De organisatie als vijandig systeem

Boeken · Columns

Tegenwoordig moet alles wat we in organisaties doen economisch nut hebben. Onze economie doet een steeds dwingender beroep op mensen in organisaties. We wenden alle beschikbare middelen aan om meer te produceren en meer winst te maken. Deze verslaving is de erfenis van ons huidige kapitalistische verdienmodel. Minder presteren is niet chic, tenzij ‘iets minder doen’ meer winst of tijdbesparing kan opleveren.

Verslaafd aan organiseren

Dit rondrennen in cirkeltjes is te zien als een verslaving. Als een verslaafde zijn specifieke middel niet tot zich kan nemen, begint het brein te protesteren. Er ontstaat een letterlijke behoefte, een onstilbare honger naar dat middel (dit noemen experts ook wel craving). De medische term voor verslaving is afhankelijkheid. We kunnen niet zonder het middel en...

Branko Lastdrager
Het is mij wat onduidelijk of dit artikel nu gaat over de organisatie als vijandig systeem, of over de verslaving van organisaties aan winst en produceren? Nog los van de aanname dat dit het moreel kompas zou ontregelen?

Of gaat het artikel over de verslaving van organisaties om voortdurend verschillende veranderinitiatieven te starten en/of zinloze routines in stand te houden. Of gaat het artikel over professionals die schijnbaar verslaafd zijn aan, of een fetish hebben voor, 'alles' willen organiseren?

Verder wordt er gerept over 'het systeem' als ware dat een levende entiteit. Die ons, onnadenkend en belangeloos, voortdurend verleidt tot een eenzijdige focus op geld, omzet en groei? En ons ook nog vijandig gezind is als een buiten onszelf geplaatst kwaad? Wat overigens tegenstrijdig lijkt met het belangeloze karakter van dat systeem?

Ik denk dat we niets kunnen verwachten van organisaties in onze pogingen af te kicken van, niet alleen deze, maar willekeurige zinloze routines en dwangmatige handelingen. Dat zullen we echt zelf moeten doen.

Kortom, het artikel stelt in de kern de 'aloude' vraag: "Zijn we als mens in staat ons gedrag (de status quo) te veranderen, en meer specifiek bij het doorbreken van 'zinloze' routines danwel verslavingen?

Het simpele antwoord is ja. Wat ruimte geeft aan de vraag: "Wat maakt dat de ene mens wel in staat is een verslaving ( de status quo) te doorbreken zonder of zelfs ondanks terugval en de ander niet of minder?

En zijn daarin universele ingrediënten te ontdekken of kent ieder mens juist zijn of haar eigen cocktail aan ingrediënten? En hoe zou je die eventuele ingrediënten kunnen beïnvloeden? Enz..

Overigens heb ik mijn twijfels of het helpt bij het beantwoorden van deze vragen om 'het systeem' als een vijandige entiteit te zien?

Meer over Bedrijfskunde & Organisatieontwerp