisjes van 16 die in een bakkerzaak werken, ze zeggen toch Sie tegen elkaar. Wellicht Sietzen zelfs getrouwde stelletjes nog tegen elkaar, maar dat heb ik nog niet voor u kunnen uitzoeken! Het is wellicht wat overdreven en zorgt ook voor afstand, maar ook voor een prettige sfeer van respect. Iets waar we in Nederland behoorlijk ver van zijn weggeraakt.

Muzikaal gezien is Duitsland een Walhalla, althans....als je van jaren zestig en zeventig muziek houdt! Ik hoor nu in het internetcafé Black Sabbath en AC/DC, maar dat is geen uitzondering, eerder regel. Van Golden Earring tot Chris Rea, van razend populaire Chris de Burgh (Lady in Red, ja, dat vinden wij hier in Nederland echt vreselijk) tot Elvis, je hoort ze hier nog voorbijkomen alsof er niets is veranderd in dertig jaar. Heerlijk! Eindelijk eens geen DJ Tiesto. Op de radio veel beschaafdere DJ´s dan in Nederland, geen afzeikradio, niet dat eindeloze gebral en geneuzel, wat een verademing!

Ook vind ik vrijwel alle Duitsers zeer vriendelijk en servicegericht, twee elementen die je tegenwoordig in Nederland ook nog maar zelden tegenkomt in cafés of winkels. Natuurlijk zijn er ook nog de traditionele vreselijke schreeuw-Duitsers (Schnauze!) , maar daarvoor moet je toch echt naar een Bundesliga wedstrijd gaan, zoals Hertha BSC-Schalke 04, zeker als de thuisclub verliest (1-2). Is dat overigens in Nederland anders? Zelden heb ik twee supportersgroepen zo braaf het stadion zien uitlopen, naast elkaar, zonder probleem. Overigens ook nog nooit plastic literglazen bier gezien, ruim een dubbele pint zeg maar. Bier is hier geen alcohol, maar een vervanging van water.

Tijdens een wedstrijd zie je ook dat de Nederlandse kritiek op het Duitse voetbal terecht is: technisch beperkte voetballers rennen 90 minuten hard achter bal aan en geven niet op. Kluitjesvoetbal is de enige tactische omschrijving die ik na 90 minuten geklungel kon bedenken. Maar ja, bij Hertha speelde ook nog maar een Duitser, dus van ´Structur und Ordnung` was geen sprake, zeker niet omdat de Hertha verdediging werd geleid door een Nederlander, Dirk van Burik. Een speler die al 8 jaar in Duitsland voetbalt en uit de Ajax school komt. Van hem is de uitspraak: ´als je problemen in je team wilt, neem dan een paar Nederlanders, die weten altijd alles beter´. Van Burik was natuurlijk afgelopen zaterdag wel de aanvoerder van het team. Overigens, het gras in het Olympiastadion is nog slechter dan in de Amsterdam Arena, Van Basten is gewaarschuwd.

Bierdrinken en worst eten, zeker! Je kan hier geen 100 meter lopen of er is wel een bier- of Wurststube. De hoeveelheden zijn hier ook ongekend, tegen lage prijzen. Voor € 7,-- kan je je hier volproppen. De eerste dag was ik dat even vergeten en dacht dat het wel kleine porties zouden zijn als je maar € 2,80 voor een gerecht moest betalen. Toen ik zei dat ik het niet meenam, maar ter plekke ging opeten, zorgde dat voor grote consternatie (en hilariteit). Ik moest wel een wereldwonder zijn om dat allemaal ter plekke op te kunnen eten. Toen ik de borden zag aankomen, wist ik waarom. Voor nog geen € 6,50 had ik genoeg om twee weeshuizen te voeden.

Oh ja, de animositeit tussen Nederland en Duitsland komt eigenlijk vooral op sportgebied naar boven. Toen de Nederlandse bobslee-dames vreselijk ondersteboven gingen en de Duitsers wonnen, stelde de winnares dat 'Hollanders toch ook niet kunnen autorijden´, een vaste overtuiging bij veel Duitsers. Ook zelden zulke gelukkige gezichten gezien als toen de Duitse de Nederlandse schaats-dames in de achtervolging versloegen: ´onze Nederlandse collega´s kijken ons niet eens meer aan´, aldus een vrolijke verslaggever met Gunda Niemann. Toch is er ook erg veel respect voor Nederland en vindt men het erg leuk als er wat Duits gebrabbel uit je komt. Je bent (tot grote ergernis van jezelf) al snel Rudi Carell, hoe zeer je je best ook doet! En zelfs mijn slechtste grappen slaan hier nog aan (wellicht uit beleefdheid), want inderdaad, het gevoel voor humor is hier niet groots.

De kern is wederzijds respect EN jaloezie. Nederlanders hebben respect voor de Duitsers, zien hun werkkracht en wat ze allemaal hebben opgebouwd vanuit bijna niets. Maar de Duitsers hebben ook veel respect voor de buur in het westen. We zijn ´locker´, humoristisch, spreken ´onze´ talen en hebben altijd een voetbalelftal waar ze in Duitsland jaloers op zijn. Ik ben al meerdere Duitse ´Oranje´ fans tegengekomen. Hoe vaak komt U (Sie) in Nederland een fan tegen van het Duitse voetbal?

N.B. Leuk om dit oude artikel (eerste plaatsing 23-2-2006, geschreven in Potsdam) zelf weer eens te lezen. Er is sinds 2006 aardig wat verandert, en toch vooral op voetbalgebied. Oranje speelt nu een beetje als de Duitsers vroeger, de Duitsers spelen gedurfd aanvallend voetbal, zoals Oranje vroeger.