<p>Het pleidooi van De Monchy om aannames en uitgangspunten eerst helder te maken voordat een project wordt opgestart heeft een verlokkelijk perspectief. Zeker voor ordelijk denkenden is het uitgangspunt dat het beter zal gaan als het duidelijk is, vanzelfsprekend.</p>
<p>De zorgsector echter is een schoolvoorbeeld van een wereld waar meer speelt dan een gebrek aan duidelijkheid. Er spelen vele verschillende belangen. Economische, ideologische en vele andere soorten belangen. Die zijn alle bron voor conflicten, verstoringen, vertragingen, niet-werkend zijn van "oplossingen".</p>
<p>Die partijen zijn er lang niet altijd op gebrand om die duidelijkheid te verkrijgen. Zelfs niet als zij onder kundige leiding bijeen gebracht worden. Menige inspanning in de zorg (en in andere sectoren) die ik heb zien misgaan, is misgegaan op zulke fundamentele belangentegenstellingen. En ook op onheldere, onjuiste aannames en uitgangspunten, jazeker.</p>
<p>Er zal dus meer moeten gebeuren om in complexe werkterreinen condities voor succes te scheppen dan helder maken van aannames en uitgangspunten. Er zal ook een infrastructuur moeten worden geschapen waarin belangentegenstellingen kunnen, nee: moeten worden geëexpliciteerd. Waarin condities worden geschapen om met die belangentegenstellingen om te gaan: rollen, verantwoordelijkheden, etc. Waarin karakteristieke processen in bedrijfsvoering en in project worden bestudeerd om te zien hoe die belangentegenstellingen zich daar manifesteren. En waarin bevoegdheden, rollen, procedures in bedrijf worden genomen waarmee zulke "incidenten" correct worden geduid (vaak komt dat neer op het ontmaskeren van een zogenaamd inhoudelijke discussie), herleid tot de essentie en dan volgens afgesproken werkwijze omgezet in succes.</p>
<p>Dit soort conditionering van een groot project omvat niet alleen activiteiten aan de start, maar ook het blijvend verzorgen van die conflicthanterings-infrastructuur tijdens het project.</p>
<p>Fred Ottenhof</p>

<p>Fred Ottenhof slaat de spijker op zijn kop als hij zegt dat de partijen hun belangen expliciet moeten maken, en het zou heel mooi zijn als organisaties - bijvoorbeeld een ministerie van VWS - daar een infrstructuur voor zouden inrichten. Dat doen we niet, worden projecten als incidenten behandeld en maken we keer op keer dezelfde fout.</p>
<p>Het gaat hierbij echter niet om expliciteren van belangentegenstellingen, want dan is er al een conflict. Mijn ervaring met dergelijke processen is dat het er om gaat verschillen en overeenkomsten in belangen te duiden en te accepteren, en vandaar uit gemeenschappelijk gedragen doelen te formuleren. Ik denk dat dat ook in het geval van het EPD moet kunnen, op voorwaarde dat de partijen het gesprek open ingaan.</p>
<p>Zodra één partij zijn logika aan de anderen wil opleggen, worden de belangenverschillen als tegenstellingen ervaren. Daarmee is het conflict een feit, en mislukt het project.</p>
<p>Charles de Monchy</p>