Universiteiten leiden mensen niet goed op...

Grofweg zou je de gebieden waarop mensen iets kunnen leren in drieën kunnen verdelen:  Kennis, houding en vaardigheden. Dat zou tevens een prima basis zijn voor het beoordelen van mensen. Iemand functioneert goed als hij op deze drie gebieden goed functioneert.  Vaak zie je mensen op een van de gebieden tekort schieten. Er zijn verschillende manieren om hier mee om te gaan als leidinggevende. Je kan streng zijn en eisen dat mensen zich verbeteren op gebieden die niet goed zijn. Je kan  ontwikkelingsgericht denken op individueel niveau en iemand de kans geven in alle rust aan zijn aandachtspunten te werken. En je kan nadenken op hoe je kwaliteiten en tekortkomingen gebruikt in je team.

Zelf vind ik dat er iets mis is in ons onderwijs. (En zoals u in mijn boek 'Goeroegetwitter' kunt lezen, ben ik niet de enige.) Er is bijvoorbeeld te weinig aandacht op de universiteit voor skills. Dit merkte ik onlangs toen ik geïnterviewd werd door Avenir, een blad van de prestigieuze faculteitsvereniging Aureus. Het was een gesprek met twee studenten, waaronder hoofdredacteur Pim Hermans van Avenir. Mogelijk plaatsen we het interview nog de komende weken. U kunt het echter ook bestellen bij Aureus.

Wat er mis is, dat is studenten te weinig worden voorbereid op hun rol in het bedrijfsleven en met name op het gebied van skills. Een master is een opleiding in business modellen. Ook wordt er wel aandacht besteed aan de grote leiders. Maar hoe je een organisatie in beweging krijgt, met welke vaardigheden, daar hoor je niets over.

Ik daag de universiteiten uit om hier eens een grondig naar te kijken. Ik bied ze ook iets aan. Twee kostenloze vaardigheidstrainingen. Onderwerp naar keuze. Eenmalig, want van de straatstenen kan niemand leven!

Waar vind ik toepasbare kennis en gedeelde ervaringen

Probeer het Pro-abonnement een maand gratis

En krijg toegang tot de kennisbank. 110 onderwerpen, kritisch, wars van hypes, interactief en geselecteerd op wat wél werkt.

Word een PRO 

Wanja Richelev
Een universiteit is er niet voor de skills, maar om academische vaardigheden op te doen. De tendens was jammer genoeg dat universiteiten meer op hbo's gingen lijken. Gelukkig zien universiteiten in dat zij zich daarmee niet onderscheiden en is er weer aandacht het echte academische werk.
Jammer voor het bedrijfsleven, maar ieder moet zijn plaats kennen.
Bert Overbeek
Auteur
Beste Wanja, ik ben het volkomen met je oneens, maar dat is wel zichtbaar. Een academische opleiding die eenzijdig opleidt, zonder rekening te houden met wat mensen in de praktijk gaan tegenkomen, daar hebben we weinig aan.
Natuurlijk is 'het echte academische werk' een zeer belangrijk onderdeel, maar aan onpraktische opleidingen hebben we niets. Interessant is de zinsnede 'jammer voor het bedrijfsleven, maar ieder moet zijn plaats kennen'. Het geld moet daar worden verdiend, in dat bedrijfsleven, dan is er ook ruimte voor andere 'leuke' dingen.
En tenslotte: een praktischer universiteit hoeft niet per se op een HBO te lijken.
Willem Glasbergen
Juist goede universiteiten bieden leerkansen om theorie niet zomaar aan te nemen en zelf op waarheid te kunnen toetsen. Ook in bedrijfsleven is niet altijd iets wat het lijkt of wat in de harkjes geschreven staat. Fijn om dan toch mensen te vinden die zich buiten de gevestigde kaders ontwikkeld hebben. De ene uni is de andere ook niet. Daarnaast ben ik heel benieuwd of jij concrete bedrijven noemen kunt die stagiaires de kans geven organisatieveranderingen zelf te realiseren. Als jij, Bert, de academische wereld (die doorgaans op grotere, langere schaal kijkt dan een enkel bedrijf) louter als 'leuke dingen' wereld beschouwt, laat je je wel kennen als iemand die nog wat te leren heeft over de samenwerkingsverbanden die reeds al bestaan tussen bedrijfsleven en universiteiten. Handig eigenlijk dat een universiteit durft te investeren in ontwikkeling van de toekomst waar bedrijven dit niet kunnen (start-ups) of niet willen (kwartaalcijfers belangrijker dan opwaartse, duurzame trend). Doe je dit om wat te provoceren in je artikel en reactie of is het een verpakte hulpvraag om inzicht in wat er allemaal al mogelijk is en werkt tussen universiteit en bedrijfsleven?
Bert Overbeek
Auteur
Beste Willem, als we een band zouden zijn, dan speel je een andere melodie door het nummer heen dat we ten uitvoer brengen. Of, als die analogie langs je heen gaat: wat je zegt heeft weinig betrekking op wat ik zeg. Ik vind dat universiteiten mensen eenzijdig opleiden. Teveel kennisgericht, te weinig gericht op skills. Zeker op managementgebied zie ik in mijn werk dagelijks de gevolgen daarvan. Mintzberg zei het al: mensen worden te formalistisch opgeleid. Te bureaucratisch. Bedrijven zijn geen excelsheets en een goed opgeleid mens zou meer moeten weten dan alleen een paar business modellen en de namen van grote leiders. Dat betoogde ik en wat je daar verder van maakt laat ik voor jouw beleving. Want mensenkinderen, wat haal je er veel bij dat er niets mee te maken heeft! Hulpvraag. Provoceren. Nee hoor, gewoon oprechte betrokkenheid. Altijd oppassen met interpreteren van andermans beweegredenen, zou ik willen zeggen.
Willem Glasbergen
Beste Bert, de thema's die je meegegeven hebt zijn Kennismanagement, MD-wel-en-wee, Leiderschap, Verwaarlozing en organisatierot. Ik probeer te begrijpen wat je bedoelt tegen de achtergrond van je stelling: universiteiten leiden eenzijdig op. Dat deuntje mag wel wat spannender ondersteund worden in plaats van met slechts een 3punts akkoordje.

