Een wereldoorlog vermijden

In de eerste decennia van de 21^ste eeuw wordt de wereldvrede door drie ernstige factoren bedreigd. In alle drie de gevallen zijn de risico`s van een zichzelf vervullende escalatie van geweld veel groter dan de objectieve dreiging van een oorlog.

De eerste is een mogelijke escalatie van het conflict in het Midden – Oosten, waarbij gemakkelijk de gehele wereld betrokken kan raken. Na de aanslagen van 11 september gaf het Amerikaanse politieke leiderschap blijk van zichzelf vervullende paranoia. Vice- president Cheney verkondigde het One Percent Doctrine.

Volgens deze doctrine is een dreiging tegen de Verenigde Staten van één procent een zekerheid in plaats van een klein risico. In een wereld waarin samenwerking zo instabiel is, is het echter waarschijnlijker dat de fixatie van vicepresident Cheney op risico’s met een kleine kans tot een zelfvervullend conflict leidt dan tot echte veiligheid. In ieder geval leidden de angsten al tot een rampzalige en onnodige oorlog in Irak die continu het risico vormt van een escalatie van geweld. Soortgelijke rampscenario`s lijken het Amerikaanse beleid versus Iran momenteel te bepalen.

Het tweede risico, dat nauw is gerelateerd aan het eerste, is de onbelemmerde verspreiding van kernwapens. Het Verdrag tegen verspreiding van kernwapens lijkt op springen te staan. De overstap van Iran naar een nucleaire status is een gevolg van de verspreiding van kernwapens naar India, Pakistan en Noor- Korea. Elk land heeft zijn eigen redenen om deze wapens te willen; vooral omdat één of meer van de gevreesde vijanden van het land al kernwapens bezit.

Het derde risico heeft te maken met een herhaling van de rampzalige militaire concurrentie tussen leidende en opkomende machten in de 20^ste eeuw. Momenteel speelt China echter de rol van de opkomende macht en de Verenigde Staten die van defensieve leider. De opkomst van China in de 21^ste eeuw is een geopolitieke uitdaging. Als dichtbevolkte industriële natie met weinig grondstoffen zal China zich richten op internationale markten en allianties met buitenlandse mogendheden om de essentiële benodigde primaire grondstoffen veilig te stellen.

Er is niets  angstaanjagends aan de opkomst van de invloed van China. Een sterke China kan een bondgenoot worden die een groter deel van de wereldwijde verantwoordelijkheid op zich neemt. In Amerika voelen velen zich ongetwijfeld bedreigd door de opkomst van de macht van China. Er zijn al politici die roepen om de isolatie van China, alsof het mogelijk is om 1,3 miljard mensen met de snelst groeiende economie ter wereld te isoleren. Deze roep om isolering wordt echter wel degelijk gehoord door de Chinese leiders, die weer roepen om een versterking van de Chinese militaire macht als bescherming tegen de dreigementen van Amerika. Een opbouw van een militair apparaat van China zou dan inderdaad weer een zelfvervullende profetie zijn van de angstzaaiers.

Ons overleven op de lange termijn is alleen mogelijk door te erkennen dat de grote meerderheid van de bevolking in het Midden – Oosten, China, India en de rest van de wereld, net als in de V.S., verlangt naar haar eigen welvaart en veiligheid; niet naar overheersing van anderen. Onze angsten kunnen gemakkelijk de overhand krijgen. Daarom moet ons buitenlands beleid erop gericht zijn om inzicht te krijgen in de wereld, niet alleen vanuit ons eigen standpunt, maar ook vanuit het standpunt van anderen.