Ontwrichtende Innovaties: Adapt or Die!

Boeken · Columns

Ontwrichtende innovaties met nieuwe technologieën maken veel mogelijk, maar zijn tegelijkertijd een groot gevaar voor organisaties die op de oude voet doorgaan. Niet de slimste of sterkste soort overleeft, maar de soort die zich het best weet aan te passen.

Volgens sommige auteurs op deze site wordt de invloed van ontwrichtende innovaties schromelijk overdreven. Dat grote logge bedrijven aan het wankelen worden gebracht door de vele start-ups, berust op een mythe. Maar wie goed de gevolgen van de technologische ontwikkelingen inschat komt tot een geheel andere conclusie.

Ter illustratie de volgende voorbeelden.

Soorten die uitsterven

Ooit voorspelde de topman van IBM dat er wereldwijd misschien een markt is voor vijf computers. En in 1977 deed de Amerikaanse computerfabrikant Ken Olson da...

Dag Ton. Mijn naam is Richard Engelfriet en ik ben zo'n scepticus die meent dat het allemaal wel meevalt. Ook na het lezen van je artikel en de boeken die je noemt. Je redenatie drijft puur op 4 voorbeelden. Nergens lees ik over een systematisch onderzoek waaruit blijkt dat ontwrichting op dit moment op grote schaal voorkomt.

Het probleem blijft: wat is nu precies disruptie? Wanneer noem jij een bedrijf ontwrichtend? En waar is het systematische onderzoek (dus niet: hier heb je nog vier voorbeelden) dat precies die definitie gebruikt en laat zien dat het aandeel van bedrijven dat op die manier werkt de afgelopen jaren enorm is gestegen ten opzichte van bedrijven die dat niet doen?

Op https://www.managementsite.nl/managementmythe-disruptive-innovation heb ik laten zien dat volgens de definitie van de bedenker van het idee van disruptive innovation het fenomeen erg weinig voorkomt. Ook zien we uit cijfers dat het aandeel van grote bedrijven als onderdeel van het Bruto Binnenlands Product alleen maar stijgt. Bedrijven als Airbnb en Uber zijn dus niet meer dan twee uitzonderingen op de regel. Ontwrichtende bedrijven zijn zeker niet de overheersende trend in de cijfers.

Natuurlijk kunnen allerlei goeroes boeken volschrijven met voorbeelden om de stemming er een beetje in te krijgen. Tsjongejonge, dat is me toch wat met die 3D-geprinte huizen in Shanghai. Maar....hoe zit het met het huizenprinten in Peking, Xian en HongKong? En in Amsterdam, Tilburg en op Schiermonnikhoog? New York, Washington, Dronten? Op dit moment blijft het bij 1 voorbeeld in Shanghai. Betekent 1 voorbeeld dat de huizenmarkt aan het ontwrichten is?

Het enige dat je zou kunnen zeggen over ontwrichting is dat het mogelijk in de toekomst een rol zou kunnen gaan spelen. Het zou kunnen dat we over 20 jaar massaal huizen printen. Maar dat is pure speculatie. En als je speculatie alleen maar onderbouwt met anecdotische bewijzen, doe je volgens mij aan stemmingmakerij.

Geef mij dan maar Philip Tetlock. Dat is een wetenschapper die jarenlang systematisch allerlei trendwatchers en goeroes vragen heeft laten beantwoorden over de toekomst. De uitkomst: het opgooien van een muntje blijkt een betere voorspeller van de toekomst dan welke goeroe dan ook. Saillant detail: goeroes die heel hard van de daken schreeuwen scoorden het slechtst van iedereen. Je leest er meer over in 'Future Babble' van Dan Gardner (https://www.bol.com/nl/p/future-babble/1001004011717286/).

Kortom: Ik ben benieuwd naar het systematische onderzoek waarmee je je stelling uit dit stuk kunt onderbouwen. Tot die tijd blijf ik bij de sceptici horen die vinden dat goeroes die roepen dat er disruptie en ontwrichting plaatsvindt, aan stemmingmakerij doen.
Ton Verbeek
Auteur
Beste Richard,

Natuurlijk blijft het koffiedik kijken als het om de gevolgen van technologische vernieuwingen gaat. Harde uitspraken over de toekomst kunnen nooit worden gedaan. Maar geloof jij dat bijvoorbeeld de truckers-romantiek straks nog zal bestaan? Ik niet! Afgelopen donderdag verscheen bijvoorbeeld de eerste zelf rijdende vrachtwagen op de openbare weg. Dat zal verstrekkende gevolgen hebben voor de gehele logistieke bedrijfstak. En wie zich niet wil aanpassen is ten dode opgeschreven.

Tot slot nog dit. Lees ook eens het volgende rapport:

'The Future of Employment' van de universiteit van Oxford. Dan krijg je pas een goede indruk welke 'soorten' zullen verdwijnen en welke blijven voortbestaan.
Ik begrijp uit je reactie dat het onderzoek waar ik om vraag dus niet bestaat ;-)

Meer over Agile werken en Wendbaarheid