Van Venetië via de Somme naar het RIJKS® in Amsterdam.

De maanden december en januari zijn voor mij de uitgelezen momenten om weer eens 'bij' te lezen. Het is niet dat ik door het jaar heen niet veel lees (....), maar in deze dagen komt lectuur/literatuur samen waaraan ik in andere maanden nauwelijks toekom. Ik neem je mee naar 6 boeken die en 1 essay dat ik las.

Het eerste boek stond al enige tijd op mijn lijstje, maar dat werk vraagt dan ook om aandacht. Het is Ilja Leonard Pfeijffer's 'Grand-Hotel Europa'. In het boek beschrijft Pfeijffer de toestroom van vluchtelingen in de persoon van picollo Abdul via een scala aan toeristische personages/hotelgasten tot de nieuwe Chinese eigenaar van het hotel, een ondernemer die de oude Europese 'pracht en praal' omtovert in een voor zijn landgenoten herkenbare omgeving. Hou deze metafoor voorlopig vast.

Bij dat alles vormt Venetië het inspirerende en voor mij/voor ons herkenbare decor: letterlijk overstroomd door massatoerisme gaat Venetië 'kopje onder', meer nog dan door het water in de lagune.

Voor de coronacrisis bezochten 700 miljoen niet-ingezetenen de EU, vorig jaar was dit 250 miljoen. Als je bedenkt dat de EU 450 miljoen inwoners kent, dan betekent dit dat ca. 6,5 miljard wereldburgers de EU nog niet hebben bezocht terwijl een redelijk aantal van hen wel die plannen heeft. Stel nu dat in het volgende normaal, in het komende decennium, het aantal bezoekers aan de EU, zowel toeristen als vluchtelingen, verdubbelt dan kan de capaciteit van 'Hotel Europa' dat niet aan. Zelfs al wordt in die periode de capaciteit zowel letterlijk als figuurlijk verdubbelt. Als je dan ook nog opmerkt dat mensen minder het kerosine gestookte vliegtuig mogen gaan gebruiken, dan ontneem je deze anderen een kans de wereld te ontdekken. Vraag is of dat de bedoeling is.

Had je plannen om 'eens' Venetië, voor mijn partner en mij één van de mooiste/inspirerendste steden, te bezoeken, wacht daar dan niet te lang mee.

Het volgende boek waaraan ik begon is Aimée de Jongh's graphic novel 'Dagen van Zand'. John, een jonge fotograaf, bezoekt in 1937 Oklahoma, een immens gebied getroffen door de Dust Bowl. Denk aan recente overstromingen waardoor een belangrijk deel van de EU werd geraakt, maar dan 'een graadje erger'. John's opdracht: het getroffen gebied fotografisch in kaart te brengen omdat de overheid beseft dat beelden (veel) meer zeggen dan woorden. Langzaam wordt John meegetrokken in de ellende van de getroffen populatie. Niet alleen de omgeving transformeert, John ook.

Het volgende is ook een graphic novel (vanaf het moment dat mijn ouders mij een eerste Michel Vaillant stripboek gaven was ik 'verkocht' en ben ik graphic novels, strips zo je wil, gaan verzamelen) Joe Sacco en Adam Hochschild's 'The Great War, July 1 1916 the first day of the battle of the Somme. An illustrated panorama'. Het resultaat is een 7 meter lange pijnlijk nauwkeurig getekende graphic gedrukt in accordeon formaat. Het boek laat, vanuit Brits perspectief, de waanzin van oorlog zien van de vroege ochtend, met het opstaan en ontbijt, tot aan de late avond. Het moment waarop 20.000 doden en 40.000 gewonden van het slagveld worden gehaald. Het was zaterdag 01 juli 1916.....

Tijd voor een (héél) ander boek: Mo Gawdat's 'Griezelig Slim, de impact van kunstmatige intelligentie op ons leven'. Mo Gawdat is GOOGLE (X) 'the moonshot factory' v/m chief business officer. Die achtergrond en kennis verklaart veel over het onderwerp dat de auteur aankaart: kunstmatige intelligentie. Het boek is een waarschuwing: kunstmatige intelligentie zit al dieper in onze samenleving dan dat de meesten van ons dat beseffen. Artificial Intelligence variërend van handige apps om je CV en espressomachine opdrachten te geven, via je (nu nog deels) autonome vervoer tot aan het ontvangen van allerlei informatie waarvan je denkt dat dit spontaan gebeurt. Eén van de auteurs die hem met deze waarschuwing voorging is Yuval Noah Harari met zijn 'Homo Deus'. Gelukkig (sic) sluit Gawdat af met een positieve boodschap en adviseert hij ons om kunstmatige intelligentie te zien als je (nieuwe) vriend.

