Een tandeloos BIT is prima, mits een scherpe tong.

Cover stories

Het BIT (Bureau ICT Toetsing) voert toetsen uit op overheids-IT-projecten met een IT-component van meer dan € 5 miljoen. Over de vorming van het BIT is de afgelopen maanden veel geschreven en gesproken. Het is het enige concrete uitvloeisel van de Commissie Elias die een omvangrijk parlementair onderzoek deed naar de IT-zeperds bij de overheid. Scepsis overheerst bij de meesten, het BIT zou geen tanden hebben en geen macht. In dit artikel wordt ingegaan op de vraag of het BIT tanden nodig heeft om nieuwe IT-fiasco’s bij de overheid te voorkomen. De toegevoegde waarde van het BIT zou moeten blijken uit de werkwijze en de adviezen van het BIT. Adviseren kan toch ook zonder tanden?

Het BIT beoordeelt of IT-projecten die gestart worden een kans van slagen hebben of anders moeten worden ingeric...

Nico Viergever
Pro-lid
De kern van het probleem is inderdaad dat het opdrachtgeverschap weer niet goed is belegd. Nico Beenker schrijft terecht: "dat de lijnorganisatie aan de basis van de IT-ontwikkeling staat".
De consequentie is dan ook dat we niet meer over ICT-projecten moeten praten en zeker niet vanuit het perspectief van de ICT-er, Dus het erbij slepen van ICT-ontwikkelaanpakken als Agile en SCRUM helpt ook niet veel.

Wat verder zeker niet helpt is een adviesclub over ICT-projecten gevuld met ICT-ers. De opzet van het BIT zoals oorspronkelijk voorgesteld, is eerder deel van het probleem dan van de oplossing. De kritiek van Beenker is terecht maar ook volledig voorspelbaar. Het is een club die als ICT-specialisten naar projecten kijkt; niet een club die die vanuit opdrachtgeverschap en vanuit nut en noodzaak naar projecten kijkt,

Plaatsing van het BIT onder de CIO, zoals minister Blok heeft gedaan, versterkt dit probleem alleen maar. Het resultaat is dit soort adviezen.

Ik heb eerder op deze site een veel gelezen stuk geschreven met de titel: ICT-projecten komen in de problemen omdat het ICT-projecten zijn.
Als vervolg daarop: Het BIT komt in de problemen en heeft weinig nut omdat zij vinden dat (1) er ICT-projecten zijn waarover (2) vooral ICT-ers verstandige dingen kunnen zeggen.
Dirk-Jan de Bruijn
Beste Nico,

Een waardevolle analyse, waarvoor dank. Maar wil toch graag een ander geluid laten horen, vooral omdat ik onlangs heb geparticipeerd aan een inhoudelijke sessie over de ins en outs (en vooral de werkwijze qua governance) van het BIT. Want het goede nieuws is absoluut dat het BIT de politiek confronteert met de consequenties haar besluiten. En juist dat is écht winst: daarmee wordt het traditionele patroon waarbij vaak onuitvoerbare opdrachten worden verstrekt doorbroken. Want het BIT confronteert de politiek keihard met de gevolgen van haar eigen keuzes. Wat hiervoor gewoon not done was: het ambtelijke apparaat was zo loyaal om het braaf uit te voeren en als je dan het lef had om daar iets van te zeggen was dat in de regel geen opstekertje voor je carrière. En als je dat maar lang genoeg gaat volhouden dan komt er van zelf wel een leerproces op gang.

Kort & goed: ik ben aanzienlijk minder somber gestemd - hier wordt mijns inziens écht een patroon doorbroken waarbij dat verstikkende watervalmanagement (iedereen die iets bedenkt en het daarna over die bekende stutting kiepert) ook wordt gekild.

Groet Dirk-Jan
Nico Viergever
Pro-lid
Dirk-Jan en ik hebben fundamenteel verschillende visies en ideeën over de materie. Daar hebben we eerder al bewijs van gezien.

In mijn optiek is het ondenkbaar dat een opdrachtnemer een beeld vormt van de gezondheid van een project. Dat is ondenkbaar bij een externe leverancier want daarvan begrijpt iedereen dat er andere, tegengestelde belangen spelen (hoewel de overheid toch vreemd genoeg de regie geeft aan de leverancier: SPEER (Defensie) en de SVB zijn hiervan onthutsende voorbeelden).

Maar dat geldt ook voor interne leveranciers, zoals de CIO. Want dan gaat politiek, macht, status en budget spelen. Daarom is zowel het doel als de positionering van het BIT verkeerd en contraproductief.

ICT-ers hebben, zoals alle specialisten, te veel vertrouwen in hun eigen visie. Zij zien hun eigen bijdrage als doel, niet als middel. Verwijzend naar de vele projecten die om deze reden in de problemen komen en verwijzend naar andere bijdragen van Dirk-Jan op dit platform als pleitbezorger van de CIO's: QED.

Neem hierbij ook in beschouwing de veel gebruikte verdedigingswal van overheids-ICT-ers: het ligt aan anderen, het ligt aan de politiek die iets "over die bekende stutting kiepert" (zie hierboven). De grootste negatieve overheidsklappers op ICT gebied zijn door CIO's bedacht, gestart en uitgevoerd: SPEER, WIA en SVB zijn maar enkele voorbeelden. Daar had de politiek niets mee te maken. Het was het speelgoed van techneuten.
Koos Overbeeke
Een knappe analyse Nico,

Ook de reactie van Nico (Viergever) snijdt hout.

De waarde van de reactie van Dirk Jan kan ik niet begrijpen. Hij illustreert hoe iemand die in een systeem gevangen zit moeite heeft om vanuit een groter kader naar een probleem te kijken.

Overigens lijkt dit ook het probleem van het BIT management te zijn.

En ondertussen betalen we deze grappenmakerij allemaal met zijn allen.

Het echte vraagstuk is daarom: hoe doorbreken we dit?

My 2 cents for today

Meer over Overheid