Een kosten en politiek gedreven zorgsysteem dat moeilijke vragen beantwoordt: Utopie of Haalbaar?

De kerstdagen zijn achter de rug. Ik ben weer op de hoogte van zowel de besognes als de successen die vrienden en familie privé en zakelijk geboekt hebben.
Wat me opvalt: of de werkgever nu een ziekenhuis, pensioenverzekeraar of consultancy organisatie is... er kan altijd iets beter.

Wat extremer geformuleerd: veel organisaties lijken niet in staat te zijn om besluiten te nemen die te maken hebben met de kern van het probleem waar ze voor staan.
Er wordt gekozen voor een oplossing die politiek gezien in het midden ligt. Een soort verlengd Kyotoprotocol dat in Durban is afgesproken. Een maximaal haalbaar resultaat. Een verstandige keuze, binnen de beschikbare opties. Maar geen besluit dat harten sneller doet kloppen omdat het het kernprobleem oplost. Geen zicht op minder CO2 in de atmosfeer.

Zo speelt binnen de gezondheidszorg in Nederland het fundamentele probleem dat er een beperkt budget beschikbaar is, maar dat er te weinig richtlijnen zijn over hoe dat budget verdeeld moet worden.
Een ouder iemand een operatie weigeren vanwege zijn leeftijd, wordt gezien als niet humaan. Misschien is het dat ook wel. Maar punt is wel dat bij een vaststaand budget en een zorgvraag die budget overschrijdend is, er een verdeelsleutel gemaakt moet worden.

Geen politicus die hiervoor zijn nek uitsteekt. Vooral omdat de kiezer vanuit zijn gevoel dit soort discussies (geld versus het verlenen van zorg) niet vindt deugen. En dus deugt de politicus die erover begint, niet. Waardoor hij wijselijk zijn mond houdt.

Dit lijkt op het organisatiemodel van Californië in de VS. Burgers mogen daar besluiten nemen, maar omdat ze niet tot belastingverhoging willen besluiten en evenmin allerlei burgerinitiatieven willen torpederen (zoals nieuwe speelplaatsen) neemt de schuld toe.
Niet een lange-termijn oplossing om zo met geld om te gaan, maar evengoed is het in Californië moeilijk bespreekbaar om minder uit te gaan geven of de belasting te verhogen.

"Nee" kunnen zeggen is binnen de zorg of de burgerregering van Californië kennelijk nog geen optie.
Ook de weg naar het antwoord toe, de discussie is vaak een lastige.
De discussie: wat wil Nederland bereiken met haar zorgstelsel? Nederlanders zo lang en gezond mogelijk laten leven, binnen een beperkt budget? En omdat we vanuit kosten redeneren, hoeveel besparing qua gezondheid staat in verhouding tot hoeveel besparing in euro's? Eigenlijk komende tot de kernvraag: wat is ons een Nederlands mensenleven waard? En als tweede vraag dezelfde vraag, maar dan uitgesplitst per leeftijdscategorie.

Ik kan me voorstellen dat het haast te cru, te pijnlijk wordt om dit soort discussies te voeren. De vergelijking met Nazi-Duitsland is snel gemaakt. Niettemin: dit soort discussies uit de weg gaan leidt tot een schimmige manier van besluitvorming.

Misschien wordt wel over de verdeling van de zorgkosten gesproken. Binnenskamers. Vrijelijk, theoretisch. Met politieke vrienden, bij een knapperend haardvuur. Levert in ieder geval nieuwe inzichten voor het jaar op. Zo is het vast ook gegaan met de hypotheekrente aftrek ...