In 2012 realiseerde ik me dat er zoiets was als 'strategisch human resources én robotica management': robotica maar ook kunstmatige intelligentie en machine leren, zgn. disruptieve technologieën, niet als vervanging van menselijke arbeid maar als aanvulling op menselijke arbeid. Het zou m.i. nooit de bedoeling kunnen zijn de mens te vervangen en vervolgens een bestaan te geven aan de rand van de samenleving, aan de rand van de economie. Maar hoe noem je zoiets, zeker als je er ook nog eens les in geeft? Stanford prof. Erik Brynjolfsson 'hielp me uit de brand'.

Erik Brynjolfsson plaatste recent een voorpublicatie van zijn essay 'The Turing Trap: The Promise & Peril of Human-Like Artificial Intelligence.' Voor mij nu al een doorslaggevend essay. 'Sinds Alan Turing zijn 'imitatiespel' introduceerde is het creëren van intelligentie die overeenkomt met menselijke intelligentie impliciet of expliciet het doel geweest van duizenden onderzoekers, ingenieurs en ondernemers.' Het nadeel bij deze manier van denken/handelen, de Turing Valkuil, is, volgens Brynjolfsson, dat de invloed op AI en de economische vruchten er van in handen komen van een kleine groep partijen, individuen e/o organisaties. Het overgrote deel van de wereldbevolking wordt daarmee 'buiten spel gezet' met gevolgen als een gebrek aan invloed op politieke, zakelijke e.a. besluiten tot aan een leven aan de rand van de samenleving.

Brynjolfsson stelt voor 'mensachtige kunstmatige intelligentie' toe te passen ofwel: de 'samenwerking' tussen mens en robot, mens en AI. 'De voordelen van mensachtige kunstmatige intelligentie (HLAI) zijn onder meer een stijgende productiviteit, meer vrije tijd en misschien wel het meest diepgaande, een beter begrip van onze eigen geest.' Hij noemt dit 'automation versus augmentation'. Eenvoudig voorbeeld: i.p.v. een productiemedewerker te vervangen door een industriële robot 'automation', voorzie je deze mannen en vrouwen van een exoskelet 'augmentation'. Wil je dit besluit nemen dan is het moment daarvoor Nu.

Deze week verschijnt 'Winning form Within, build organizational culture for competitive advantage' van em. prof. James Heskett. Nu er een nieuwe serie Master Classes Organisatie en Cultuur op de agenda staat, leek het lezen hiervan mij een goed idee en idd. Aan de ene kant geeft het boek je een overzicht van eerdere publicaties van James Heskett. Zo komt, uiteraard, het (toch) bijzondere business model van SouthWest Airlines voorbij. Aan de andere kant komt Heskett met aanvullingen en dan m.n. op het thema organisatiecultuur, zoals hijzelf opmerkt 'the nearly perfect competitive weapon'. Vandaar: winnen met je organisatie start je van binnenuit je organisatie.

Tot slot, en omdat één van mijn (andere) hobby's koken is,'Bij Bijdendijk Thuis, dagelijkse kost voor iedereen' van RIJKS® en WILS chef-kok Joris Bijdendijk. Heb je (ook) iets met koken, van de vroege ontbijtochtend tot aan het na het avonddiner afsluitende toetje, dan is dit een aanrader. (veel) Meer nog dan een kookboek is dit een culinaire inspiratiebron. Smakelijk.

En ben je nu geïnspireerd: veel lees plezier! Lezen als onderdeel van jezelf continue ontwikkelen.

200522

In het FD 'Het is lui om een machine hetzelfde te laten doen als een mens' Erik Brynjolfsson gaat met de journalist in op zijn, hiervoor aangehaalde, essay 'the Turing Trap.'

Willem Scheepers, zelf auteur van o.m. de ManagementPro reeks.