"Kijk, daar komen we verder mee". Nou, niet echt dus.

"Zoek niets ‘logisch’ achter het gedrag van uw leidinggevende, collega’s of medewerkers. Ze doen maar wat, op zoek naar afleiding en sociaal contact". Toegegeven: af en toe lijkt of ze maar wat doen, alsof iedereen lekker bezig is, en nut of noodzaak van al dat handelen ver te zoeken is. Maar daar achter liggen ieders drijfveren: wat maakt dat iemand in beweging komt, zich ergens voor inzet, zich ergens over druk maakt, en zich geroepen voelt om er anderen mee lastig te vallen? Is het een beloofde bonus, status en erbij horen, angst om de boot te missen, één of ander ideaal? "You name it".

Iedereen is op zoek naar iets dat hen bezig houdt. Soms matched dat, of loopt dat minstens synchroon in gedeelde belangen. Soms niet! Het is als golven die interfereren en op elkaar inwerken. Soms ontstaat er iets moois en leidt het ergens toe, soms is het een regelrechte ramp en geeft het veel stress en onaangename situaties. Bewust gepland is het zelden. Ja, de mooie blauwdrukken en ideeën, maar niet de rampzalige ergernissen erbij.

“Zoek niets ‘logisch’ achter het gedrag van uw leidinggevende, collega’s of medewerkers. Ze doen maar wat…”. Meestal zijn er wel redenen. Zelden is men zich bewust van de processen waarin men zich bevind. Mocht je in de gelegenheid zijn: doe eens even niet mee! Kijk eens gewoon vanaf de zijlijn toe, zonder zelf iets te willen of te moeten, en zie hoe het spel van zoeken en tasten zich ontvouwt. Van duwen en trekken, van manipuleren en onder druk zetten soms ook. Ik weet niet of werken in een organisatie zo bezien een stuk aangenamer wordt en of onze leidinggevenden, collega’s en medewerkers ineens een stuk sympathieker zijn. Wel lijken ze allemaal zoekend, verdwaalt, niet wetend waarheen het verhaal hun leidt.

Maar dat houdt hen niet tegen ergens uit te komen, nietwaar? Het lijkt wel Alice in Wonderland. Als je eenmaal begrijpt hoe het zit wordt je er zelf een stuk milder, begripvoller en geduldiger van. Het maakt dat je leert te kijken met een open hart. Waar gaat het nou eigenlijk echt om? Waar maak je je in hemelsnaam druk om?

In Afrika kennen ze Ubuntu, hetgeen zoveel wil zeggen als: “Ik ben omdat wij zijn”. Ubuntu staat voor gemeenschapszin, voor deelgenoot zijn van één grote familie, voor zorgen voor elkaar. Dat is wat we van hen kunnen leren. En daar hebben we meer van nodig. Niet dat we het niet kennen hoor, maar we lijken het een beetje te zijn kwijt geraakt. En daar zouden we nou écht verder mee komen, daar ben ik van overtuigd.

Dan zie je dat het eigenlijk alleen gaat om afstemmen. Afstemmen van belangen, behoeften, ambities. En ja, dat is soms een hele tour, een hele kunst. Afstemmen – alignement vinden – in teams en organisaties is niet alleen een kunde maar zeker ook een kunst. En van kunst kun je veel leren, zoals:
- waarnemen wat er echt is, niet wat je denkt dat het moet zijn
- afstemming zien als een ontwerpopdracht, een proces van vallen en opstaan, ideeën genereren, toetsen, verwerpen en weer iets nieuws bedenken
- oplossingen zoeken die niet alleen de ratio aanspreken, maar die mensen enthousiasmeren en verbinden, opdat ze bereid zijn zelf de kar te trekken.

In essentie gaat het om samen werken aan resultaten die er toe doen, liefst met een hoop lol en plezier onderweg. Maar ja, dan moet je je eigen drijfveren eerst eens goed onder de loep nemen, en eerlijk zijn tegen jezelf: gaat het alleen om mijzelf, óf is er zoiets als een algeheel welzijn waar ik onlosmakelijk mee verbonden ben en deel van uitmaak? Is wat ik denk wel zo belangrijk dat ik er dit alles voor over moet hebben? Het is tenslotte ook maar bedacht, en als het niet bevalt (be)denk ik toch gewoon wat anders? Waar kies je voor? Het resultaat of het proces? De korte termijn targets of de lange termijn onderlinge verhoudingen? En wat is er voor nodig om beiden te realiseren?

Dat vraagt ook ander leiderschap, verbindend leiderschap. Eerder faciliterend dan dwingend. Niet alleen je abstracte ideeën najagen en eruit halen wat erin zit, maar luisteren naar wat mensen nodig hebben. Accepteren dat sommige zaken nu eenmaal niet, of nu nog niet, gaan. Of gewoon anders gaan. Misschien dat het wel kan, maar anders, met inbouwen van extra voorzieningen zodat ook hun zorgen zijn afgedekt. Of later, als het bewustzijn groeit en er wel draagvlak is. Misschien dat je je eerst daar op moet richten.

Rationaliteit is er om onderscheid te kunnen maken. Ook nuttig. Maar wat we niet moeten vergeten is onze verbondenheid te ervaren. Om te zorgen voor elkaar, ook in het spel om de knikkers. Want goed beschouwd: het is maar een spel. En aan de eindstreep valt er niks te winnen, alleen het meedoen telt. En ja, afleiding en sociaal contact zijn dan ook belangrijke redenen om je te verbinden aan een organisatie, want alleen is maar alleen.

Nou ja, het is ook maar een idee. Als deze schoen je past, trek hem dan aan. Zo niet, zoek je eigen weg. No hard feelings. Veel plezier en geniet er van.