Uitslag prijsvraag Het Flitsbrein

Bij de antwoorden op de vragen van prijsvraag viel me op wat mij tijdens de studies voor mijn boek Het Flitsbrein (uitgeverij Futuro) ook al op was gevallen: iedereen heeft een mening over intuitie, en die wordt hier en daar natuurlijk ook met een zekere stelligheid verwoord. Na lang onderzoek en veel ervaring met het onderwerp intuitie en besluitvorming wist ik in mijn boek Het Flitsbrein tot een moderne, bij de huidige stand van de menswetenschappen passende visie te komen. Met die visie mag je het oneens zijn, maar ze steunt ergens op. Bijvoorbeeld op wetenschappelijk onderzoek. Over de uitslag van de prijsvraag kan best gediscussieerd worden, maar het heeft geen effect op de uitslag.

Ik wil de 27 mensen die gereageerd hebben heel hartelijk bedanken voor hun reacties en als er een ding blijkt dan is het wel dat het onderwerp leeft. Geen wonder dat het boek binnen enige weken in de top 10 terecht kwam bij Managementboek, waar het boek uiteraard te bestellen is. Overigens ook bij de gewone boekhandel.

De juiste reeks is 2-3-2-3-1. Geen van de inzendingen was helemaal goed. Dus hebben we geloot. Winnaar van een exemplaar van Het Flitsbrein en een coachingsessie is Cecile Clappers. Niels van der Stappen en Hilda Stergakis wonnen het boek ook. Hieronder zie je de toelichtingen per vraag

De vijf vragen

1. Wat is intuitie?

• De verborgen stem van de kosmos
• Het vermogen van je brein om razendsnel oplossingen aan te bieden
• Een zesde zintuig dat bij vrouwen beter ontwikkeld is dan bij mannen

In de tijd dat we minder inzicht hadden in de geest van de mens, hebben we alle mogelijke hypotheses over intuitie bedacht. 1 en 3 zijn daar voorbeelden van. Ze zitten diep in het gedachtengoed van onze samenleving. Intuitie laat zich echter het beste beschrijven door 2. Ons brein heeft een enorme hoeveelheid informatie opgeslagen, en kan dat in een flits bij elkaar brengen. Zo snel dat we het zelf soms niet eens begrijpen. Het juiste antwoord is hier 2. De andere twee behoren tot de categorie van de ‘beliefs’.

2. Intuitie heeft

• De kwaliteit dingen te voorspellen voor de toekomst die je niet kunt beredeneren
• Een grotere kans om ‘de waarheid’ vast te stellen dan een redenering
• Soms de neiging de plank volledig mis te slaan

Omdat intuitie altijd gebruik gemaakt van de informatie in je brein zit opgeslagen, en omdat die informative beperkt is, slaat ze de plank volledig van tijd tot tijd mis. Ons brein (dus jij en ik) merkt dit niet op, omdat iets voor waar aanneemt, wanneer dat kan en gemakkelijk is. Kahnemann wijst op deze ‘breinluiheid’. En omdat het grotendeels onbewust plaatsvindt, zijn we het ons niet bewust. Stelling 3 klopt dus.

3. Welke stelling is waar?

• Intuitie is tegenwoordig weer meer populair omdat we er achter zijn gekomen dat onderzoek beperkt is.
• Onderzoek op basis van gegevens (data) is betrouwbaarder dan intuitie.
• We zijn te rationeel. Zouden we meer doen op basis van gevoel, dan zouden we verstandiger besluiten nemen.

De juiste gegevens gaan het menselijk brein te boven. Niet voor niets vergelijken we inzichten, werken mensen samen en weten twee meer dan een. Onderzoek is niet zaligmakend en kent vele beperkingen (worden soms ingehaald door de tijd), maar wel betrouwbaarder dan intuitie, al is het alleen al omdat het getoetst is. Intuitie kan heel goed waar zijn, maar we hebben ze niet getoetst. Het juiste antwoord is 2.

4. Mensen:

• Beoordelen situaties in de regel best aardig en zijn zelfkritisch genoeg om vast te stellen of het klopt wat ze denken of niet.
• Beoordelen situaties niet altijd juist, maar weten dat zelf best.
• Maken verkeerde beoordelingen en denken dan toch dat hun beoordeling klopt.

Uit onderzoek van Chabris en Simons en van neurowetenschappers komt naar voren dat we verkeerde beoordelingen maken en dan toch denken dat we iets goed beoordelen. Met andere woorden: we overschatten onze inschattingen. Het juiste antwoord is 3.

5. De gegevens die we gebruiken in ons werk om besluiten te nemen:

• Zijn vaak te oud of juist te nieuw om betrouwbaar te kunnen zijn.
• Zijn gelukkig altijd bereikbaar.
• Voorzien in onze behoefte aan zekerheden, maar goede gegevens zorgen echt niet voor een betere productie.

Het blijkt dat goede gegevens tot een betere productie leiden. En tot een beter resultaat. 26% maar liefst, waardoor de zogenaamde ‘big data’ wel eens een vierde productiefactor worden genoemd. Ideaal dus. Maar helaas: ze zijn te vaak niet bereikbaar. Tel daarbij de menselijke neiging op om te vertrouwen op te oude of juiste te nieuwe gegevens en je begrijpt dat het antwoord 1 moet zijn.

Volgorde:

2-3-2-3-1

Informatie over Het Flitsbrein vind je op de site van de uitgever futurouitgevers.nl Het boek is verkrijgbaar bij managementboek.nl en andere boekhandels. Bert Overbeek is in te huren voor lezingen en advies op het gebied van besluitvorming, het brein in management en intuïtie. Je kunt hem mailen: bert_overbeek@hotmail.com