De val van de Zonnekoning aan de Zaan. Hoe kon het zo misgaan? Dat blijft voor mij de hamvraag. OK, je kan als topbestuurder niet alles weten. Maar betekent dat dan dat je niet meer verantwoordelijk bent voor vervalste jaarrekeningen en voor de enorme schade die je in feite aanricht.
Ik weet ook wel dat van der Hoeven hier niet op uit was maar maakt hem dat minder verantwoordelijk?
Wat kunnen we hiervan leren?
Ik denk dat de kern zit in de sociale dynamiek rond topbestuurders. Men wordt in het eigen team en door de wijdere sociale omgeving met teveel ontzag behandeld. Kritiek, afwijkende standpunten, corrigerende suggesties komen niet of te omzichtig op tafel. "Vanzelf" worden de mensen in de onmiddellijke omgeving ook geselecteerd op hun constructieve opstelling, flexibiliteit en positieve grondhouding. Onbedoeld leidt dit al gauw tot diplomatieke meegaandheid met de baas.
De goede topbestuurder is wijs genoeg om dit door te hebben. Hij weet dat hier een kritieke risicofactor ligt en hij handelt ernaar. Daar ligt ook zijn verantwoordelijkheid. Alleen al het stempel van 'Keizer Cees' alias de 'Zonnekoning aan de Zaan' doet zeker weten dat deze ongewenste sociale dynamiek totaal doorgeslagen was. Maar zag van der Hoeven dit als een veeg teken? Als symptomen van een gevaarlijke ontwikkeling? Ik betwijfel het. Misschien glorieerde hij er wel in.
En trok er toen iemand aan de bel. Zei er iemand tegen Cees dat dit duidde op een totaal ongewenste ontwikkeling. Ik denk het niet. Men bleef 'constructief' dwz men speelde het spel mee. Waar zijn overigens al degenen gebleven die toen meespeelden en deze dynamiek in stand hielden? Zijn zij ook niet medeverantwoordelijk voor het uiteindelijke debacle?
Moeten we de verkiezingen en huldigingen als 'manager van het jaar' en andere evenementen om topbestuurders te verheffen niet afschaffen? Ik ben best voor een feestje en iemand huldigen die het verdiend heeft is prima. Maar zolang we deze "sociale dynamiek" niet beheersen zijn de kwalijke gevolgen niet te overzien. Ik weet trouwens een veel beter alternatief.
Ervoor in de plaats moet een prijs komen voor de bestuurder die het beste met kritiek en afwijkende standpunten kan omgaan. Daar kunnen we echt wat van leren.
Meer info:
Een case study met diepgang
Recensie van Het drama Ahold, Jeroen Smits, 2004
Ahold - ‘Too many lovebabies’
Paul van der Marck
CyberSale, 50% korting op een Pro-abonnement
Verbeter je persoonlijke effectiviteit en managementvaardigheden. Begin het jaar goed en krijg toegang tot toepassingsgerichte kennis.
Upgrade uw gratis lidmaatschap, word een Pro
Helemaal mee eens. We creeren met zijn allen de ivoren toren, waar iemand ongestoord zijn gang kan gaan. Misschien niet met kwade bedoelingen, maar ieder mens heeft nu eenmaal tegengas nodig, feedback of minstens kritische vragen.
Het is op zich een kunst om de juiste mensen om je heen te verzamelen om op grote(re) hoogte te geraken. Het is jammer dat dit dan doorslaat naar narcistisch gedrag. Een narcist (zoals de Zonnekoning) duldt geen tegenspraak en mensen met enige wijsheid blijven er liever uit de buurt. Dus: plaats mensen niet hoger op een voetstuk dan gezond is (voor iedereen).
Vriendelijke groet van Joke