“Nee baas, ik stel voor dat we het helemaal anders gaan doen.” Even afgezien van het woord “baas”, in hoeveel organisaties durven mensen dit soort zinnen uit te spreken richting hun leidinggevenden? Binnen een gezonde organisatie zal dit geen probleem zijn, sterker nog, het wordt er gewaardeerd. Maar helaas zijn veel organisaties niet echt gezond gezien de verschillende misstanden die regelmatig aan het licht komen.
Er verschijnen jaarlijks duizenden boeken over leiderschap. En eigenlijk is dat best wel bijzonder. Er zijn immers veel meer “volgers” dan “leiders” binnen een organisatie. En volgers zijn daarmee m.i. heel belangrijk. Zonder goede volgers immers geen goede leiders!
In de oertijd varieerde het wie de leider was en wie de volger. Afhankelijk van de uit te voeren taak waren mense...
Leiders worden gekozen door de groep op basis van kwaliteiten die voor de groep belangrijk genoeg zijn om te volgen. Een volger heeft een keuze gemaakt.
Leidinggevenden worden door ondergeschikten maar zelden als leider gezien en hebben maar zelden volgers. De zogenaamd goede volger die hier wordt beschreven is de eigenlijke leider van de groep.
Leiderschap hoort echter niet op macht gebaseerd te zijn, maar op gezag. Gezag krijg je niet door positie, je moet het verdienen. Het heeft te maken met persoonlijk meesterschap van de leider. Wanneer er sprake is van gezag gaan de mensen als vanzelf voor je, je hoeft ze niet te dwingen zoals bij leiderschap gebaseerd op macht vaak nodig is. Gezag biedt ruimte aan volgers om zelf verantwoordelijkheid te nemen, er is sprake van open en effectieve communicatie, en volgers kunnen zelf initiatief nemen. Leiders met gezag hebben derhalve geen enkele moeite met het door mij beschreven type volgers. Het wordt gewaardeerd. En het mooie is dat dit geen enkele afbreuk doet aan gezag, sterker nog, het zal groeien.
Respect en vertrouwen zijn hierbij van het grootste belang van zowel de leider als de
bijsturende volgers.
In grotere bedrijven , dus ook de overheid, is vaak de inconsistentie van beslissingen met gebrekkige communicatie de oorzaak van verlies van vertrouwen.
Natuurlijk begrijp ik dat voor een manager er niets zo lastig is als controle verlies. Maar door autoritair op te treden krijg je nooit een winwin situatie.
Ik werk zelf volledig zelfstandig als specialist in een grote groep. Mijn manager spreekt mij aan op mijn verantwoordelijkheid en het behalen van de gestelde doelen. Zij houdt mij scherp maar laat mij vrij. Kan met haar sparren. En voor mij is zij een gezonde buffer/filter voor de organisatie die boven haar staat.
Dus winwin
In het leger spreek je volgens mij over ondergeschikten.
In de strijd is geen ruimte voor een weerwoord. Dan moet je acteren.
En dat is niet fout. Maar volgens mij heet het dan overleven.