Nu in dit theater: sprinkhanen!

Met veel aplomb werd de door Tegenlicht uitgezonden aflevering De nieuwe investeerder over de ‘moderne investeerder’ aangekondigd. ‘Moderne roofridders, sprinkhanen, uitzuigers, slopers, strippers. De minder aardige benamingen van hedge funds buitelden over elkaar eind deze zomer toen na actie van een klein maar agressief hedge fund opnieuw een toonaangevende Nederlandse kampioen werd opgekocht, ABN-Amro deze keer. De hedge funds zouden Nederland uitverkopen met maar één doel voor ogen: cashen, en wel zo snel mogelijk.’ Maar wat was bedoeld als een vermetele registratie van de eerste ‘infiltratie’ in deze mysterieuze wereld, leek wel een amateuristische reconstructie gebaseerd op ware gebeurtenissen. Gespeeld door B-acteurs uit de stal van John de Mol.

‘Maar wat doen ze eigenlijk, die moderne investeerders’, zo vroeg de voice over zich af. ‘Wie gaan er schuil achter deze fondsen die ook wel met sprinkhanen worden vergeleken.’ Terwijl de onheilspellende muziek wegstierf, zagen we de VPRO-reporter, gespeeld door Gijs Meyer Swantee of Kees Brouwer, dat kon ik niet goed zien, het nogal onooglijk kantoortje van deze ‘nieuwe investeerders’, gespeeld door  Michael Kembel, Marc Langeveld, Etienne Platte en Arjan Sweere, binnenstappen. Het voorspel van acte I: de inschrijving. Met meteen het eerste scriptfoutje. De VPRO-reporter vermomd als investeerder legde 50.000 euro in, terwijl later werd gezegd dat 100.000 de minimuminleg is. Wel kreeg hij het bedrijfsbeeldje, een bronzen ‘Antaurus’. ‘Taurus staat voor stier, voor kracht, en An hebben we er zelf maar voorgezet.’ Gevolgd door wat gemompel dat duidelijk maakte dat deze dialoog niet goed was ingestudeerd.

Acte II: wat doen ‘sprinkhanen’? Een olijke gekleurde acteur speelde de rol van manager ‘investors relations’ en ‘public relations’, of zoiets. Veel lachen, heel veel lachen. Hilarisch was het veel te lange shot van een door het bedrijf gesponsorde modeshow. Bling bling, veel champagneglazen, wat wonderlijk opgemaakte modellen, psychedelische overvloeiers, en ten slotte de naam van het bedrijf op de catwalk, gedragen door een model zoals je dat meestal bij een bokswedstrijd ziet. Ook hier een scriptfout: eerder werd aangegeven dat slechts hier en daar een logo van het bedrijf zichtbaar zou zijn, zeg maar onderkoelde ‘awareness’, en het pontificaal en minutenlang tonen van een metershoog bord is dat niet.

Acte III: het echte werk, het investeren, of kaalvreten. De acteurs hadden plaatsgenomen aan een, hoe symbolisch, volstrekt leeg kantoor met alleen een bureau met daarop wat computers en veel beeldschermen. Het leek allemaal echt, maar wie goed keek, kon zien dat bezig was ‘Wall Street’ te spelen, een simulatiegame. Maar goed ook, want telkens als het spannend werd, ging het mis en werd er meteen wat zweet afgetapt in de ‘fitness room’. Verder werd er veelvuldig ‘fuck’ geroepen en wierpen de acteurs elkaar zo nu en dan wat onverstaanbare en onbegrijpelijke kreten toe. Ze gingen dan ‘short’ of ‘long’, zo werd uitgelegd. Opeens kwam er iemand binnen om de experts uit te leggen dat ze het niet goed deden. Als de markt verlies maakt, moet je toch winst maken. Of zagen zij dat anders? Ja dus. Gevolgd door een ongemakkelijke stilte, iedereen was zijn tekst kwijt. Volgende acte. Numero IV.

De gevreesde gorilla’s in krijtstreep op werkbezoek, bij een havenbedrijf. Welwillend werden ze ontvangen door directeur Ben Vree die zichzelf speelde en dat verdraaid goed deed. ‘Kijk, alle schepen zijn weg.’ Het ingestudeerde sein voor een rondleiding waarbij opviel dat de afdeling ‘kostuums’ niet had gezorgd voor passende helmen. Na wat zinloos geklim over roestige pijpen en loos getuur in lege loodsen, werd het camerastandpunt gewisseld: bezoek van maar liefst drie directeuren, die wederom zichzelf speelden, die kwamen uitleggen waarom zij toch vooral in hun bedrijf moesten investeren. Informatie die niet verder ging dan het oplezen van het persbericht, want anders is er sprake van voorkennis, zo legde de analist uitvoerig uit. Snel een broodje kaas, en op naar de slotacte.

Acte V: de afrekening. Op de inleg minus kosten bleek 300 euro te ontbreken. Eigenlijk was het bedrag hetzelfde gebleven, 300 is maar een afrondingsgetal, omdat de markt zo slecht was. Dus feitelijk winst. Gevolgd door het eindshot waarin we zagen dat de VPRO-reporter annex investeerder onverrichter zake huiswaarts keerde.

Tot zover deze werkelijk bijzonder schokkende aflevering uit de VPRO-reeks ‘Het nieuwe ondernemen’. In dit geval dus een live registratie van het reilen en zeilen investeringsfondsen. Een kijkje in de toneelkeuken van de ‘moderne investeerders’. Want in de realiteit gaat het om harde en kille bedrijven die als ware het een spelletje Wall Street bedrijven leegzuigen en vervolgens overladen met schulden achterlaten. Game over. Do you want to play again? Kan, maar je kunt ook het het boek Help! We worden overgenomen van Jeroen Wester te lezen. Ook gebaseerd op feiten maar dan echte!