Positief Nee zeggen

Cover stories · Interviews
Positief denken is helemaal in. Er lijkt bijna een overvloed aan positieve veranderbenaderingen te zijn, zoals oplossingsgericht werken,  appreciative inquiry, positieve psychologie, sterktegericht management en positive deviance. Betekent deze nadruk op het positieve nu dat we het overal mee eens moeten zijn en overal in moeten meegaan? Nee, zegt onderhandelingsexpert William Ury, co-auteur van het bekende boek Getting to YES en directeur van het Global Negotiation Project aan Harvard Law School. William Ury is er van overtuigd dat de vaardigheid om Nee te zeggen onmisbaar is. Maar dit hoeft volgends hem niet te betekenen dat je niet tegelijk constructief, respectvol en positief kunt blijven. Hij legt dit uit in zijn nieuwe boek De kracht van Nee!. Hier is een interview met hem over he...
Marina Numan
Je ziet dat heel veel mensen moeite hebben met het 'nee' zeggen. Als reden geven ze dat ze bijvoorbeeld aardig gevonden willen worden of dat ze er moeite mee hebben dat mensen boos op ze worden. Helaas zeggen ze dan toch maar ja, met alle gevolgen (gebrek aan tijd, ergenis, overuren, slecht gevoel over zichzelf etc.).

Nee zeggen op een positieve maar duidelijke manier geeft jezelf meer tijd en op den duur respect. De mensen weten wat ze aan je hebben. Bij kleine kinderen weet je dat ze grenzen nodig hebben. "Ach mam nog één snoepje, de aller, allerlaatste" . Als je de ene keer JA zegt en de andere keer weer eens NEE, dan weet het kind ook niet waar het aan toe is. Een "nee is nee' werpt zijn vruchten zeker af. Zeker als je even later van je kind hoort dat je de liefste mama van de wereld bent..

nee zeggen is ja zeggen tegen jezelf.
Tom Meulendijks
Wat ik vaak tegen kom is dat Nee niet geaccepteerd wordt omdat de andere partij geen Nee varwacht van je. Tijden lang zeg je geen Nee, maar op een gegeven moment is het genoeg en zeg je overal Nee tegen.
Dit heeft een averechts gevolg. Zoals het voorbeeld in het artikel stapelt John zijn eigenlijke Nee's op door maar Ja te blijven zeggen. Dit mond vaak uit in de druppel die……Het is opvallend dat in het voorbeeld de schoonvader van John zoveel Nee’s ineens accepteert. Vaak zorgt een vergelijkbare situatie voor echte ruzie die niet gemakkelijk bij te leggen is.
Het is dan ook verstandig om vanaf het eerste contact met een nieuwe relatie te laten zien dat jij Nee zegt als je iets niet wilt.
Ik ben het er niet mee eens dat je de Nee positief moet verpakken in een ja-nee-ja aanpak. Ben gewoon duidelijk, en wacht dan de reactie van de ander af (na de Nee niets meer zeggen, en de ander laten praten). Belangrijk is om op zo’n moment de ander de tijd te geven een reactie te geven en die direct jou nee te gaan verdedigen. Er valt niet veel te verdedigen want het is namelijk jouw beslissing.

Een ander belangrijk punt is dat iedereen heel gemakkelijk Nee kan zeggen.
Op het moment dat je tegen iemand Ja zegt terwijl je iets niet wilt heb je ook Nee gezegd. Je hebt namelijk Nee tegen jezelf gezegd! De kunst in om niet alleen Nee tegen jezelf te zeggen, maar ook Nee tegen een ander. Als andere in je omgeving weten dat jij Nee kan zeggen zal het je steeds makkelijker afgaan om je gevoel en eigen keuze uit te spreken.

Kortom de kracht van Nee zeggen is naar mijn mening belangrijker dan die van Ja.

Met vriendelijke groet,

Tom Meulendijks
h. de vries
L.s.

Dit stukje zegt niets. Het bevat niets aan tips of een omschrijving van benodigde vaardigheden en kan derhalve slechts worden gezien als een poging om de lezer "ja" te laten zeggen tegen het bijbehorende boek. Een goedkope advertentie zal ik maar zeggen. Dat is overigens hetgeen wij op ons bureau met name tegen hebben tegen deze site. Het is het allesomvattende ' inhoudelijke niets' en het allesomvattende 'commerciele alles'.

