Dag Jaap Jan,

Ontzettend blij dat de link naar de zdt nu eindelijk is gelegd. Het Rijnlandsmodel charmeert mij al jaren, maar deze ontdekking van je lijkt me echt een eye opener.
Wel een kleine kanttekening. In de zdt wordt tegenwoordig meer gefocused op autonome en gecontroleerde motivatie ipv intrinsieke en extrensieke motivatie en dat lijkt me helemaal correct. Past ook prima in jouw verhaal.
Zie onderstaande link.

Met vriendelijke groet,

Jo Hanssen
Curaçao

https://www.researchgate.net/publication/227318003_Optimaal_motiveren_van_gedragsverandering

Jaap Jan. Heel goed dat je ingaat op de kloof tussen wetenschap en praktijk. Ik heb mij altijd verwonderd over deze kloof. Als oorzaak zie ik een groot gebrek aan kritische reflectie over de gevolgde onderzoeksmethode. Je hoeft maar een wetenschappelijk tijdschrift open te slaan of je ziet waar het aan schort: Veel tabellen met de uitkomsten van onderzoek via een uitgebreid arsenaal aan statistische technieken. Houvast voor praktische acties of goede theorievorming ontbreekt.
Veel menswetenschappen lijden hieronder. Lang geleden beschreef ik de dwaalleer van deze methode. Ik gaf ook een alternatief geïnspireerd door het werk van Norbert Elias en Joop Goudsblom. Het artikel werd gepubliceerd in het Tijdschrift voor Agologie. Ik verwachtte toen dat het snel afgelopen zou zijn met de pretenties van dit wetenschappelijke gegoochel. Niets bleek minder waar. Het gegoochel nam een nog hogere vlucht. Alternatieve benaderingen werden zelfs uitgeroeid, https://www.managementsite.nl/stop-bonentellers-uva . Gelukkig zijn op enkele plekken actieonderzoek https://www.managementsite.nl/actieonderzoek-gewoon-doen en een meer historische benadering zoals je in jouw artikel laat zien, bewaard gebleven. Daarnaast besteden we er in onze kennisbank bij managementmodellen veel aandacht aan: https://www.managementsite.nl/kennisbank/management-modellen

Recent komt de zogenaamde WETENSCHAPPELIJKE METHODE onder steeds meer druk. Niet alleen vanwege de tegenvallende resultaten maar ook door de talrijke fraudezaken en het omvangrijke gesjoemel met gegevens. De gevestigde orde probeert wanhopig de failliete boedel te redden maar volgens mij gaat dat niet lukken. Zie: https://www.managementsite.nl/heibel-sociale-wetenschappen

Veel reflectie over deze ontwikkeling kom ik niet tegen in de management- en organisatie-literatuur. Vaak zoekt men helemaal niet naar een wetenschappelijk fundament. Een enkele keer word er verwezen naar ‘evidence based’. Ik hoop dan maar dat het niet de dwaalleer is waar ik in deze reactie naar verwijs.

Jaap Jan, een goede zaak dat je zoekt naar een stevig fundament voor betere vormen van managen en organiseren. Broodnodig om de verspilling van geld & tijd aan hypes en geleerd geleuter tegen te gaan!

Ik hoop dat meer lezers zich uitgenodigd voelen om te reageren op jouw artikel.

Willem Mastenbroek, hoofdredacteur ManagementSite.nl

Hallo Jaap Jan,
Een interessant stuk. Linkt ook aan Drive van Daniel Pink.
Je aannames over profit-organisaties vind ik wel redelijk optimistisch. Zeker gezien de huidige trend van inzet van flexwerkers, zogenaamde zzp-ers, is mijn stelling dat de meeste profitorganisaties wel winstgevend zijn, maar niet ‘ecologisch’ ingericht voor de medewerkers.

