Nog meer mensen in de Zorg? Een utopie!

"Werkt nu ongeveer één op de zeven werknemers in de zorg, over veertig jaar moet dat één op de drie werknemers zijn om in de zorgvraag te kunnen voorzien. Dit maakt de personele houdbaarheid tot een urgenter probleem dan de betaalbaarheid." Als oplossing van dit probleem ziet de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) het in het buitenland werven van zorgmedewerkers. Dan kom je al snel terecht in Afrika: de gemiddelde leeftijd van de werknemers is daar 25, opleidingen in een aantal Afrikaanse landen worden steeds beter. Maar de vraag is of zij naar de EU, laat staan NL, willen komen; wat te denken van 'iets' als huisvesting?

40 jaar is lang, héél lang, ik maak dat waarschijnlijk niet meer mee of de wetenschap rondom gerontologie biedt mij levensvatbare opties. Dat gezegd vroeg ik me af, op het moment dat ik de berichtgeving rondom het WRR rapport 'Kiezen voor houdbare zorg. Mensen, middelen en maatschappelijk draagvlak' las: beschikt de Wetenschappelijk Raad over voldoende realiteitszin? Wat te denken bijvoorbeeld van een alternatief als technologische ontwikkelingen? Maar ook: wat te denken van nieuwe toetreders op de zorgmarkt? Want een interessante 'markt', dat blijft de Zorg de komende 40 jaar zeker.

Tekort aan zorgmedewerkers is al decennia een repetitief thema, een voorbeeld uit 2006, net zoals het verloop onder diezelfde zorgmedewerkers. Hoewel de zorgverlening in ons land 'gewoon' doorgaat, zelfs onder de druk van 'iets' als een coronapandemie, bestaat het risico dat een utopie nu een waanidee wordt....

Toch heeft de WRR een aantal interessante analyses gemaakt als onderbouwing van de bevindingen zoals bijv. de analyse 'Projectie van arbeidstekorten in de Zorg': "Het centrale probleem bij het inschatten van het effect van een sterk groeiende zorg op de arbeidsvraag is dat het ontbreekt aan ramingen daarvan voor de lange termijn." Die analyse is voor meer publieke en private sectoren interessant dan alleen de Zorg. Zo wordt er ingegaan op de inzet van 'onbenut arbeidspotentieel' w.o. asielzoekers; zoals gezegd: interessant.

Maar wat zijn de bevindingen m.b.t. de toepassing van Medical Technology c.q. eHealth? Hierover constateert de WRR: "Zorgtechnologie, zoals eHealth, medische hulpmiddelen en robotica, vordert met rasse schreden. (...) In potentie biedt een toenemende inzet van faciliterende technologieën als robotica, domotica, thuismonitoring en eHealth kansen op
het gebied van personele en financiële houdbaarheid. Deze verwachtingen zijn echter in Nederland en andere landen tot op heden niet waargemaakt. Dit hangt mede samen met een aantal belemmerende factoren zoals de ict-infrastructuur, de financiering gericht op behandelvolume en het draagvlak onder patiënten en zorgmedewerkers. Het netto-effect van technologische innovatie in de zorg is vermoedelijke uitgaven verhogend."

Het 1e, 'technologische verwachtingen die niet worden waargemaakt in ons land', constateerde de WRR ook (al) in 2015: ‘Invloed Robot op Arbeidsmarkt valt mee’. Omdat we niet in Robotica investeren….'. V.w.b.' uitgaven verhogend:' d.i. vaak bij initiële investeringen, zeker als het voor de organisatie nieuwe kapitaalgoederen resp. technologieën betreft. Maar met een schaars aanbod van personeel en dito stijgende kosten, verwacht ik dat een break even c.q. kantelpunt snel is bereikt, waarschijnlijk al ruim binnen het 1e decennium van de genoemde 40 jr.

Dan de mogelijke nieuwe toetreders c.q. potentiële concurrentie op de Zorgmarkt. Op het thema concurrentie gaat het rapport m.n. in op de onderlinge concurrentie van zorgverzekeraars. Voor de helderheid, met zoveel woorden zegt het rapport dat niet, maar toch: de Klant van de reguliere Zorg is de verzekeraar, niet de zorgvrager/cliënt/patiënt. Bij universitaire medische centra is er nog een klant nl. het Ministerie. 'Klant' omdat door hen de rekening wordt betaald. Over de rekening c.q. de kosten van de zorg: d.i. de aanleiding van het onderzoek/rapport.

