Waarom blijven we fouten maken?

Columns

Stelt u zich voor: u werkt in een organisatie met hoogopgeleide mensen. Uw collega’s zijn zelfstandig en hebben kennis van zaken. Hoe kan het dat die intelligente medewerkers onbegrijpelijke fouten maken? Hoe is het mogelijk dat zij vrolijk doorgaan op de verkeerde weg? Hoe is onlogisch gedrag van verstandige medewerkers te verklaren? Keer op keer laten we kansen liggen om te leren over onszelf en de wereld om ons heen. Deze column biedt inzicht in 7 psychologische systemen die leren bemoeilijken.

1. Gelijkgestemden
Wij omringen ons met personen die op een eenzelfde manier naar de wereld kijken. Denk maar aan uw naaste vrienden. Waarschijnlijk denken zij hetzelfde over politieke, religieuze of ethische kwesties. Mensen staan op deze gebieden minder open voor andere invalshoeken en vinden h...

Jan Paul Lottering
Goed artikel en geeft mij weer stof tot nadenken. Tja, wat zijn tips om minder snel in bovenstaande valkuilen te stappen?

Als ik naar mijn eigen ondernemerschap kijk is het, zeker in het begin veel vallen en opstaan geweest. Het vallen, maar ook zeker het opkrabbelen doet soms goed zeer, en daar heb ik persoonlijk veel van geleerd.

Dat echte vallen en opkrabbelen heb ik als medewerker in het bedrijfsleven nooit ervaren, terwijl ik ook daar de nodige missers heb gemaakt.

Mijn tip is, met de beste bedoelingen, om mensen de missers te laten voelen zoals een zelfstandig ondernemer dit voelt. Natuurlijk is dat lastig in een loondienst situatie maar mensen die een misser maken mogen best voelen dat ze hier iets van mogen leren. Mensen leren nu eenmaal het beste als het pijn doet.


Jan Paul Lottering
MindWorkshops.nl
L. de Jager
De genoemde 7 lessen uit de psychologie zijn zeer herkenbaar. Andersom werkt het ook. Je kunt er vanuit leiderschapsperspectief ook je voordeel mee doen. Als je bijvoorbeeld als nieuwe manager snel wat successen boekt kort na in diensttreding, dan komt dat als daadkrachtig over. Dat imago kleeft dan nog een periode aan de manager vast, ook al neemt hij geen wezenlijke besluiten daarna. Ook in de politiek werken deze mechanismen ook.
Het belemmert dus om te leren van fouten, maar je kunt er ook je voordeel mee doen.
Jozef Van Giel
Over dit onderwerp heeft Carol Tavris een prachtig boek geschreven met de alleszeggende titel: "Mistakes were made (but not by me)".
Een absolute aanrader voor iedereen!
Teun van Aken
Niet alleen een heel goede samenvatting van onderzoek naar hardleers gedrag van mensen, maar ook buitengewoon relevant. Kijk maar eens naar de vele projecten in met name de ICT en infrasturtuur die al tientallen jaren op ongeveer dezelfde manier fout gaan. En we blijven maar vasthouden aan de gehanteerde methoden en technieken.
Twee mooie boekentips voor de liefhebber:
Ori & Rom Brafman: Onderstroom. De onweerstaanbare drang tot irrationeel gedrag. Maven Publishing 2010. Zie ook mijn bespreking op www.managementboek.nl van 22 september 2010.
Matthijs van Boxsel: Morosofie. De encyclopedie van de domheid. Querido, 2005.
Hella Petit
Hartelijk dank voor de reacties.

Twee tips die ik er uithaal:
1. Geef anderen de ruimte om missers te maken. Leren gaat met vallen en opstaan.
2. Maak gebruik van de psychologische systemen. Doe er je voordeel mee door een imago te creëren, waar mensen aan vast blijven houden.

@ Jozef en Teun: bedankt voor de leestips!

Volgende reacties zijn meer dan welkom.
Niels Malotaux
Goed overzicht! En gelukkig ook enige aanwijzingen wat je er aan kunt doen. In de Evolutionaire Project Management (Evo) aanpak is dit zeer pragmatisch verder uitgewerkt:

