Toezichthouden: Samenwerken of conflict

Cover stories

Er is altijd een zekere spanning in de relatie tussen toezichthouders en onder toezicht gestelden, of deze toezichthouders nu accountants, controllers of fiatteurs zijn. Deze spanning wordt vaak opzettelijk ingebouwd, om zo alle partijen scherp te houden. In de praktijk leidt dit echter niet tot betere resultaten, maar gaat dit zelfs ten koste van de dienstverlening. Er is dan ook veel winst te behalen wanneer toezichthouders effectiever leren omgaan met het relationele aspect van hun werk. In dit artikel leest u waar de spanning vandaan komt en hoe hier mee om te gaan.

In 2007 eiste de AFM (Autoriteit Financiële Markten) dat de firma Spyker de jaarrekening over 2006 zou aanpassen. Spyker was het er niet mee eens, ging in beroep bij de ondernemingskamer en won. Het eindresultaat voor de AF...

Maarten Bremer
Een mooi en herkenbaar artikel over toezicht houden en de verschillende instellingen. Uit mijn praktijk kan ik nog toevoegen dat de culturele verschillen die spelen wanneer concerns internationaal werken c.q. het toezicht over de grenzen gaat, nog een extra dimensie toevoegen.
Bovenstaande 'speel-wijzen' zijn direct herkenbaar voor ons, maar wat te doen wanneer conflicten volstrekt onzichtbaar zijn en harmonie de enige modus operandi lijkt?
Een internationaal-opererende toezichthouder heeft hier zijn antennes ook voor open staan.
Uiteraard valt hier meer over te zeggen, maar dat vraagt eigenlijk een artikel ;-).

Maarten Bremer - directeur KIT IMC
Arend Ardon
Beste Jossip en Max, Complimenten voor dit artikel. Prachtig om deze schijnbaar rationele wereld te belichten vanuit sociaal-psychologisch perspectief. Met die bril zie je heel andere dingen. Hartelijke groet, Arend
Erik Verbeeck
Steekhoudende beschrijving van de verschillende relatiemodi. Kan uitgebreid worden naar persoonlijke relaties maar ook naar de internationale politiek. Zie voor dat laatste: Why Hawks Win, by Daniel Kahneman and Jonathan Renshon
Ewoud Vijfwinkel
Dit klinkt op zich logisch maar is het risico op zgn ''regulatory capture" op deze manier nier enorm groot?
Maya de Best
Interessant om te lezen over de achtergronden van de machtsverhoudingen, en hoe partijen hierop reageren. Die machtsverhoudingen en gedragingen die beschreven worden zijn erg herkenbaar.

Uit hoofde van mijn bestuursfunctie bij een vereniging mbt de recreatieve luchtvaart heb ik veel te maken met Inspectie voor Verkeer en Waterstaat en andere overheden. Regelmatig bezigt de toezichthouder een houding van 'stikken of slikken'. Hierbij worden regelingen uit de hoge hoed getoverd terwijl er weinig kennis over de recreatieve luchtvaart is bij hen, en zonder dat er iets wordt gedaan met de praktische bezwaren die we aandragen.

Het gevolg zijn regelingen waarvan je al bij het eerste voorstel roept dat deze technisch onuitvoerbaar noch doelmatig zijn.

Maya de Best
http://nl.linkedin.com/in/mayadebest
Ewoud Vijfwinkel
Maar dat is toch precies het risico hier? Een constructieve houding kan zich toch erg makkelijk vertalen in een positie waarin de toezichthouder de problemen van de onderliggende partij gaat oplossen? Het risico is dat hiermee het publieke belang van de toezichthouder (alle belangen die niet van de de andere partij zijn zoals het voorkomen van externe effecten, etc...) ingewisseld wordt voor het belang van van de onder toezicht staande partij (hoe kunnen we hier een mouw aan passen?).
Juist vanwege het kennisverschil bestaan er regels, anders zou dat cultureel bepaald zijn...
Max Wildschut en Josip Petrarca
Regulatory capture zoals wij dat begrijpen is die situatie waarin de toezichthouder zich inspant om de onder toezicht gestelde partij te faciliteren in het “binnen de regels krijgen” van gedrag dat wellicht daardoor niet (meer) past binnen de beleidskaders van de toezichthouder. Regulatory Capture kan ontstaan als de toezichthouder onvoldoende ruggengraat heeft maar evengoed als de toezichthouder - door in formeel uitgevochten conflicten steeds te verliezen - langzamerhand de scherpte verliest. In beide gevallen verliest de toezichthouder zijn gezag. Regulatory Capture kan o.i. ontstaan zowel op het niveau van ‘de toezichthouder als instelling’ als op het niveau van ‘de individuele toezichthouder’, als die niet in staat is op gezaghebbende wijze invloed uit te oefenen.

Het stapelen van machtsmiddelen leidt tot (te gemakkelijk) vertoon en/of gebruik van macht en werkt daardoor gezagsondermijnend. Ons pleidooi is er juist op gericht om de toezichthouder gezag te laten opbouwen, zodat hij beter in staat zal blijken zijn beleidskaders effectief te doen naleven door de onder toezicht gestelden.
Dus niet invloed verliezen, maar invloed vergroten door toenemende gedragseffectiviteit.

Max Wildschut en Josip Petrarca
Gerard Lappee
Hierbij ook mijn complimenten voor het artikel!

Gerard Lappee

Meer over Conflicthantering / Mediation