De politiek in Nederland smoort urgentie van excellent onderwijs en innovatie

Dé leidende gedachte in het onderwijsbeleid voor de komende decennia moet zijn dat het hoge loonniveau in Nederland alleen te rechtvaardigen is indien daartegenover een hogere toegevoegde waarde staat. Die hogere toegevoegde waarde kan alleen door goed opgeleiden worden geleverd. Omdat alle vragen over de toekomst van Nederland uitkomen bij de kwaliteit van onze beroepsbevolking is hoogwaardig onderwijs op basis -, hoger en academisch niveau – zowel regulier als niet- regulier- van het grootste belang.

Daarnaast moeten we ons goed realiseren dat de Nederlandse economische structuur met haar hoge loonkosten een beleid van de overheid vereist waarin naast onderwijs ook innovatie sterk moet worden gestimuleerd. We zijn in Nederland echter in een vicieuze cirkel beland. Dit omdat het hoge niveau van welvaart de wil en noodzaak om te innoveren heeft verminderd.

Wat je momenteel kan constateren, is dat de weg omhoog veelal alleen wordt gezocht in het verlagen van de totale loonkosten. Hiermee wordt misschien op korte termijn de economische groei gestimuleerd, maar op langere termijn zal de groei terugvallen omdat deze alleen duurzaam kan zijn wanneer we nieuwe producten en diensten ontwikkelen. We hebben immers de strijd om de laagste lonen al van de Aziatische landen verloren!

Wetenschappelijk is Nederland behoorlijk excellent. De stap van die excellente wetenschap naar grote maatschappelijke impact moet te zetten zijn. Daarvoor moeten we jonge onderzoekers aan universiteiten van het begin af aan proberen duidelijk te maken dat het in de 21ste eeuw niet meer voldoende is dat je alleen aan de wetenschappelijke wereld laat zien dat je iets moois hebt ontwikkeld. Je moet er ook voor zorgen dat je echt waarde toevoegt aan wat we als samenleving of bedrijfsleven nodig hebben. Bedrijfsleven en wetenschap moeten daartoe ieders kwaliteit meer gaan herkennen en erkennen en veel meer dan tot nu toe het geval is tot samenwerking overgaan.

Dit soort beleid en aanpak vergt een doordachte aanpak en katalysering vanuit de overheid; dat is voor de toekomst van Nederland van groot belang. Essentieel daarin is de vraag, of wij ons ervan bewust zijn dat we een grote verantwoordelijkheid voor volgende generaties hebben. Zo ja, laten we dan in die zin handelen en onderwijs en innovatie niet alleen als belangrijk betitelen maar ook als uiterst urgente zaken kwalificeren. Om daar dan vervolgens inhoud en vorm aan te kunnen geven, is een minister van Toekomst geen luxe maar een absolute noodzaak. Daarmee toont de politiek tevens haar politieke wil Nederland voor jongere generaties een aansprekend perspectief te willen geven en dit urgent te achten.

Urgent gedrag wordt niet ingegeven door de gedachte dat de wereld grote kansen en grote risico`s bevat. Sterker nog, urgent gedrag komt niet voort uit gevoelens van tevredenheid, zorg, teleurstelling of woede. Maar uit een breed politiek gedragen vastberadenheid om NU in te grijpen met als doel te willen winnen.

CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement 

Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro

Niels van der Stappen
Lid sinds 2020
Goede redenering en enkele mooie gedachten! O.a. ministerie van Toekomst spreekt mij aan; daar kunnen we in breder verband ook wat mee.
Alleen: waarom alleen naar de politiek gewezen? Politiek is niet een op zichzelf staand iets, maar wordt sterk beinvloed door met name het bedrijfsleven. Dus: als het bedrijfsleven weg wil van de domme lage-kosten-economie moet het dat, denk ik, wat duidelijker aangeven...