In de Evo aanpak pakken we de genoemde neigingen routinematig en systematisch aan. De basis daarvan is de aloude Plan-Do-Check-Act- of Deming-cyclus. Om te voorkomen dat we steeds weer hetzelfde doen en daardoor hetzelfde resultaat moeten verwachten, leren we actief in de Check-fase van wat er goed en fout ging en in de Act fase bepalen we actief wat we de volgende keer anders gaan doen. Tijdens de daaropvolgende Check analyseren we of wat we anders hebben gedaan ook het beoogde resultaat heeft gehad en bedenken we wat we daar weer van kunnen leren. We introduceren steeds slechts kleine veranderingen in de Act fase. Als je teveel verandert weet je immers niet welke verandering welke verbetering of verslechtering heeft veroorzaakt. Door dit heel vaak te doen (om te beginnen elke week, maar het wordt allengs een way of working), kunnen we heel snel knelpunten signaleren en oplossen. Als we iets verkeerd hebben aangepakt signaleren we het op deze wijze ook zo snel dat we niet teveel hoeven over te doen.
Veel mensen weten eigenlijk best wat er allemaal beter kan, maar er zijn allerlei redenen waardoor we er toch niets aan doen, zoals wordt aangegeven in bovenstaand artikel. Men zegt al gauw: “Ja, maar …” Zoals bijvoorbeeld: “Ja, maar dat laat management vast niet toe” (Heb je het al eens geprobeerd?). We noemen dat: “Je zit vast in de Check-fase”. Als we dezelfde persoon die met deze “Ja, maar…” komt, vragen: “Als dit echt een probleem is, wat zouden we dan eigenlijk moeten doen?”, dan blijkt hij meteen een antwoord te hebben. We noemen dit dat we de persoon van de Check-fase naar de Act-fase halen: In plaats van te klagen wat er niet kan, bedenken we wat er wel kan. Dan blijkt opeens veel meer mogelijk dan we intuitief dachten.
Omdat veel van deze aanpak contra-intuitief is moet je dit steeds aktief blijven doen. Als je niet aktief tegen de (verkeerde) intuitie ingaat, werkt het (per definitie) niet. Zie ook bovenstaand artikel.
Alexander Israel
We blijven 'fouten' maken omdat we lerende zijn onze werkelijke aard en bedoelingen te achterhalen: 'Wat is de reden waarom ik hier op Aarde ben?'.

Deze 'fouten' maken ons erop attent dat de ingeslagen weg/richting afwijkt van de weg/richting die we zouden moeten bewandelen.

In deze valkuilen trappen we omdat het de bedoeling is! Als je ze afkeurt (bij jezelf of bij anderen, dat is om het even) dan keur je een deel ont-wikkeling af (je ontdoet je van jouw wikkels). We creëren onze eigen situaties doordat we onbewust handelen vanuit de (liedevol bedoelde en gegeven) beperkingen die onze manier van opleiden, opvoeden en onderwijzen (het woord zegt het zelf al; onder-wijzen, onder is het tegenovergestelde van 'boven' en 'wijzen' betekent dat er 3 vingers naar jezelf gaan en dat is weer meer dan 1 naar de ander) met zich meebrengen. 'Fouten' maken = een logisch gevolg door het systeem waarin we leven. Afgezonderd van elkaar, in onze eigen huisjes, met eigen tuintjes en eigen hekjes. Opgesloten. Zo werken we ook teveel. Waarom? omdat het ons zo geleerd is. Het mooie is; onze ouders wisten het niet en hun ouders wisten het ook niet.

De antwoorden liggen dan ook alleen IN jezelf (vandaar ook IN-Zicht). Alles wat buiten jouw persoon gebeurt is jouw innerlijke afspiegeling. Zo binnen, zo buiten.

Je bent uniek als mens, er is er maar een van jou, maar als wezen zijn we verbonden en totaal gelijk aan elkaar.

Maak zoveel mogelijk VouTeN! :) Leer ervan en je zult zien dat fouten helemaal niet bestaan. We hebben het allemaal bedacht, met een reden: Leven is (te) Leren.
nicole
Het komt er allemaal op neer dat de maatschappij creatieve "geesten " nodig heeft. We denken dat we al heel ver zijn maar in principe werken we nog net zo als in de Middeleeuwen. Toen hadden we gilden. Daar werd je lid van, je werd meester wanneer je een meesterstuk kon maken. Dat meesterstuk moest dat wel iets zijn wat de meester zelf ook zou kunnen maken. Iets vernieuwends kon het niet zijn, andere materialen of snellere werkwijzen werden niet op prijs gesteld want dat was net wat de meester wilde of nog kon overzien! Nu gaat het in veel bedrijven nog zo het begint al in het onderwijs! Creativiteit van geest wordt vaak nIet begrepen en dus ingedamd! " Nee ik bedoelde dat je dat knutselwerkje zo moest maken als het voorbeeld". Zal de Juf op school zeggen, killing voor een creatieve geest. " Nee wij doen dat bij ons niet zo , je moet het protocol volgen". Weg inspiratie, weg zin, weg werklust en kans om Je als bedriJf te ontwikkelen.

Ben je een goede manager, een goede coach, dan inspireer je je medewerkers, laat je ze groeien, probeer je het beste uit zichzelf te halen! Maar kunnen managers dit wel? Kun je accepteren dat je medewerkers met een beter idee komen dan jij, dat ze een andere weg vinden naar de winst dan jij had gedacht, durf je ze echt te laten groeien. Of wil je nog "meester" blijven?

En fouten maken is onvermijdelijk als je wilt leren, als je verder wilt komen, maar leer ervan
Wanneer iets niet werkt dan stop je ermee en doe je iets anders of je doet het anders.
Guy Pelsmakers
Een zeer goed boek dat dezelfde benadering volgt is:
''Oeps'' Waarom fouten maken ons grootste talent is
van Kathryn Schulz

Meer over Emotie management