Een Nederland verlost van de smorende bureaucratie; wie wil dat niet?

De parlementaire structuur is de afgelopen 200 jaar nauwelijks veranderd en is gewoon niet toegerust voor het soort managersbeslissingen dat vandaag de dag noodzakelijk is. Het gehele apparaat is volkomen ineffectief.  Een politiek stelsel moet niet alleen besluiten kunnen nemen en die uitgevoerd zien te krijgen. Het moet op de juiste schaal kunnen opereren, instaat zijn ongelijke stukken beleid te integreren en tegelijk de diversiteit in de samenleving kunnen weergeven en daarop reageren. Onze problematiek speelt zich niet langer af rond zaken als “links versus rechts’, of sterk of zwak leiderschap. Het huidige  bestuursmodel en systeem van besluitvorming wat daarop geënt is, is zèlf tot één groot gevaar uitgegroeid.

Toen er sprake was van een voornamelijk statische samenleving werkte het bestuursmodel met onafhankelijke ministers en wethouders wel. Het was zeker niet ideaal, maar door een weinig dynamische samenleving waren de effecten acceptabel. Nu is dat anders. De ene onverwachte ontwikkeling volgt op de andere. De overheid tracht de verwarring te beteugelen door regels op te stellen. Daarvan zijn er nu zoveel, dat het totaal te talrijk en daardoor onoverzichtelijk is. Er zijn veel onafhankelijk van elkaar dirigerende en beslissende instanties die geheel ongecoördineerd en verkokerd functioneren. Hun beter weten is gebaseerd op een kijk, die strikt tot het eigen terrein en de eigen doestellingen is beperkt en vervolgens met bureaucratische logica wordt uitgewerkt.

In de organisatieleer luidt een belangrijke wet: snij geen affiniteiten door. Daarmee wordt bedoeld dat zaken die zeer nauw met elkaar samenhangen niet van elkaar moeten worden gescheiden. Dit doorsnijden van affiniteiten doet de overheid telkens weer. Er zijn vrijwel geen belangrijke kwesties waarover in de uitvoering niet twee of meer instanties gaan. Dat is ook de reden waarom nooit iemand schuldig is als een flinke fout is begaan.

We zitten – zonder dat we dat vanwege de enorme rijkdom waar we op teren onder ogen willen zien- op een doodlopende weg waar we niet uitkomen omdat de politici en ambtenaren ( de monopolisten in ons bestuurlijk- publieke bestel) dat gewoon niet willen. Het volharden in dit monopolistische gedrag zal Nederland onontkoombaar in verval brengen. Met alle negatieve gevolgen van dien voor de toekomst  van jongere generaties.

Wie in de 21ste eeuw de menselijke vrijheid wil behouden en vergroten, krijgt dat niet voor elkaar door slechts de bestaande instituties de hand boven het hoofd te houden. Net zoals de pioniers in het verleden zullen we  een nieuwe bestuursvorm in Nederland moeten invoeren. In mijn recent uitgegeven e-book “ Gedrochten uit de Haagse krochten”  geef ik aan hoe de kwaliteit van maatschappelijk bestuur door het invoeren van  een decentraal bestuursmodel ( à la het huidige Zwitserse bestuursmodel) aanzienlijk is te verbeteren en daarmee het proces van ingezette verval is te stoppen. We raken in Nederland dan eindelijk verlost van de verstikkende bureaucratie en regelgeving. Vele dure staatsapparaten zijn niet meer nodig. Maar wat belangrijker is dat er door een decentraal bestuursmodel een nieuwe noodzakelijk dynamiek met een verfrissende mentaliteit  voor initiatieven zal ontstaan die naadloos aansluit op de nieuwe kansen in de 21^ste eeuw. Wij gaan weer met elkaar aan de gang en zijn bereid weer eigen verantwoordelijkheid te nemen. Er ontstaan oplossingen voor problemen die eerder onoplosbaar schenen

Maar zal de politiek in Nederland in staat zijn te veranderen? Ik vrees van niet. De huidige overheidscultuur is precies de oorzaak waarom de smorende bureaucratie niet zal afnemen ondanks al lang  de voordelen van centralisatie niet meer opwegen tegen de nadelen. Onze bestuurlijke monopolisten zullen het hiermee oneens zijn. Hun “logica”verzet zich ertegen. Zij zullen met man en macht vasthouden aan hun beleid van centralisatie en het vormen van steeds grotere organisatie eenheden….. tenzij het gezonde verstand in Nederland toch zal zegevieren.