Niels van der Stappen
innovatie-adviseur
voorzitter CDA-duurzaamheidsberaad
Mark Neher
Helaas nogal elitair stukje. In Nederland wordt op dit moment het debat gevoerd over de deplorabele toestand van het mbo, met name de ROC's. Hier wordt de hele middenlaag van het toekomstig bedrijfsleven gevormd. Helaas mogen we geen structurele verbeteringen verwachten binnen, laten we zeggen, een jaar of twee.  Duizenden leerlingen komen onvoldoende opgeleid het hoger onderwijs in of het bedrijfsleven.
Gezien de internationale ontwikkelingen, met name in Azie, zal Nederland in de toekomst een lage lonen land zijn, waar men de goederen zal laten maken...
Peter Hijgenaar
Fijn artikel, de frustratie en onmacht is in dit geval dat ook een mooie drijfveer om zelf met innovatieve oplossingen te komen.
Toch is de politiek of het bedrijfsleven niet in staat als aparte entiteit het vraagstuk op te lossen. Het vraagstuk zelf, vraagt een innovatieve benadering die over grenzen en instituties heenreikt en uitgaat van wat mogelijk is en niet van de beperkingen zoals we die kennen. Een integrale benadering vanuit het juiste bewustzijn schept mogelijkheden, waarbij nieuwe organiserende principes de ruimte creëren die nodig is om te excelleren; als student, onderwijsinstelling en overheid. Veranderen heeft geen zin meer en doet tekort aan wat we kunnen realiseren. Transformatie is de enige optie, nieuwe organiserende principes ondersteunen het process en het ontstaan van de nieuwe toekomst.
Peter Hijgenaar
Human Foundation
Riens Meijer
Auteur
Gaarne reageer ik even op de interessante bovenstaande reacties: Heer van der Stappen. U heeft volkomen gelijk t.a.v. de functie van het bedrijfsleven. In mijn boeken "Kansen na de crisis " en "ja we moeten vernieuwen" is de belangrijkheid van de rol van het bedrijfsleven uitgebreid beschreven. Maar omdat we met fundamentele veranderingen te maken hebben die  voortkomen uit de unieke overgang van het Industriële Tijdperk naar het Kennis en Innovatie tijdperk. Is een duidelijke regie vanuit de overheid, waarin bijvoorbeeld de samenwerking tussen wetenschap en bedrijfsleven wordt gekatalyseerd en gefaciliteerd, uiterst belangrijk. Omdat dit zaken betreffen, die onder verschillende Ministeries vallen. Meen ik dat een gecoördinerende regie gericht op een integrale aanpak een belangrijke nieuwe langer termijn taak is die het best gestalte kan krijgen door in een nieuw kabinet een Minister van Toekomst te benoemen.

Heer Neher, Allerminst is mijn boodschap elitair bedoeld; integendeel zelfs! Immers ik stel in mijn column dat onderwijs op ELK niveau voor de toekomst van Nederland essentieel is. Daarnaast toon ik me in mijn boeken en artikelen een groot tegenstander van de uit de hand gelopen bonus cultuur. Het is mijn absolute overtuiging dat je alleen de fundamentele zaken in Nederland kan aanpakken op basis een saamhorigheid in de maatschapij. Die saamhorigheid verkrijg je alleen als alle bevolkingsgroepen op grond van aanleg en inzet gemotiveerd in de samenleving participeren. Dat vereist inspirerend leiderschap.

Heer Hijgenaar, Uw filosofische benadering deel ik geheel. U omschrijft het noodzakelijke proces m.i. op de juiste wijze. Het is belangrijk dat we op die manier gaan denken, doen en handelen. Om dat doen en handelen in beweging te krijgen moet de politiek een duidelijk signaal afgeven en de regie nemen. In mijn ogen is dat het best te bereiken door een Minister van Toekomst te benoemen. Een persoon met de juiste kennis, kunde en slagvaardigheid om de noodzakelijke transformatie voor elkaar te krijgen.
Riens Meijer
Niels van der Stappen
Lid sinds 2020
Goed, ik denk dat wij met z'n vieren er wel uit komen...
Maar nu die politiek nog, die de regie moet nemen - ben ik het mee eens. Durft die zonder steun te voelen van het bedrijfsleven deze stap te nemen?
Mijn inschatting, mijn eigen partij b.v. kennende: nee! Die kijken toch naar VNO-NCW. En dat is natuurlijk vooral een  archaïsche club die bestaande belangen van multinationals behartigt, terwijl Loek Hermans (zogenaamd van het MKB) hier kwispelend achteraan loopt.
Ik ben al behoorlijk wat met vernieuwend MKB in de weer om die te mobiliseren en laat ook geen kans onbenut om het belang van innovatief MKB te onderstrepen bij de TweedeKamer-fractie, maar hulp - ook in de vorm van nieuwe ideeën - is welkom.
Want het zal toch samen moeten gebeuren.  Met alleen politici met goede gedachten kom je er nog niet - zie Obama!
Riens Meijer
Auteur
Geachte Heer Van der Stappen, Het is een goede zaak dat we via deze website tot deze dialoog komen. Is het een idee om los van de traditionele politiek en los van bestaande organisaties zoals door u genoemd, een platform ( zowel virtueel als fysiek) gaan vormen van personen die net zo als wij duidelijk blijk geven ervan overtuigd zijn dat we in het belang van Nederland de zaken fundamenteel anders moeten gaan aanpakken; uiteraard met het behoud van het vele goede. Tot wederhoren, Riens Meijer