Beste Jaap Jan,

wederom een helder en goed onderbouwd verhaal. Het 'hype'-onderwerp heeft ook al vele jaren mijn warme belangstelling. Je zou verwachten dat na alle kritiek die al sinds begin jaren negentig over de vele managementmodellen en hypes de ronde doet, de stroom enigszins ingedamd zou zijn. Het tegendeel blijkt waar. De oorzaak is helaas platter dan veel organisaties. Inrichtingsvraagstukken zijn niet echt populair, daar moet je dan ook nog vaak met personeel en OR over soebatten, terwijl een leuk bekkend fenomeen als holocratie, zelfsturing of tribes natuurlijk veel beter 'bekt'. 'Wat' is populairder dan 'Hoe'. Je geeft in jouw artikel aan dat er liefst 125 eisen zijn te stellen aan de invoering van de Auftragstaktik, zie daar het antwoord op de vraag waarom dit dus zo lastig is. Daar hebben managers de tijd gewoon niet voor (over), om die eisen te kunnen invullen. Liever dus een quick fix dan een weldoordacht plan. Structuur en inrichtingsvraagstukken zijn nu eenmaal taaie kost. maar daar gaat het dus wel over. Juist daarom is het goed dat je ons daarop blijft wijzen, Hgrt Gyuri

Beste Jaap Jan,

Boeiend artikel ! Vul voor een van die hypes 'marktwerking' in, en de hele problematiek rond spoorvervoer en ProRail wordt helder.

Ook nog 1 concrete vraag: je schrijft op een gegeven moment:
"Met andere woorden, naar Kets de Vries: beschikken zij naast visionaire capaciteiten ook over architectonische capaciteiten".
Kan je aangeven in welke publicatie De Vries deze uitspraak over deze zogenoemde " architectonische capaciteiten" doet ?

Klopt als een bus met mijn ervaring met pakweg 15 agile transformaties. Zowel bij de overheid en uitvoeringsinstanties als in de commerciële sector overigens. Kennelijk kan ook de commerciële sector zich meerdere opeenvolgende sofs veroorloven. Managers en bestuurders trekken verder en hun opvolgers maken exact dezelfde fouten. Vaak denken ze dat ze agile zijn als ze mensen in teams onderbrengen en een paar scrummasters en product owners aanstellen. Soms, maar vaak ook niet, kan er een tweedaagse training af en leunen ze achterover, hopend op een wonder.

Interessant pleidooi voor koppeling van wetenschap en praktijk. De moeite van de wetenschap met onderzoek in de praktijk komt voort uit de voorkeur voor het maximaal controleren en beheersen van de omstandigheden waaronder onderzoek plaatsvindt. Mijns inziens leidt eenzelfde behoefte aan controle en beheersing ertoe dat ‘in de praktijk gekozen wordt voor modellen zonder wetenschappelijke onderbouwing maar die interessant en overtuigend overkomen’.
Kijken we naar het onderwerp zelfsturing dan zie je dat oorspronkelijk in de wetenschap de aandacht nog uit ging naar structureel empowerment, ofwel autonomie voor organisatieleden door het daadwerkelijk delen van macht. Toen het onderwerp werd opgepikt door de managementliteratuur kwam de aandacht echter te liggen op psychologisch empowerment, ofwel organisatieleden het gevoel geven dat ze autonomie hebben, en werd het daadwerkelijk distribueren van macht genegeerd. De bevinding uit onderzoek (Sinteur, 2018) dat duurzame zelfsturing vraagt om structureel empowerment vindt moeizaam afname bij managers en bestuurders. Zij willen vaak wel de voordelen van zelfsturing en zelforganisatie, maar met behoud van de eigen macht. Structurele distributie van macht, hoewel succesfactor voor zelfsturing, blijft daarmee onderbelicht. Modellen gericht op structureel empowerment dagen mensen in machtsposities uit tot reflectie op de eigen macht en het gebruik daarvan. Dan blijken andere modellen al snel interessanter. Keuzes dus die meer gebaseerd zijn op opportunisme dan op wetenschap. Gelukkig zijn ook hierop uitzonderingen vindbaar, onder andere bij managers en bestuurders die ook zonder de formele machtspositie, waarde kunnen toevoegen aan organisaties.