Je eerste alinea gebruik je om enkele relatief algemene aannames te delen. Aardig ritme.

In je tweede alinea poneer je jouw mening dat er iets mis is met ons onderwijs en dat gebrek aan aandacht voor (ontwikkeling van) skills daar iets mee te maken heeft, om vervolgens te vertellen over een belangrijk interview met jou als expert wat mogelijk nog met ons gedeeld zou gaan worden. De eerste noot van het akkoord.

In je derde alinea ga in op wat jij in het bedrijfsleven merkt van een gebrek van ontwikkeling van skills (ik weet nog steeds niet wat jij met skills bedoelt) en dat een masteropleiding je vooral met goeroes in contact brengt (via boekjes enzo). Tweede noot van je akkoord.

En dan komt het: studenten leren volgens jou niet hoe ze een organisatie in beweging krijgen. En daar ging ik juist op in: hoe denk jij dat je met stage of opdrachtje als student de kans krijgt om een turnaround te realiseren? Dat is niet gek hoor? Daarom zijn er initiatieven om studenten te faciliteren in het starten van een eigen onderneming. Daarom zijn er samenwerkingsinitiatieven met dure laboratorium instrumenten, waar onderwijs, onderzoek en bedrijfsleven elkaar juist versterken. Soms leren studenten de turnaround vanuit technologische innovatie te maken. Soms, ondersteunen universiteiten ook wel wedstrijden om eens out-of-the-box te denken. Soms, hoor ik (vooral grote, dikwijls internationale) bedrijven zeggen dat talent zich ontwikkelt ook naast de opleiding. Wat dacht je van al die verenigingen, de omgang met internationalisering van onderwijs en 'vernieuwingen' ten aanzien van de financiering ervan? Wat dacht je van die prestigieuze faculteitsvereniging? Hoe zou die gerund worden? Wat biedt dat toch mooie kansen om je skills te slijpen! Toch? Hoe lang nog?

Het is niet zo erg gesteld met de mogelijkheid je skills te ontwikkelen. Universiteiten verschillen ook onderling, zoals ik eerder stelde. Het wordt lastiger omdat universiteiten (en hogescholen deden dat al veel harder) rekenmeesters worden, door de managementmodellen die de nationale overheid op dergelijke instellingen legt, ingegeven door internationalisering en marktdenken over 'services' zoals onderwijs. Outputsturing, verkorte doorlooptijd, terugverdientijd, you name it. Economische Zaken is het Onderwijs gaan bepalen. Daarvan ben ik met je eens dat bedrijven harder met jou zullen gaan roepen om skills minnende alumni. En dan roep ik wel met je mee. Je hebt een punt, maar je opbouw probeer ik te toetsen.

Maar voor nu zou ik je willen vragen wat je met die vierde alinea bedoelt.
Je daagt universiteiten uit en dan zodanig dat je ze vraagt zich in jouw, free-trial, try-before-you-buy trainingen te verdiepen? Misschien snap ik het door jou te vragen wat aandacht voor mijn artikelen over te hebben aangaande onderwijsontwikkelingen en de impact die dat heeft voor bedrijven (zie mijn website). Dan hoop ik dat je mij begrijpen wilt, en herkennen kan in de betrokkenheid bij dit thema. Ik ben er van overtuigd dat wij allebei oprecht zijn in onze muziekmakerij ook.
Bert Overbeek
Auteur
Mooi verhaal, Willem. Ik daag de universiteiten overigens niet uit om mijn trainingen te volgen, maar om eens goed te kijken naar een stelling die ook Mintzberg deed: dat mensen teveel worden opgeleid op informatie en te weinig op actie genereren en medewerkers aansturen.

