Programmamanagement faalt

Columns

Door de laatste kabinetten is geëxperimenteerd met een nieuwe aanpak: de programmaminister. Belangrijkste reden hiervoor is dat steeds meer problemen de indeling van de departementen overstijgen. En als na de verkiezingen departementen worden samengevoegd is een programma-aanpak zeker passend! Het succes van (verander-)programma’s is echter beperkt. Hoe kan dat worden verbeterd? ‘De boel een beetje bij elkaar houden’ is absoluut onvoldoende! Naast programmaministers zien we ook steeds meer programmamanagers, zowel bij de overheid, bij bedrijven en andere organisaties. Deze column heeft ook op hen betrekking.

Wat is een programma? Een aanpak om strategische veranderingen te realiseren waarin projecten en allerlei andere activiteiten in samenhang worden uitgevoerd. En belangrijk: dit moet ...

Lidewij Gerner
Ik mis in je, overigens erg aardige, column aandacht voor het feit dat niet elke programmamanager op elk type programma past. Hierbij kun je ook de vergelijking trekken met het voetbalteam; een trainer kan bij club A heel sucesvol zijn en bij club B weinig voor elkaar krijgen. Kortom, je kunt nog zo ervaren en goed opgeleid zijn, als de klik ontbreekt zal het niet lukken om energie vrij te maken bij de organisatie en jezelf!

Als tweede wil ik je iets meegeven dat ik vorige week gehoord heb tijdens mijn examen strategisch programmamanagement. In India worden programmamanagers ontslagen als ze 28 zijn, ze zijn dan te oud en worden vervangen door iemand van 25 jaar. Leiderschap is daar meer teamgebonden i.p.v.persoonsgebonden. Staat wel een beetje haaks op de nederlands manier van denken waar "grijze haren" bijdragen aan toegedichtte leiderschapskwaliteiten.

Lidewij Gerner
Nico Viergever
Pro-lid
Veranderingen, programma’s en projecten, zijn zeer moeilijk te realiseren in een functionele organisatie.

De overheid is een zeer functionele organisatie. Een functionele organisatie heeft vooral focus op bundeling van specialismen om te komen tot locale “efficiëntie”. Dit komt tot uiting in grote overhead, stroperige besluitvorming en macht bij de overhead (Ministerie van Financiën), niet bij de uitvoerders (vakministers). Focus op locale efficiëntie blijkt in de praktijk te vertalen op focus op bureaucratie, regels, rigide procedures. Het gaat er niet om dat er resultaat wordt geboekt, het gaat erom dat de juiste procedure met het juiste formulier wordt gevolgd.

Focus op locale “efficiëntie” heeft zonder uitzondering een gebrek aan effectiviteit tot gevolg. Een functionele organisatie is niet effectief maar is ook niet of nauwelijks in staat om te veranderen. Een functionele organisatie is herkenbaar aan silo’s met, vooral in het bedrijfsleven, mooie titels: CFO, CIO, CxO, kortom de populaire C-level functies.

In een omgeving waar geen of zeer beperkte concurrentie aanwezig is, kan een functionele organisatie overleven. Onder invloed van concurrentie valt een functionele organisatie op den duur om, zie General Motors.
Richard Vielovye
Hans,

Ik verbaas mij dat je aangeeft dat het programmamanagement op rijksniveau niet gelukt is. Volgens mij is het rijks-programma namelijk wel erg succesvol gebleken. Sterker nog, dit is bewezen in het rapport van professor Korsten: "Regeren met programma's". Zie: http://www.vernieuwingrijksdienst.nl/actueel/nieuwsberichten/nieuws/nieuws-2010-maart/rapport-regeren-met

In dit rapport is de interdepartementale samenwerking ge-evalueerd en positief beschreven. Een zinsnede die ik er bijvoorbeeld uit heb gehaald: "Programmaorganisaties laten op polieke prioriteiten inderdaad snellere en betere resultaten zien dan lijnorganisaties".

Overigens ben ik het algemeen wel met je artikel eens, zeker dat kern zit in visie, leiderschap, organisatiesensitiviteit, energie en drive. Gecombineerd met ervaring. Maar nogmaals dit geldt voor programmamanagement in het algemeen. Daarom zal de methodiek naar mijn mening nooit zo'n toevlucht krijgen als projectmanagement heeft gehad. Programmamanagement zit in de kern van mensen en niet de methodiek.

Groetjes,

Richard
Nico Viergever
Pro-lid
Richard,
Hans heeft het over programma's die zich richten op (strategische) verandering. Het rapport dat jij aanhaalt gaat in op taakgericht werken (en dus niet veranderen) waar een programma label op is geplakt. Niets mis mee maar we praten wel over twee verschillende, onvergelijkbare grootheden.
Daarnaast is preken voor eigen parochie wel erg makkelijk; er gaat dan veel meer goed dan de klant (burger) ervaart of een andere buitenstaander ziet.


Mvg
Nico

Meer over Leidinggeven