Vreemde effecten van goede trainingsmethoden (1): voice dialogue en de innerlijke familie

Vandaag ben ik onuitstaanbaar. Ik merk het aan mijn gedrag op straat. Ik gedraag me betweterig en assertief en domineer bewust de gesprekken, omdat ik geen zin heb in de meningen van anderen. Tegen marktkoopmannen en -vrouwen mekker ik over de kwaliteit van hun producten, en ik vind dat de espresso naar gewone koffie smaakt bij de Coffee to go’s.

Sommige mensen zouden dit een stemming noemen. Ik spreek liever van een obstinate ‘subpersoonlijkheid’, een term die ik heb ontleend aan een interessante behandelmethode, die voice dialogue heet. De methode gaat uit van een innerlijke familie. Je bestaat uit een kern, je werkelijke ik, en daarnaast heb je in het leven een aantal subpersoonlijkheden ontwikkeld, die gericht zijn op aandacht en overleven.

In mij wonen er verschillende. Zo heb ik in mijn innerlijke familie een miereneuker, een vagebond, een pleaser, de stresskip, een grapjas, een criticus en zo kan ik er nog wel meer noemen, maar dan zou je in slaap vallen. Ze hebben ook allemaal een uiterlijk. Mijn innerlijke criticus lijkt nog het meest op een pietluttige scepticus uit de jaren zestig. Hij heeft een lok over zijn kale kop gekamd en een klein brilletje waarin humeurige priemogen ieder contact blokkeren.

Mijn vagebond lijkt een beetje op de zanger van Coldplay, maar dan met haarband, een strakke lichtblauwe spijkerbroek en een wazige blik. Hij is goed bevriend met een ander lid van mijn innerlijke familie: de verslavingszuchtige, die steeds op zoek is naar eten, sigaren, wijn, kortom: naar roes. Ik noem hem de hedonist. Het spreekt vanzelf dat mijn innerlijke criticus een hartgrondige hekel heeft aan dit tweetal. Omgekeerd vinden de vagebond en de hedonist de criticus een ongelooflijke zeurpiet.

De stresskip loopt maar heen en weer te rennen in zijn bij Suit Supply aangekochte kostuums, die goed passen bij de club van Thierry Baudet. Hij vindt de eeuwig lachende grapjas maar een lichtzinnig wezen. Die zoekt overal het komische in, en vindt dat mensen het leven veel te serieus nemen. Ook de stresskip is een bron van vermaak voor hem.

Maar vandaag onderdrukt de dominante betweter de rest van de familie. Hij maakt vooral mijn zachtmoedige liefdevolle kern krachteloos. Als hij me overheerst vind ‘ik’ iedereen irritant en niemand leuk. Hij is een echte misantroop, vindt mensen -om het maar simpel te zeggen- oliedom. In een flits ziet hij de uiterlijke beperkingen van mensen. De een heeft een foute jas, de ander doet zich zachter voor dan hij is, een derde koketteert met zijn kwalen en een vierde loopt te traag met zijn hond.

Elke uitspraak van een ander spreekt hij tegen. Zijn zinnen beginnen dan steevast met ‘nee’. Iemand sprak bijvoorbeeld over nieuwe tijdskinderen.

‘Oh god’ riep hij uit ‘Het aquarius tijdperk. De wereld gaat zeker veranderen? En dat kun je zeker al zien aan de kinderen die nu geboren worden? Die zijn al wijs bij het begin, toch? Grote onzin. Ik hoor die flauwekul al 50 jaar. Het wordt helemaal niet spiritueler of beter. De jongere van vandaag is luidruchtig en maakt troep. Maar een klein deel is bewust bezig met milieu en andere goede doelen.’

Kenmerkend gedrag voor de betweter uit mijn innerlijke familie. Hij is de beste, de grootste, weet alles beter, en is volledig van zichzelf overtuigd. Eerlijk gezegd is het heerlijk als ie een dagje meeloopt. De rest van de familie kan dan pannenkoeken gaan bakken of gaan sjoelen.

Hij heeft ook nog een stukje gefietst die betweter, vanochtend. Kleine verkeersovertredingen van anderen kwamen hen te staan op gebalde vuisten. Een paar keer riep hij de aso uit mijn innerlijke familie te hulp. Die gooide er dan met veel power wat krachttermen in. De reprimande moet volgens mijn innerlijke criticus in verhouding staan tot het vergrijp. Oog om oog, tand om tand, vindt hij. Dat vindt de Jezus-imitator in mij niet, maar ook de aso en de betweter vinden het onzin, zij het om heel andere redenen.

Zij straffen mensen die per ongeluk vergeten hun hand uit te steken met boosaardige preken, zoals dat die mensen in een gesticht horen. Anderen die onnadenkend een smalle weg oversteken wordt gevraagd of ze een eikenhouten plaat ‘voor hun harses’ hebben. De barmhartige in mij wil dan nog wel eens zijn stem verheffen, maar die krijgt te horen dat hij op moet rotten.

Zojuist heeft mijn kern die onuitstaanbare en geborneerde aardappel gevraagd om weg te gaan. Die weet dat nog niet. De sportman in me heeft inmiddels voorgesteld om het eruit te gaan fietsen. Mijn kern vindt dat een goed idee. De innerlijke criticus en de Jezus-imitator gaan er in mee. In mijn democratische innerlijke familie betekent dat dat ik voor de rest van de dag liefdevol en actief zal zijn. Fijn dat de zon schijnt.'

In deze reeks behandelt trainer Bert Overbeek op humoristische wijze bepaalde trainingsmethoden. Het idee erachter is onderzoeken of humor ertoe leidt dat een methode sneller beklijft. Wie zich de methode snel eigen wil maken, kan een quick coaching aanvragen voor 95 euro. In een uur maak je dan kennis met de methode. (bert_overbeek@hotmail.com)