H. de Vries
Tim van Beers
Goed verhaal en met mooie voorbeelden onderbouwd!

Doet me een beetje denken aan het sandwich-model dat je bijv. in slecht-nieuws gesprekken kunt gebruiken.

Ben benieuwd naar de rest van het boek, ik ga het kopen.





Jos Steynebrugh
Hr. de Vries,

als je deze website niets vindt, dan snap ik drie dingen niet:
a) waarom reageer je dan?
b) je spreekt in 1e persoon meervoud (wij), maar noemt de naam van je bureau niet
c) waarom help je dan niet het “niveau” op te krikken: schijf inhoudelijk eens iets voor alle "minder dan jij begaafden" die deze site kennelijk WEL goed vinden.

Jos Steynebrugh
Change Enhancement, Zoetermeer
Fan van deze site.
N Dragt
Lid sinds 2019
Wat ik wel weer apart vind aan dit verhaal is het uitgangspunt. Namelijk dat de vrager, waar je ja of nee tegen gaat zeggen, zich niet in jouw hoeft te verplaatsen. Maar jij moet je wel in hem of haar verplaatsen.

Waarom leren we mensen niet beter vragenstellen. Bijvoorbeeld: als je iemand een vraag stelt, houdt dan rekening met het feit, dat de ander nee kan en mag zeggen. Stel je vraag niet zo, dat de ander het idee krijgt, dat hij of zij alleen maar ja mag zeggen.

Waar het in dit interview duidelijk over gaat is het nee zeggen in een scheve machtssituatie. Een situatie waarbij de ene partij de macht bezit om, als hij of zij zich afgewezen voelt door de nee, de nee-zegger te kwetsen. Het voorbeeld dat William Ury geeft is wel een overdreven vorm. De zoon heeft niet alleen een familierelatie met de vader, maar ook een zakelijke. Wat uit dit voorbeeld vooral blijkt, is de starheid van beide partijen. Geen van tweeën durft ooit opgesteld beleid te herbeschouwen op haar effectiviteit. Ik kan me dus wel iets voorstellen, bij die boze en trotse vader. Hij is niet boos op z'n zoon, omdat hij tegen hem opstaat. Hij is boos op zichzelf omdat hij zo'n lapzwans is, die jarenlang zijn eigen zoon misbruikt. Dat hij trots op zijn zoon is, is overigens wel wat vreemd. Hij heeft namelijk in niets ertoe bijgedragen dat zijn zoon geleerd heeft nee te zeggen, behalve door hem voortdurend te vragen ja te zeggen. De vraag is dus in zekere zin, waar heeft de zoon eindelijk geleerd nee te zeggen?
Coert Visser
Beste Marina, Jos, Tim,Tom en 'H.',

Hartelijk dank voor jullie reacties op het interview. Ik zit momenteel in Suriname en kan niet uitgebreid reageren op jullie reacties. Dat doe ik volgende week als ik terug ben.

Aan H. zou ik alvast willen zeggen: ' Nee' zeggen lukt u al goed. De volgende stap voor u is misschien POSITIEF nee zeggen. Misschien kunt u het artikel nog eens lezen om wat ideeen op te doen over hoe dat moet ;)

Hartelijk groet,
Coert Visser

Richard Peters
H. de Vries maakt mij door zijn opvallend ongenuanceerde afkeuringsreactie pijnlijk en lachwekkend duidelijk hoe raak de centrale stelling van het besproken boek is. Ik weet - door ervaringen van mijzelf en van vele anderen - dat onder het type reactie van H. veelal een mentale houding ligt die bij menig manager en team de belangrijkste hindernis voor persoonlijke groei en resultaatdoorbraken vormt.

H. kan met zijn type reactie (met louter negativiteit zoals "het allesomvattende inhoudelijke niets") onmogelijk tot een constructieve dialoog of nieuwe inzichten komen waar hij zelf iets aan heeft. H. is namelijk niet open is over zijn wensen. H. legt zijn eigen verlangens (de positieve, flexibele, ja-zoekende wortels onder de boom in het interview) niet bloot. Iemand die - anders dan H. - wél zijn oprechte wens in de wereld zet, kan misschien "het grote alles", maar in ieder geval zeel veel bereiken.