Verder kan ik goed me je reactie leven maar het contact dat ik met studenten heb als commisaris van de faculteitsvereniging Aureus sterkt me wel in mijn overtuiging dat er te weinig aan skills wordt gedaan. Dat beeld heb je nog niet weggenomen.
Bas Schenk
Willem en Bert, goed item! Ik hoop ook dat in dit kader goed wordt gediscuseerd "ter lering ende vermaek". Ik ga toch een wat slappe houding aan door te zeggen dat ik jullie beider verhalen goed vind. Bert, of het nou echt zo is dat je niet uit bent op het uitdagen van universiteiten om jouw trainingen te volgen, laat ik maar in het midden. Overigens is dat niet verkeerd hoor! Eerlijk gezegd bekruipte mij ook dat gevoel. Ik zou het fijn vinden als je in "jip en janneke taal" eens uitlegt wat je nou precies bedoelt met "skills".
Ik ervaar echt op vele punten in het managent, dat heel vaak wordt bemand door academici, waarvan ik denk dat het aloude MULO-diploma hogere ogen scoort. Een boute uitspraak, maar ik spreek uit pure ervaring.
Naar aanleiding van verzoek om iets te presenteren bij een groep managers van kleinbedrijf tot multi nationals, heb ik als onderwerp gekozen : Bestaat dat nog in 2011?
Dit naar aanleiding van een organisatie, aangevoerd door academicus van een universiteit in NL (zal geen naam noemen) die het presteerde om een begroting voor 2011 (het was inmiddels februari 2011) zonder enige schroom te presenteren met als resultaat een verlies van 7% van de omzet. Daarbij opgeteld dat de prognose winst en verliesrekening niet op telling was gecontroleerd en nog even 659.000 dollar over het hoofd zag.
Dit is zomaar een heel recent voorbeeld. Ik zal ze niet allemaal noemen.
Maar denk nou niet dat ik alle academische opleidingen op één hoop gooi, maar voor mij wel een teken aan de wand.
Groet
Bas
Bert Overbeek
Auteur
Prima reacties, maar ik herhaal nog maar een keer dat ik hier niet met reclame bezig was. Zou ik echt zonder moeite toegeven als ik het deed, maar ik heb het er gewoon te druk voor momenteel.
Mijn aanbod aan het onderwijs komt maar uit één ding voort en het is nog nobel ook: het niveau verbeteren van de studenten die het bedrijfsleven binnenkomen.
Bas Schenk
Ja, Bert, weet ik toch....en het nobele streven wist ik ook wel, daarover geen misverstand. Overigens er is niks mis mee hoor met het gezegde : 'Het ene doen en het andere niet laten". Blijft voor mij en, naar ik meen gelezen te hebben in de reactie van Willem, nog de vraag aan jou Wat bedoel je precies met "skills". Dat is één. Punt twee: heb ik nog eens nagedacht over wat de oorzaak nou zou kunnen zijn van het afnemende bedrijfskennisniveau (Scrabble woord?) van academici die instromen in het bedrijfsleven. Ik merk dat ik generaliseer, maar heb absoluut respect voor de "goeden", ik generaliseer om het probleem, want dat is het, alleen maar duidelijk te maken. Zou de oorzaak niet kunnen liggen in de assertiviteit die de studenten al op middelbaar niveau wordt opgedrongen die te hebben en te uiten. Waarmee de deur van eigenwijs gedrag ruim wordt opengezet en de vloedgolf van irrelevante kennis het eigenwijze en foute gedrag volledig overspoeld en geen tijd en gelegenheid voor de ander openlaat om kritisch te zijn. Heel in het klein maak ik dat eigenlijk al mee bij mijn eigen (schoon)kinderen.
Graag reactie;
groet
Bas
Wilbrand Kuijt
Beste Bert. Misschien eens een idee om met een Nyenrodiaan te spreken, afkomstig van de Nyenrode Business Universiteit. Centraal staat: Hoofd Hart en handen. Academische kennis d.m.v. lessen van hoogleraren, managementvaardigheidstrainingen, lessen ethiek en pragmatisme in de vorm van teamprojecten, businesscases bouwen enzovoort. Ik heb er niet gestudeerd, maar ben er wel werkzaam. Volgens mij is dit meer wat je zoekt.

Hartelijke groet,

Wilbrand Kuijt
Bas Schenk
Duidelijk!
Groet en prettig weekend !