Online veranderen is prachtig, maar wat levert het op?

Cases · Columns

Bij de opzet van een online ondersteunend participatie verandertraject (eParticipatie) speelt altijd de vraag “Hoe richt ik het proces zo in, dat ik niet alleen veel reacties, maar ook nog een zinnige uitkomst krijg?” Er zal immers in zo’n traject toch iets van een grote gemene deler gevonden moeten. Een rode draad in een beleidsstuk, of een gezamenlijke denk- en looprichting in een veranderprogramma. Dat is niet makkelijk, maar er zijn wel degelijk mogelijkheden.

Participatieve beleidsontwikkeling is de uitdaging

In 2013 lag er voor de eenheid Oost van de politie de uitdaging om voor de periode 2015-2018 een geheel nieuw beleidsplan te maken, de zogenaamde veiligheidsstrategie. De eenheid Oost (zie nieuwe nationale indeling politieregio’s) houdt zich met criminaliteit en handhaving bezig...

J. de Heer
Het is vast niet de online component die het duur maakt, maar het vele handwerk dat in deze aanpak zit en dat waarschijnlijk door een of meer per uur betaalde consultants gedaan zou worden. Het wordt zo te zien een traject dat een aantal maanden duurt en ook dat kost natuurlijk geld.

Is overwogen om alle stakeholders in één fysieke snelkookpan bij elkaar te brengen? Via principes van zelforganisatie kan veel van het "ambachtelijke handwerk" uit deze aanpak worden geëlimineerd. Met behulp van een of meer large scale interventiions (ik denk aan Open Space of Future Search) is het uitstekend mogelijk om een traject van enkele maanden te verkorten tot 2 à 3 dagen.

Het resultaat is ook nog eens een groter gevoel van eigenaarschap (dus meer draagvlak) bij de deelnemende stakeholders, omdat ze het volledig zelf hebben vormgegeven.
Peter Vlaanderen
Auteur
Dank voor de reactie en interessante suggestie voor dit traject. Deze suggestie (van de large scale interventions) is vooraf, maar ook achteraf niet besproken en had mijn inziens wel meegenomen kunnen worden in de discussie. De in de column genoemde aanpak structurering had dan een onderdeel van een dergelijke interventie kunnen zijn. Toch blijf ik er bij dat in dit geval bovengenoemde aanpak beter aansloot bij de vraagstelling en de uitdaging van deze organisatie. Ik zal uitleggen waarom, maar eerst even iets rechtzetten.

Het in deze column bedoelde "ambachtelijke handwerk" wordt offline uitgevoerd door een aantal participanten (in dit geval de beleidsmakers van de gemeenten en justitie), die in de werkgroepen zitten. In dit traject (maar ook de meeste andere trajecten die ik ken) is er juist voor gekozen om dit vooral niet door (externe) consultants te laten doen, omdat de inhoud toch echt in haar geheel bij de participanten vandaan moet komen en ze daarmee -zoals u zelf ook zegt- het gevoel van volledig eigenaarschap zullen hebben.

Zelf ben ik ook bekend met large scale interventions en deze kunnen inderdaad in een korte tijd veel input verzamelen en mooie resultaten boeken. Ook integreren we dit soort interventies met regelmaat in participatieve verandertrajecten. Het is wel mijn ervaring dat ook of juist dit soort trajecten zorgvuldige voorbereiding en evt. nadere uitwerking vereist en dat kost ook doorlooptijd (weken zo niet 1 a 2 maanden).

In dit geval is gekozen voor deze meer gefaseerde aanpak (met meerdere online interventies), om redenen van maximale bereikbaarheid participanten, zorgvuldigheid in de te nemen stappen en kwaliteit van het eindresultaat. Wellicht dat een dergelijke large scale intervention(s) wel een acceptabel alternatief was geweest, echter deze discussie is -zoals ik al aangaf- na het besluit om de stekker er uit te halen niet gevoerd.