Als woorden pijn doen: geweld in organisaties

Cover stories

Geweld in organisaties kan de vorm aannemen van handtastelijkheden zoals het intimideren van ambulancepersoneel, maar eigenlijk ontneemt die fysieke verschijningsvorm van geweld ons het zicht op de subtiele wijze waarop geweld ook kan werken: subtiel en stilzwijgend, onuitgesproken en onderhuids door te regelen wat wel én wat niet gezegd kan worden. Dit soort geweld wordt eerst en vooral uitgeoefend via emotieloze en technisch ogende taal en tekst in documenten als de governance reglementen, formatieplannen of beleidsdocumenten. In dit artikel laat Mark van Twist zien hoe deze subtiele machtsuitoefening werkt en hoe we kunnen ontsnappen aan dit leed.

Voorbeeld
Laatst was ik op bezoek bij een zorginstelling waar een opmerkelijke stilte heerste op de gang waar de staf verbleef. Niet alleen w...

Gytha Heins
Belangrijk artikel. Vooral het subtiele geweld is soms lastig aan te pakken. Des te belangrijker zelf in ieder geval helder te zijn over waar je grenzen liggen en de persoon op een goede manier daarop 'aan te spreken'. Ik deed drie jaar onderzoek naar het bespreekbaar maken van lastige zaken en schreef er een boek ('Aanspreken? Gewoon doen!') over. Wellicht dat dit kan helpen om eerder een tegengeluid te laten horen.
S B
Staat, bij het teruggrijpen naar zulke taalkundige geweldsconstructie, (het succes van) de organisatie überhaupt nog wel centraal? Ik merk zelfs in de sollicitatiegesprekken al een weerzin om de relatie tussen sollicitant en potentieel leidinggevende te bespreken. Dit trekt eigenlijk alle positieve energie uit het moment en draagt m.i. niet bij aan een 'lerende organisatie'.

Meer over Ethiek, integriteit, moreel kompas