Bert Overbeek is trainer, coach en interim manager, maar tegenwoordig kan je ook zeggen: organisatiedokter en -innovator. Opgeleid door NS en Schouten en Nelissen, besloot Jongebazen-oprichter Bert Overbeek na 25 jaar loondienst om voor zichzelf te gaan werken. Hij wilde zijn klanten meer op maat bedienen, de basis van zijn werk verdiepen en de kwaliteit van zijn werk vergroten en had het gevoel dat hij daarvoor onafhankelijk moest kunnen opereren. Hij is er gelukkig van geworden. (Website met filmpje: www.pitchersupport.jimdo.com)
Prof. dr. Mastenbroek van Managementsite ‘ontdekte’ dat Overbeek meer kon dan bedrijven helpen met verbeteringen van resultaat en sfeer. Hij vroeg de schrijvende organisatieontwikkelaar of hij een weblog voor jonge managers wilde bijhouden, als partnerlink van het grote ManagementSite. Dat was tien jaar geleden. Sindsdien schreef Overbeek bijna 1500 artikelen en zes boeken. Ze werden uitgegeven door Haystack en door Futuro Uitgevers. Twee boeken werden bestsellers en eindigden in de top 10 (‘Het Flitsbrein’ en ‘Mannen en/of vrouwen’).
Overbeek vindt kosteloze kennisdeling en informatie-uitwisseling zo belangrijk, dat hij hier op jongebazen.nl nu 10 jaar de finesses van het managementvak deelt met vakbroeders en collega’s. Daarmee liep hij voor op de moderne social media trends waarin het ‘geven’ van gratis informatie een marketing tool is geworden.
Meer dan 100 000 mensen bezoeken Jongebazen per jaar. En het heeft hem veel respect opgeleverd in managementland. Alles wat te maken heeft met het verbeteren van organisaties, teams en mensen boeit hem. 21 jaar ervaring en intensieve studies helpen hem daarbij. Zijn humor leidt er toe dat mensen hem graag inhuren als spreker en inspirator, en zijn veelzijdigheid heeft hem het compliment van een topvrouw opgeleverd, dat hij altijd een eigen gezichtspunt kiest en je daardoor aan het denken zet.
Organisaties weten de weg naar hem te vinden. Hij zei daarover in een interview: ‘Het is niet altijd makkelijk om mijn werk te combineren met jongebazen, omdat je op zo’n blog wel eens inzichten los wilt maken die strijdig zijn met wat gangbaar is in mijn vak. Wat zegt hij daar nu weer?, denken opdrachtgevers dan. Maar ik kan ze gerust stellen. In mijn werk kan ik me goed op een opdracht richten.’
Bert twittert op Goeroetweets, een titel die is afgeleid van zijn boek ‘Goeroegetwitter’. Het woord ‘goeroe’ is duidelijk met een knipoog. Want hij is wars van goeroeneigingen, en prefereert laagdrempeligheid. Jongebazen heeft een eigen groep op Linkedin.
Correspondentie met Bert Overbeek via pitcher.support@hetnet.nl Zijn website is www.pitchersupport.jimdo.com
Ik snap de parallel die je trekt, geloof ik. Het was niet mijn parallel. Kijk maar naar het slot. Het gaat me om duidelijke leiders, niet om sterke leiders. Het gaat om een goede coordinatie, om heldere rollen, duidelijke verwachtingen, niet om de werknemer als een werktermiet. Het gaat om duidelijkheid, duidelijkheid, duidelijkheid. Verwachtingen verhelderen.
Enfin, we hebben ons nog niet bevrijd van de associaties met de tweede wereldoorlog. Dat zie je in bedrijven ook. Wanneer collega's zich al te vrijpostig uitspreken worden ze met NSB'ers vergeleken. Het is kennelijk ons enige referentiekader...
Je bijdrage over de termieten als metafoor voor organisaties lijkt mij nog erg op het gedachtengoed van Maurice Maeterlinck zoals hij dat in begin van de jaren 1900 heeft beschreven in zijn boekje 'Het Leven der Bijen'.
