In 1982 viel Israel Libanon binnen. Op dat moment zag je in Nederland een latente tweedeling in de samenleving zichtbaar worden. Je had tot de jaren zeventig een sterke pro-Israel-stroming in Nederland. Links en rechts sympathiseerden met de Israeli’s die per slot van rekening na de oprichting van de staat Israel de ene Arabische aanval na de andere te verduren hadden.
Bovendien werden Palestijnen geassocieerd met terreur. De PLO van Arafat pleegde bomaanslagen en werd gezien als onderdeel van een groot Arabisch anti-Israelisch bolwerk dat de joden hun staat wilden ontnemen. Immers, al op de dag dat Israel begon te bestaan, op 14 mei 1948, viel de Arabische wereld de jonge staat aan.
Er ontstonden allianties tussen Israel, de USA en West-Europa aan de ene kant, en het communistische Rusland en de Arabische wereld aan de andere. De antisemitische geschiedenis van Europa zorgde er echter voor dat het merendeel van de mensen in Nederland pro-Israel was. ‘Tegen de joden’ stond gelijk aan ‘voor de nazi’s’.
Maar al in de jaren zestig en zeventig zag je het progressieve volksdeel een kritischer houding aannemen ten opzichte van Israel. Dat valt te verklaren vanuit de sympathie voor het communistische Oostblok en de antipathie tegen de USA, die zich in Vietnam van hun slechtste kant lieten zien. Maar ook vanuit een sympathie die radicaal links Nederland in die dagen voelde voor groepen die vochten tegen het kapitalische systeem.
Ik herinner me graffiti in mijn woonplaats die sympathie voor de Rote Armee Fraktion uitte en ook werd er veel gedemonstreerd tegen aan het westen gelieerde zaken. In Nederland waren er hele volksstammen die liever een Rus in hun achtertuin hadden dan een kernraket. In die tijd al werd Israel geassocieerd met de rechtse wereld. Amerika en West-Europa waren immers de welvaartsopslokkers en Amerika was bovendien in heel wat landen de agressor.
In linkse kringen was er veel sympathie voor het Oostblok en bevriende staten zoals Cuba. Harry Mulisch was niet de enige die zeer vleiend schreef over communistische staten. Per slot van rekening was de oorlog niet ontstaan door communisten maar door extreem rechtse ‘elementen’. Links sympathiseerde met het Oostblok en dat sympathiseerde met de Arabische wereld, want voor haar was Israel een ‘westers land’ in een verder door hen strategisch beheerste wereld.
Het was ook de tijd van begrip tonen. De over het algemeen linkse ‘softe’ wereld verplaatste zich in Rusland, in Afrika, in Zuid-Amerika en niet te vergeten de Arabische landen. De Palestijnen werden daardoor interessanter, zeker toen ze in 1974 via terreur op de Olympische Spelen in Munchen nadrukkelijker in beeld kwamen.
Palestijnen waren voor de communistische Russen het wapen tegen Israel. En dus ook voor de radicaal linkse groepen in Nederland die sympathiseerden met de Russen. Maar het was allemaal nog wat stilletjes. Er waren wel heftige uitingen, maar die hoorden bij de minderheden.
In 1982 draaide de boel om. Israel bezette Libanon. Voor het eerst viel Israel aan. En de linkse wereld stond op zijn kop. Het was in die jaren dat een Joodse schrijver schreef dat hij het nu meemaakte dat zijn ‘linkse broeders’ die jarenlang zij aan zij met hem hadden gestaan, openlijk antisemitisch werden. Dit werd bestreden door die broeders: ze waren niet antisemitisch, maar ‘hadden kritiek op Israel’ of waren ‘antizionistisch’.
Na 1982 vlamde het ene na het andere conflict op en Israel was regelmatig de agressor, hoewel zij haar politiek rechtvaardigde met het argument dat het een defensieve strategie was. De politici in Jeruzalem en Tel Aviv wezen op de grote hoeveelheid terreuraanslagen en op de talloze raketinslagen op Israelische bodem. Bovendien kraamden Arabische en Iraanse leiders anti-Israel-taal uit. Gadaffi en de ayatollah’s in Iran bijvoorbeeld.
-Doel is de vernietiging van de staat Israel.
Israel vertegenwoordigt voor de Amerikanen en West Europa een democratisch en strategisch belang in het Midden Oosten. Vandaar dat de steun aan het land door de westerse politiek vrijwel onvoorwaardelijk is. En ondertussen eten de Palestijnen daar de wrange vruchten van.
Ik vind het bijzonder moeilijk om te bepalen wie nu het grootste slachtoffer is: de Israelier of de Palestijn, maar dat in beide kampen onethische initiatieven worden ontplooid lijkt me duidelijk. Beiden doen aan oorlogspropaganda en wie nu schuld heeft en wie niet, lijkt alleen duidelijk voor radicale roeptoeters die vooral uitblinken in eenzijdigheid.
De VN zou zowel de Israelische als de Palestijns-Arabische kant op het hart moeten drukken om op te houden met deze flauwekul. Mij maak je niets wijs. In beide kampen wordt naar de andere kant gewezen maar op hetzelfde moment vindt er in beide kampen weer een daad van agressie plaats. Dat gedonder moet eens afgelopen zijn. Israel moet ophouden het geslagen jongetje te spelen en voor Palestijnen en Arabieren geldt hetzelfde.
Een strenge toon vanuit de VN in de richting van beide partijen is gerechtvaardigd. Eenzijdige opvattingen helpen daarbij niet, maar versterken het conflict in mijn ogen. En dat komt doordat de opvattingen doordrenkt zijn van politiek die uit een vorige eeuw stamt. Laten we opnieuw kijken naar het conflict en elkaar helpen het uit de wereld te krijgen. En er niet op voorhand van uit gaan dat het toch wel niet zal lukken.
Vechtende jongens moet je uit elkaar halen. Zeker wanneer ze niet ophouden met vechten.
Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen?
Probeer het Pro-abonnement een maand gratis
En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.
Word een PRO