Het lezen van deze titel zal mogelijk een aarzeling of vraagteken oproepen. Hoezo, leiderschap is altijd dienend?
De titel is enigszins provocerend, maar daarom niet minder waar. Leiderschap is altijd dienend omdat leiderschap eenvoudigweg altijd iets of iemand dient. Vraag die je moet stellen is: wat/wie wordt er gediend? En een eerste splitsing doet zich al voor. Zijn het de belangen van anderen die gediend worden, of is het vooral het eigen belang dat gediend wordt? Is het gericht op het empoweren van anderen, of is het gericht op je eigen “power”? Zelfs wanneer leiderschap vooral is ingegeven om het eigen belang te dienen, dient het dat eigen belang en is dus sec genomen dienend leiderschap.
Het wringt omdat in de term dienend leiderschap natuurlijk ook een paradox verscholen zit. Inge...
Uiteraard ken ik de boeken van Dr. Inge Nuijten en had zelfs de eer om samen met haar een column te mogen schrijven, ze staat ook in ons eigen boek "Authentieke leiders, ECHTE leiders" en ken het boek van Greenleaf uiteraard ook. Bedankt voor de tip over het boek van Otto van Wiggen. Dat boek ken ik niet. Ik moet overigens direct denken aan "Toeval, bestaat niet, het valt je toe" (Paul de Blot) en synchroniciteit.
Op 22 april sprak Peter van Uhm op het seminar "Spot on servant leadership" van Arlette Bout en Eric Stecher (NIVSL). Een ECHTE servant leader!
Over servant leadership en boeken gesproken:
http://www.beunited.nl/beunited-media/column/entry/recensie-servant-leadership-in-15-minuten-van-arlette-bout
Kijkend naar de natuur (één van mijn inspiratiebronnen), is leiderschap altijd dienend. Namelijk dienend aan samenwerken (of samenspel zoals ik het liever wil noemen). Een van de basisvoorwaarden voor leiderschap in de natuur is namelijk de aanwezigheid van 2 of meer deelnemers (c.q. een groep). Dit betekent dat het formeren van een groep (c.q. samenspel) in de evolutie is voorafgegaan aan het ontstaan van leiderschap. Leiderschap is dus functioneel binnen een groep (en daarmee per definitie dienend aan de groep). Dit zou aansluiten bij het gedachtengoed van "Niemand is belangrijker dan het team".
Het bovenstaande wil m.i. echter niet zeggen dat een leider zich altijd dienend dient te gedragen. Ook hier laat de natuur vele vormen van leiderschap zien . De vorm van leiderschap wordt o.a. bepaald door de context, het doel en de individuele capaciteiten van de teamleden.
Dat laat onverlet dat "Niemand succesvol kan zijn in een wereld die faalt (Feike Siebesma)". Volgens mij de belangrijkste gedachte die iedere leider zou moeten voorleven. Als dat zo zou zijn, dan is het inderdaad altijd dienend.
In een eerste reactie beloofde ik om voor 12 uur uitgebreid te reageren. Bij dezen: Ik zie deze reactie als een klap in het gezicht van Dr. Inge Nuijten, de eerste persoon die in Nederland is gepromoveerd op Servant- Leadership en daardoor een substantiële bijdrage heeft geleverd aan het verspreiden van het gedachtegoed van Robert K. Greenleaf. In haar these leverde ze het bewijs dat servent-Leadership loont.
Verder heb ik even een kijkje genomen op de site van de coach Rijk Binnekamp. 35 jaar leidinggevende ervaring. Ondergetekende heeft ook recht van spreken als het gaat om leidinggevende ervaring ( 90.000 uren).
Waar het ECHT om zou moeten gaan is de vraag wat je meekrijgt van de schrijver of spreker.
Het is mij om het even of coaches, schrijvers en sprekers wel of niet leidinggevende ervaring hebben. Ik heb de laatste jaren veel (bij)geleerd van Inge Nuijten, Paul de Blot, Roos Vonk, Carin Wormsbecher, Thom Verheggen, Anja van der Horst, Sjoerd van der Velden, Rene Kesselaar, Jan Rotmans, Marga Hoek, Sylvia Main, Jan Jonker, Iteke Weeda, Arlette Bout, Pauline van der Meer Mohr, Claudia Geene, Tex Gunning, Daan Fousert, Bas Blekkingh , Leen Zevenbergen, Wessel Ganzevoort, Johan Bontje, Karel Noordzij, Daniel Ofman, Ricardo Semler, Lars Kolind, Marshall Goldsmith, John Kotter , Simon Sinek en Tony Hsieh, om er een paar te noemen.
Die hebben mijn blik verruimt en mijn denken over management / leiderschap aangescherpt. Daar ben ik ze erg dankbaar voor.
Ik heb ook de nodige ervaringen opgedaan met servant-leaders die nog wat moeten (bij)leren. Reden voor mijn pleidooi voor een A.M.B.T.T.C. Register. Trainers, coaches , sprekers en schrijver op het gebied van leiderschap moeten zich als rolmodellen gedragen. Leiderschap en Mensontwikkeling is geen “Handel”! Mijn visie :
http://www.beunited.nl/beunited-media/column/entry/food-for-thought-op-mijn-bucketlist-een-a-m-b-t-t-c-register
Dat geldt overigens niet alleen voor leiders en leidinggevenden, maar uiteraard ook voor mijzelf en eenieder van ons. Althans wanneer we voorbij het enkel dienen van ons eigenbelang willen gaan. Misschien dat er zich daarom nog weinig dienende leiders laten zien......!?
Dank voor jullie reacties. We zullen het anders moeten gaan doen en juist het gedachtegoed achter dienend-leiderschap bevat heel veel van wat er nodig is om echt te kunnen veranderen. Ik maak mij overigens geen illusie dat zoiets eenvoudig zal zijn. M.n. leiders zullen voortdurend stil moeten staan bij de vraag, wat beweegt mij, van binnen uit, als persoon. Het is een voortdurend proces van zelfreflectie en zelfrelativering dat nodig is om te werken aan je "interior condition". Vooral dat stilstaan is van belang omdat zelfreflectie en -relativering niet zo gemakkelijk gaat wanneer dat gepaard gaat met hoge werkdruk, stress, overvolle agenda's en meer van dat soort zaken waar veel leidinggevenden onder gebukt gaan. Dienend-leiderschap ga je (helaas) ook niet even leren op een cursus of seminar. Natuurlijk zullen ze bijdragen, je aan het denken zetten. Iedereen die leiderschap ambieert moet bereidt zijn de weg naar binnen te maken en zich ten diepste afvragen welke bijdrage hij of zij wil leveren aan deze wereld. Zoals ik al vaker geschreven heb "leiderschap is een levenslang leren"
Elke leider die vertrekt op het moment dat hij/zij niet meer dan 3 tot 4x het brutosalaris krijgt van degenen aan wie hij/zij leiding geeft valt door de mand. Die vindt zichzelf namelijk meer dan 3x belangrijker, en dan houdt het eigenlijk al snel op...