Sorry hoor! Maar nu een glas, een plas, en doen zoals het was.

 Een van de grootste fraudeaffaires in Nederland, de bouwfraude, wordt afgedaan met een zuinig 'sorry' van de branche, een paar miljoen euro tafelgeld, en verder niets. Inderdaad: niets! Volgens velen is Ad Bos de grootste verliezer. Hij staat met lege handen, en krijgt van de overheid nog een schop na. Hoewel Balkenende dat toch net even anders ziet: hij deed zijn burgerplicht, en dat ziet onze nationale verpersoonlijking van echte Hollandse waarden en normen bijzonder graag. Dus Bos is eigenlijk een nieuwe Nederlandse volksheld, in de lijn van Maurits en De Ruyter. Een man om een voorbeeld aan te nemen. Maar omdat er geen schuld is bekend, zijn er eigenlijk alleen maar verliezers. Met de waarden en normen voorop. Dus laten we maar meteen stoppen met dat verfoeilijke en hypocriete waarden en normen debat.
Er moest een parlementaire enquete aan te pas komen, maar toe hadden we ook iets. Schitterende nieuwe woorden als 'pepernootgeld', maar natuurlijk vooral de onluisterende ontrafeling van een zeer fijnmazig netwerk van 'old boys' die elkaar de pepernoten toewierpen die werden gefourneerd door de overheid in de hoedanigheid van Sinterklaas. Maar 'Klaas' toonde zich een heus goedheiligman door niet te willen ingaan op de aanvankelijk voorgestelde schikking. 'Om principiele redenen', zo verklaarde Balkenende, de zelfbenoemde minister van Waarden en Normen. Er moest recht worden gesproken en gedaan! Een kleine negen miljoen later bleek hoe recht en principieel de rug is van het ministerie van W&N. De schikking is een feit, en men gaat weer over op de orde van de dag.

Heel gevaarlijk, zo analyseert Binnenlands Bestuur. Omdat er geen schuld bekend is, is de kans levensgroot dat men weer in herhaling valt. Of dat al aan het doen is. 'Wie niet vindt dat hij iets fout gedaan heeft, ondervindt geen morele belemmeringen om op de oude voet door te gaan.' Aldus BB. De kans dat er werkelijk schoon schip wordt gemaakt, is dus bijna uitgesloten. Vandaar dat Lenny Vulperhorst (partner van advieskantoor AEF) in zijn promotieonderzoek 'Verzwegen onderneming'  onomwonden stelt dat de gehele bouwtop moet worden vervangen. De conclusies (geciteerd in NRC) liegen er niet om. 'Bouwondernemers vinden publieke opdrachtgevers volslagen incompetent en onprofessioneel.' Even verder. 'Het ontbreekt de bouwbranche zelf aan competentie en professionaliteit om de kwaliteitssprong te maken die nodig is om intern het aanbestedingsbeleid te moderniseren.' Interviews met toipfunctionarissen uit de branche leggen de context bloot: 'We hadden geen geschreven regels, maar wel een soort gedragscode voor de groep. Het belangrijkste was dat we elkaar konden vertrouwen. In die zin waren we mannen van eer (sic!). Je wist dat je elkaar nodig had.' Schaamte of berouw zijn woorden die niet zijn opgetekend uit de mond van de verantwoordelijken. In een reactie zegt Brinkman (voorzitter van brancheorgansiatie Bouwend Nederland) dat 'er op de werkvloer inmiddels een nieuwe generatie is aangetreden.' Op de werkvloer misschien, maar wat verder naar boven? En het dedain over de publieke sector? Ach, dat is slechts een 'uiting van relativering bij de oudere generatie die al eerder betrokken is geweest bij pogingen om andere verhoudingen met de overheid te vinden'. O, zit dat zo.

Dan nog even Ad Bos. Balkende moet het nodig hebben gevonden om na de schikking meteen maar alle principes in deze zaak overboord te zetten. Kennelijk zijn ook principes gewoon te koop, zoals schuld valt af te kopen. Balkenende laat Bos per brief weten, zo lezen we in BB, dat hij niet in aanmerking komt voor enige regeling omdat hij met het naar buiten brengen van de fraude niets anders deed dan zijn burgerplicht. Een nogal kille benadering, vindt BB. Dat lijkt me eufemistisch. Dit valt toch meer in de categorie 'woorden schieten tekort' of 'tranen in de ogen'. Waarvan acte!