De kranten van de afgelopen dagen gaven een fraai beeld over uitersten in leiderschap. Over leiderschap dat we omarmen en ook over leiderschap dat we verafschuwen. Aan de ene kant van leiderschap een interview in het NRC met Herman Wijfels, hoogleraar duurzaamheid en maatschappelijke verandering aan de Universiteit van Utrecht. En aan de andere kant van leiderschap, in dezelfde krant, een artikel over Hubert Möllenkamp, voormalig bestuursvoorzitter van de Amsterdamse woningcorporatie Rochdale. Beiden leidinggevenden, Wijfels in zijn rol van hoogleraar, maar meer wellicht nog in de rol van oud topman van de Rabobank en als gewezen voorzitter van de Sociaal Economische Raad (SER). Möllenkamp in zijn rol als bestuursvoorzitter van Rochdale.
Möllenkamp bleek het volstrekt normaal te vinden om ...
De huidige tijdsperiode kenmerkt zich door een steeds luidere roep om moreel verantwoord gedrag. De tijd is rijp. Zullen we dan, als samenleving, ook niet eens open moeten staan voor het verhaal van zij die falen? Het werkt verlammend om alleen de hoezee verhalen van helden te lezen. We hebben ook de verhalen nodig van de anti-helden. Wat maakt het zo moeilijk? Bied hen een platform waarin zij zich vrij voelen hun ware verhaal te laten horen, misschien is dat zelfs menselijk en, hoe vreselijk ook, enigszins herkenbaar. Die ruimte ontnemen we ze nu door ze direct te verguizen en te beschuldigen. Deze leiders werken tenslotte ook voor, met en in een maatschappij, die eisen aan hen stelt die ook niet alléén gebaseerd zijn op hogere waarden. En: alleen dankzij anti-helden worden helden zichtbaar. Wij hebben ook hun ware verhaal nodig, niet om het goed te praten, maar om te begrijpen en keuzes beter te kunnen maken én te waarderen. Veroordeling komt daarna.
Dat platform dat zijn wij zelf, de publieke opinie.'Ik vond het een mooie auto', is misschien niet wat we willen horen, maar wel als klein begin van een verhaal van iemand die een afweging niet kon maken en ergens de fout inging. En daar misschien meer over wil en mag vertellen, zodat wij, ook als maatschappij, dichter bij een 'hogere' en menswaardigere samenleving kunnen komen.