Per vandaag, 2005, lijkt het me beter om ERIC BONABEAU te lezen als je iets over termieten en hun formidabele organisaties te weten wil komen: 'Swarm Intelligence: from natural systems to artificial systems'. Als je toch bezig bent, neem er dan maar gelijk het boek van James Kennedy en Russell Eberhart (Swarm Intelligence) bij-een absolute aanrader overigens.
En ik vrees dat je je artikel een ietsiepietsie zal bijwerken als je je verdiept in Swarm Intelligence. Kort door de bocht: de koningin als onbetwiste leiderfiguur die een heel systeem aanstuurt... is...verkeerd. Sorry.
Compleze organisaties hebben uiteraard nood aan duidelijkheid etc. maar stellen dat die duidelijkheid moet (of zelfs maar KAN) komen van 1 leider, die dan op zijn eentje het hele zootje unilateraal aanstuurt, is -ook uit wetenschappelijke gronden- achterhaalt.
Positief punt van je bijdrage: hopelijk ontketent die een reeks artikelen over hoe zwermen functioneren want zwermgedrag en zwermintelligentie zijn mogelijks de nieuwe paradigma voor de sociale wetenschappen.
Louis Cauffman
www.korzybski.com
www.solution-focused-management.com
Toen ik dit schreef dacht ik eerlijk gezegd meer aan de ‘termietheuvels’ AHOLD, ENRON of Parmalat. Ook hier was er sprake van een koningin die koninginnen gedrag vertoonde, waar andersdenkenden uit het collectief werden gezet en waar het overleven van de ‘eigen club’ op één stond, net als bij echte termieten. Misschien dat de mens iets kan leren van de wijze waarop termieten bouwen, of hoe ze omgaan met de logistiek van het nest, maar op hun totalitaire samenlevingsstructuur zit toch werkelijk niemand te wachten.
Als ik Louis moet geloven en dat doe ik, dan is de totalitaire samenlevingsstructuur van de termieten minder totalitair dan ze me tot dusverre wijsmaakten. En overigens: de strekking van je betoog vind ik prijzenswaardig.
En tenslotte: is er niet iets totalitairs in de dingen op dit ogenblik?
Bert Overbeek
Hoezeer metaforen ook een handige manier zijn om ideeën over te brengen, hebben ze een aantal tekortkomingen:
1. Niet iedereen heeft hetzelfde beeld bij de metafoor of de begrippen die in een metafoor worden gepresenteerd.
2. Een metafoor laat alleen de kern zien van wat men wil overbrengen.
3. Het kost veel tijd om een metafoor te verhelderen en inzichtelijk te maken.
4. Een metafoor kan een ander beeld oproepen, dan wat men voor ogen heeft.
Hiermee is niet gezegd dat een metafoor een slecht instrument is, men moet het alleen wel goed weten wat men wil overbrengen en of het metafoor erbij past.
Ik vind de metafoor van de termietheuvel, met de koningin en de werk- en legertermieten en het voortdurend communiceren vanuit duidelijke doelen een mooie vergelijking. Zeker als je stelt dat de koningin niet de leider is, maar de beheerder van het plan of misschien zelfs wel de blauwdruk. Daarmee zou de leider dus niet een persoon worden, maar het plan dat aan de basis ligt van de organisatie. De leider als persoon is dan de vertaler van het plan naar de uitvoerders. De goede communicatie om het plan correct uitgevoerd te krijgen is dan het belangrijkste waar het om gaat.
Ik denk dat je gelijk hebt en dat de tendens naar totalitair gedrag, onder het mom van individualisering, in onze maatschappij steeds sterker wordt.
Hanna Arendt stelde in 1958 al dat de belangen van de moderne westerse maatschappij vraagt om conformisme en een vergaande harmonisatie van belangen, waardoor de pluriformiteit van mensen geweld wordt aangedaan en de mens steeds meer beperkt wordt in zijn mogelijkheden.
De huidige medewerker/manager als job-holder, getransformeerd tot anoniem werkpaard gedwongen tot uniform en collectief gedrag in dienst van ……
Ik denk overigens niet dat hier op korte termijn snel verandering in zal komen en dat ons nog het één en ander te wachten staat, leuker zal het er zeker niet op worden.