Over zorgconcurrentie constateert het rapport: "Een zeer divers en groot aantal private partijen levert de daadwerkelijke zorg in Nederland; de meeste daarvan doen dat zonder winstoogmerk. Die private partijen verschillen in omvang van zelfstandig gevestigde individuele behandelaars tot grote complexe organisaties als ziekenhuizen en ggz-instellingen".

Over nieuwe toetreders, nieuwe en branchevreemde partijen, (zéér) potentiële Zorgconcurrenten: geen woord, helaas. Althans: zo snel heb ik dat niet kunnen ontdekken. Jammer, een gemiste kans denk ik dan. Daarom 2, mogelijk branchevreemde, voorbeelden: WalMart Health resp. One Medical (NB; tot 2022 Amazon Care). WalMart, waarschijnlijk heb je al eerder gehoord van deze van oorsprong Super(idd met een hoofdletter)markt van de familie Walton. V.w.b. het door Jeff Bezos opgerichte Amazon: die/dat heeft geen toelichting nodig. Dan heb ik het nog niet over 'health' apps van partijen als Google, Apple, Facebook. Die toepassingen worden m.b.v. algoritmen steeds inventiever, merk ik, (NB; deze apps als potentiële toepassing in het zorgproces komen niet eens naar voren in het WRR rapport).

Wat deze partijen voorhebben op de reguliere Zorg is big data. Zij weten (veel) meer over de cliënt én potentiële zorgvrager, dan de reguliere zorgaanbieders. Zo weten ze of ik gezond leef, of ik alleen maar healthfood bestel en/of berichten daarover deel, hoeveel afstand ik dagelijks afleg, wat mijn bloeddruk is etc. Dat maakt mij interessant om een zorgverzekering aan te bieden en om mij, als hun cliënt, gerobotiseerde zorg te verlenen. Leef ik er daarentegen 'op los': obese, veel drankgebruik, te hard rijdend op mijn HD 2021 Sportster' S, etc. dan ben ik voor hen een stuk minder interessant en krijg ik geen aanbieding. Het valt te raden wat dit voor de reguliere zorgverzekering/-verlening betekent in de, daar gaan we, komende 40 jaar.

'En wetgeving dan?', hoor ik je zeggen. Wetgeving is vaker reactief dan proactief. Daarbij: disruptieve technologieën ontwikkelen zich (veel) sneller dan een formatie.....

Overigens, om een idee te krijgen over, de mogelijkheden van, AI in de Zorg: volg online 'De Nationale AI-Zorg Cursus - Leer alles over Kunstmatige Intelligentie (ai-cursus.nl)

110423

'Digitalisering zal een grote invloed hebben op de verzekeringsmarkt het komende decennium. Met de gegevens van consumenten zal het mogelijk zijn om verzekeringen meer op maat te maken. Dat biedt kansen maar leidt ook tot risico’s, bijvoorbeeld ten aanzien van de solidariteit.' Vandaag komt de AFM met hun rapport 'Kansen en risico’s van digitalisering verzekeringsmarkt de komende 10 jaar', interessant en dat (zeker) niet alleen voor 'verzekeringssector en meer specifiek voor de marktpartijen waar de AFM toezicht op houdt', ook voor (toekomstig) patiënten.

070722

"In veel opzichten weerspiegelen de problemen die zich voordoen bij robotchirurgie die waarmee andere beroepen worden geconfronteerd, aangezien ze steeds meer afhankelijk zijn geworden van automatisering. De situatie wordt samengevat als de "automatiseringsparadox": hoe geavanceerder en betrouwbaarder het geautomatiseerde systeem, hoe belangrijker de bijdragen van de menselijke operator.

Dat komt omdat het systeem onvermijdelijk onverwachte omstandigheden zal tegenkomen die buiten de ontwerpparameters vallen of op de een of andere manier zullen falen. Op die zeldzame maar kritieke momenten moet de operator het falen detecteren en het overnemen, waardoor de zeer menselijke vermogens van creativiteit en probleemoplossing snel worden toegepast op een lastige situatie.
Luchtvaartpiloten raakten bekend met dit probleem toen de automatische piloot alomtegenwoordig werd, en de belofte van zelfrijdende auto's brengt dit gesprek bij het grote publiek.

