Problemen ipv oplossingen

De Volkskrant heeft ‘De Sociale Agenda’ georganiseerd. Zeven maatschappelijke kwesties komen aan de orde in de krant, op de site en in discussiebijeenkomsten. De vraag is telkens: Kom met oplossingen!
Goed initiatief van de Volkskrant! Gooi het debat open en richt de discussie op concrete oplossingen. Maar gaat het werken? In een eerdere column op ManagementSite betoog ik dat dit veelbelovende initiatief het risico loopt te verzanden in vrijblijvende prietpraat. Inmiddels zijn we 6 weken verder.

De discussiebijeenkomsten zijn gestart; vorige week waren de aanbevelingen van Dronkers mbt het onderwijs aan de orde. Het verloop van het debat doet het ergste vrezen.
Op Dronkers' aanbevelingen is de nodige kritiek. Niets aan de hand, kan gebeuren maar de vraag blijft wel: Kom met oplossingen! Maar nee hoor. Kete Kervezee, inspecteur-generaal van het onderwijs komt alleen maar met bezwaren; ook Roel Gordijn is kritisch; Frank Kalshoven en Talja Blokland doen mee met tal van kritische vragen.Tja, wat moeten we met zo'n opstelling. We hebben het wel over mensen die expert zijn. Waar blijven hun oplossingen. De andere panelleden helpen ook niet erg; men komt met beschouwingen en met twijfels. Het verslag in de Volkskrant van 25 maart en het uitgebreide verslag op de Sociale Agenda site wekken de indruk dat er niet veel overblijft van de aanbevelingen van Dronkers. Fijne bijeenkomst! En dat terwijl er juist op dit terrein tal van concrete maatregelen voor het oprapen liggen. Kleinschaligheid, orde, reinheid, veiligheid, uitbannen van burocratie, terugdringen van uitval, betere aansluiting op arbeidsmarkt en vervolgonderwijs: het debat draagt er niet aan bij. Gordijn komt nog met een paar eigen oplossingen maar daar wordt kennelijk verder geen aandacht aan besteed.

Waarom wordt de kennis van deze mensen niet beter aangewend. Ik ga ervan uit dat men niet naar het debat gaat met de instelling om vooral geen concrete oplossingen te produceren. Integendeel, denk ik. Maar waarom is het dan zo lastig om de verantwoordelijkheid voor oplossingen daadwerkelijk op te pakken?

Ik zoek de verklaring in de zeer gangbare dynamiek die zich vanzelf opdringt in zo'n sessie. Het is de vanzelfsprekende thermiek van kritische noten, slimme vragen en wijze analyses waarmee mensen zich nu eenmaal proberen te onderscheiden. Het is ook de onmacht om deze dynamiek te doorgronden en collectief bij te sturen. Misschien ook de onwil van sommigen: Beter geen oplossing dan een oplossing die mij niet bevalt!

Een zeer herkenbaar verschijnsel. Het is niet voor niets dat de laatste jaren een bepaald type van sociale interventies in opkomst is. Dit type is bekend onder etiketten als "oplossingsgericht intervenieren" en "resultaatgericht werken". Het motto is: Doe wat werkt! Hou op met de analyse van problemen; het maakt alleen maar mistroostig en het leidt tot de bekende "paralysis by analysis". Concentreer je op wat wel werkt; versterk de krachten die oplossingsgericht denken en doen; pak de zaken op die voor het oprapen liggen. Dwing jezelf en anderen om concreet, praktisch en resultaatgericht te blijven.

(Degenen die meer willen weten van resultaat- en oplossinggericht werken kunnen terecht op OplossingsgerichtManagement en op ManagementSite)