Bij de opzet van een online ondersteunend participatie verandertraject (eParticipatie) speelt altijd de vraag “Hoe richt ik het proces zo in, dat ik niet alleen veel reacties, maar ook nog een zinnige uitkomst krijg?” Er zal immers in zo’n traject toch iets van een grote gemene deler gevonden moeten. Een rode draad in een beleidsstuk, of een gezamenlijke denk- en looprichting in een veranderprogramma. Dat is niet makkelijk, maar er zijn wel degelijk mogelijkheden.
Participatieve beleidsontwikkeling is de uitdaging
In 2013 lag er voor de eenheid Oost van de politie de uitdaging om voor de periode 2015-2018 een geheel nieuw beleidsplan te maken, de zogenaamde veiligheidsstrategie. De eenheid Oost (zie nieuwe nationale indeling politieregio’s) houdt zich met criminaliteit en handhaving bezig...
Is overwogen om alle stakeholders in één fysieke snelkookpan bij elkaar te brengen? Via principes van zelforganisatie kan veel van het "ambachtelijke handwerk" uit deze aanpak worden geëlimineerd. Met behulp van een of meer large scale interventiions (ik denk aan Open Space of Future Search) is het uitstekend mogelijk om een traject van enkele maanden te verkorten tot 2 à 3 dagen.
Het resultaat is ook nog eens een groter gevoel van eigenaarschap (dus meer draagvlak) bij de deelnemende stakeholders, omdat ze het volledig zelf hebben vormgegeven.
Het in deze column bedoelde "ambachtelijke handwerk" wordt offline uitgevoerd door een aantal participanten (in dit geval de beleidsmakers van de gemeenten en justitie), die in de werkgroepen zitten. In dit traject (maar ook de meeste andere trajecten die ik ken) is er juist voor gekozen om dit vooral niet door (externe) consultants te laten doen, omdat de inhoud toch echt in haar geheel bij de participanten vandaan moet komen en ze daarmee -zoals u zelf ook zegt- het gevoel van volledig eigenaarschap zullen hebben.
Zelf ben ik ook bekend met large scale interventions en deze kunnen inderdaad in een korte tijd veel input verzamelen en mooie resultaten boeken. Ook integreren we dit soort interventies met regelmaat in participatieve verandertrajecten. Het is wel mijn ervaring dat ook of juist dit soort trajecten zorgvuldige voorbereiding en evt. nadere uitwerking vereist en dat kost ook doorlooptijd (weken zo niet 1 a 2 maanden).
In dit geval is gekozen voor deze meer gefaseerde aanpak (met meerdere online interventies), om redenen van maximale bereikbaarheid participanten, zorgvuldigheid in de te nemen stappen en kwaliteit van het eindresultaat. Wellicht dat een dergelijke large scale intervention(s) wel een acceptabel alternatief was geweest, echter deze discussie is -zoals ik al aangaf- na het besluit om de stekker er uit te halen niet gevoerd.