H.'s reactie toont dat hij de dialoog met ons, de lezers, uitsluitend binnen fase 2 van in totaal 3 (ja - NEE - ja) wenst te houden. Je kunt dan niet om het bange vermoeden heen dat ook H.'s gedachten zich uitsluitend in die fase bevinden, dus dat hij geen contact heeft met een wezenlijk verlangen dat de moeite van het uiten waad is. H. ontbeert kennelijk een innerlijk kompas, een verlangen naar waardevol doel, een visie op een opwindende mogelijkheid. Hij lijkt niet door iets te zijn "meegenomen", en weet daardoor waarschijnlijk ook geen enkele lezer op deze site mee te nemen naar nieuwe mogelijkheden. H. inspireert ons niet en biedt ons niets. In lijn met H.'s eigen terminologie noem ik dat: een "nietsomvattend inhoudelijk niets".

Het is mijn persoonlijke verlangen om teams en teamleden in organisaties met meer plezier, trots en gevoel van eigenwaarde tot relevante resultaten te brengen. Hoe zou dat bij H. en zijn bureau zijn? We weten het niet en het kan ons door zijn houding waarschijnlijk ook weinig schelen.

Bravo voor de auteur en interviewer, en een grimlach (dat is geen typfout) richting H. en zijn nietsomvattende "inhoudelijke niets".
Geert Weber
Het is de vraag of mensen echt moeite hebben voor een nee.
Vooral in organisaties waar vaak veel mogelijk is en men vaak een ja krijgt te horen, kan het inderdaad soms tegenvallen.

Belangrijk is in voorkomende gevallen dat er ook een verklaring komt bij het geven van een nee. Daar heeft men naar mijn mening recht op en zal in de meeste gevallen leiden tot begrip en acceptatie.

Met vriendelijke groet,

Geert Weber
Coert Visser
Dank allen voor de reacties op dit interview. Hierbij een paar reacties van mijn kant.

Marina: je zegt: "Nee zeggen op een positieve maar duidelijke manier geeft jezelf meer tijd en op den duur respect." Zo had ik het nog niet bekeken. Het geeft jezelf ook meer tijd. Ook je opmerking 'nee zeggen is ja zeggen tegen jezelf' spreekt me aan.

Tom: ik ben het wel met je eens dat er wel een nog wat sprekender voorbeeld te geven zou zijn dan het voorbeeld dat Ury hier geeft. Ik denk dat jij verder de psijker op de kop slaat met de opmerking 'Belangrijk is om op zo’n moment de ander de tijd te geven een reactie te geven en die direct jou nee te gaan verdedigen.'

H. de Vries heeft inmiddels vermoedelijk een website gevonden die hem meer aanspreekt. ;)

Tim: dat sanwich model ken ik niet. ik zal het eens googelen

Jos: Die zit! bedankt!

Norman: Het is aardig dat jij de andere persoon in de interactie even naar voren haalt. Hoe kunnen we onze voorstellen zo formuleren dat we de ander zo goed mogelijk de ruimte bieden om ja of nee te zeggen?

Richard: Tja, misschien had 'H. ' een slechte dag of wilde hij gewoon door te prikkelen wat reacties losmaken. Hoe dan ook, bedankt voor jouw reactie.

Geert: Ja! en het mooie is dat je door het geven van je verklaring ook je goede wil toont. Je doet moeite om meer te zeggen dan alleen maar Nee en laat daarmee zien dat je ander belangrijk vindt.

Bedankt allemaal,

Coert

www.m-cc.nl

Koen Dumont
Beste allen,

ik vraag me af hoe ik 'positief nee' kan zeggen op de reactie van H.

Ik ben benieuwd hoe de meesten zich voelen als ze een reactie in de aard van die van H. lezen wanneer ze zelf achter het artikel staan? Aangevallen? Wat wekte het los en wat was jullie eerste reactie? En jullie tweede?

Ik merk bij mezelf dat het me soms moeilijk valt als iemand felle kritiek uit. Is de kritiek me onduidelijk en schijnbaar oppervlakkig, reden te meer om dieper te gaan graven. Mijn eerste reflex is om even fel te reageren, verblind door mijn trots of mijn (relatieve) kennis.

Na het artikel te lezen, zou ik in elk geval proberen om mijn emoties te beheersen, om respectvol te luisteren, om motieven te achterhalen, en te weten hoe een tekst over een positieve nee hem wel zou kunnen helpen... .

Hartelijke groet,

Koen

Meer over Onderhandelen