Winnen met 'purpose' en de MVO-paradox

Columns

Een opvatting jaren geleden was dat MVO en winstgevendheid niet samengaan. "Voor de geitenwollensokken". Voor mij vergelijkbaar met: "de aarde is plat". En dat gedachtegoed maakt mij strijdlustig. Doet me sterk denken aan de woorden die Cornald Maas - commentator bij het Songfestival en gepassioneerde 'believer' van ooit weer eens een Nederlandse winnaar - in 2010 na de inzending van de verketterde draaiorgelact van Sieneke hoorde: "geef het toch op, het wordt toch niks".

Sinds die bloedstollende finaleavond met de onervaren Duncan Laurence en zijn liedje "Arcade" is de rest geschiedenis. Vanuit zijn 'purpose' speechte Duncan als kersverse winnaar: "Dare to dream. Music first". Ik ondervond ook als expat bij een verpakkingsmultinational in Italië - tijdens de financiële crisis in 2012 de '...

Joop Remmé
Spreken van een "MVO paradox" is zoiets als de wielen onder een auto vierkant maken en dan bestuderen hoe die vierkante wielen aan het draaien te krijgen.
Er is alleen maar een "MVO paradox" als je mee gaat met de aanname van Greed is Good investeerders dat ethiek en winst volstrekt niets met elkaar te maken hebben. Maar dat is een domme aanname.
Waar komt die winst vandaan? Die komt van succesvolle bedrijvigheid. Is die bedrijvigheid verstoken van ethiek? Bij sommige day trayders (types die adrenaline productie tot zinvolheid hebben verheven) is dat misschien zo, maar verstandige investeerders (denk aan pensioenfondsen) en oprichters van bedrijven laten een ander beeld zien.
Als je zegt dat bedrijvigheid gaat om winst, dan plaats je het paard achter die wagen (maar degenen die dat zeggen hebben tenminste wel paard en wagen in het vizier; ze zijn niet helemaal dom).
Bedrijvigheid gaat om waarde-creatie en waarde-uitwisseling, en pas als je dat goed doet komt winst in het vizier (meestal moet je lange tijd experimenteren met die waarde-creatie voor je zover bent). Die winst geeft aan dat je kunt door gaan met je waarde-creatie en waarde-uitwisseling, doordat je de financiering hebt bereikt die je in staat stelt door te gaan. Die financiering zegt op zich nog niet veel over waarom je het hebt gedaan; het zegt enkel dat het vooralsnog lukt.
Waarde-creatie is meestal een sociaal gebeuren (zelfs iemand als Steve Jobs besefte al tijdens het prille begin met anderen te moeten samenwerken) en de waarde-uitwisseling is dat zeker; met leveranciers en klanten ga je sociale interacties aan. Dat betekent dat je een ethische taak op je neemt; immers, als je niet minstens je enigzins fatsoenlijk gedraagt in die sociale processen, wordt het moeilijker met die processen succesvol te zijn (en winst te bereiken).
Dit betekent ook maatschappelijk verantwoord ondernemen. De processen waarmee een bedrijf en/of ondernemer waarde-uitwisseling bereikt vinden plaats binnen een maatschappelijke context, wat enige maatschappelijke verantwoordelijkheid met zich mee brengt. Dat MVO aspect is niet later aan bedrijvigheid toegevoegd, maar een wezenlijk onderdeel van bedrijvigheid.
Met andere woorden: hoezo paradox?
Erik Steijger
Dank Joop voor jouw uitgebreide reactie. We zijn het op hoofdlijn met elkaar eens. MVO is iets om vanuit de kern van de bedrijfsactiviteiten te ondernemen, niet voor erbij of achteraf, schreef ik al. Met de MVO-paradox hoop ik de lezer wat te prikkelen, waarbij het vooral om het doorbreken van een mindset / schijnbare tegenstelling gaat, zoals “verantwoord alcoholgebruik is cool” of “verantwoord snoepen is lekker”. Zonder wrijving geen glans. Goed weekend!

Meer over Duurzaam ondernemen