Chirurgische robots hebben op dit moment een vrij beperkte autonomie, dus het chirurgisch beroep zou van deze voorbeelden moeten leren en nu moeten handelen, waarbij de relatie tussen mens en machine moet worden veranderd om zowel chirurgische vaardigheden te behouden als tragische ongevallen in de OK te voorkomen."

Interessante en relevante waarneming die prof Matt Beane doet. Zijn conclusie is dat de huidige robotchirurgie, zoals op het OK m.b.v. de DaVinci, toeschouwers maakt van studenten en chirurgische stagiaires i.p.v. deelnemers aan het proces, wat een student zou behoren te doen. "Medische training in het robottijdperk zorgt ervoor dat de chirurgen van morgen een tekort aan vaardigheden hebben." Dat maakt ingrijpen in situaties dat 'robot het niet meer weet' tot een op z'n minst lastige (sic) situatie."

Bron: Today’s Robotic Surgery Turns Surgical Trainees Into Spectators - IEEE Spectrum

Het doet me denken aan de documentaire 'Do you trust this computer' waarin een ervaren gynaecoloog opmerkt dat hij robotisering waardeert maar dat hij het 'handwerk' bijna verleerd is..... Ofwel:  investeren in medewerkers én een leven lang ontwikkelen.

050822

De recente aankondiging van Amazon om zorgverlener One Medical te kopen voor $ 3,9 miljard, veroorzaakte in de VS een golf van speculaties over hoe de technologiegigant de eerstelijnszorg in de Verenigde Staten zou kunnen transformeren. Zal het een gezondheidszorgsysteem bouwen dat net zo gemakkelijk toegankelijk is als de website van Amazon - een die producten en diensten aanbiedt met een klik op de knop?

Misschien zou het kunstmatige intelligentie kunnen gebruiken die een breed scala aan individuele patiëntgegevens kan combineren om hen te helpen de diensten, medicijnen, voedingsmiddelen en andere benodigdheden te identificeren en regelmatig te ontvangen die ze nodig hebben om te herstellen van een ziekte of om gezond te blijven.
Of zetten ze handige apps in die mensen ertoe aanzetten hun medicijnen in te nemen of te sporten? Nog even en we weten het.

Bron: How will Amazon approach US primary care.

050722

Minister Conny Helder publiceert haar Kamerbrief over Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Kort samengevat signaleert Helder o.m. dat o.i.v. vergrijzing de groei in het aantal zorgvragers en de daling in het aantal zorgmedewerkers 'communicerende vaten' zijn: terwijl het 1 toeneemt, neemt het ander af.

Eén van de oplossingen is volgens de minister het inzetten van medtech c.q. e-health: "Digitaal als het kan. We beantwoorden zoveel mogelijk zorgvragen met een digitale oplossing. Dit vraagt een andere manier van werken in de zorg. Digitale technologieën helpen ouderen hun zelfstandigheid te behouden en hun kwaliteit van leven te bevorderen. Deze technologieën bestrijken uiteenlopende levensdomeinen: huishouden, sociale interactie, bewegen, veiligheid, (vrijwilligers)werk, vrijetijdsbesteding, gezond en actief leven en zorg."

De invulling zal om inventiviteit vragen. Het voordeel voor de zorgmedewerkers is dat zij dat kunnen doen waarvoor zij dit vak kozen nl. aandacht en empathie voor de zorgvragers.

150622

"Ging het voorheen bij passende zorg vrijwel altijd over de kosten. Nu hebben we het ook over te weinig mensen." Vanochtend wordt de arbeidsmarkt problematiek samengevat in 2 artikelen waarvan het interview met de directeur van het Elizabeth TweeSteden ziekenhuis het meest alarmerend is. Structureel tekort aan personeel heeft ons gebracht "tot het punt waarop we onze zorg moeten rantsoeneren, zonder de patiënt tekort te doen." Bron: 'Zorgsysteem loopt vast: ziekenhuis op ‘rantsoen door aanhoudend personeelstekort'. BD.nl

ETZ directeur Bart Berden brengt een dialoog op gang die niet alleen relevant is voor de zorg: de krappe arbeidsmarkt dwingt je tot keuzes, stelt je voor morele dilemma's.

Willem E.A.J. Scheepers, organisatie ontwikkelaar, docent, auteur o.m. van het zojuist verschenen ‘Leiden en Lijden tijdens Coronacrisis‘. willem@willemscheepers.nl